12 هزار شاعر صاحب دیوان داریم/ تاثیرپذیری جهانیان از آموزه‌های قرآنی گلستان سعدی
گروه ادب ــ در همایش «نگاهی به وضعیت آموزش زبان فارسی در جهان» عنوان شد که گلستان سعدی علاوه بر کشورهای هند و آسیای شرقی، در اروپا و آمریکا نیز به عنوان کتاب درسی تدریس می‌شود.
به گزارش خبرنگار ایکنا؛ همایش «نگاهی به وضعیت آموزش زبان فارسی در جهان» با دعوت از میهمانان کره جنوبی، روسیه، چین و ... بزرگداشت سعدی را در دانشگاه علامه طباطبایی برگزار شد.
استاد تمیم‌داری، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی در این مراسم درباره نقش گلستان سعدی در زبان و ادبیات فارسی صحبت کرد و گفت: در دانشگاه‌های پاکستان، هندوستان، بنگلادش و لهستان تدریس داشتم و تجربیاتی در این رابطه کسب کرده‌ام.
وی ادامه داد: مطالعه کتاب‌های سعدی و حافظ در هندوستان با اسقبال خوب مخاطبان مواجه است، هنگامی که کمپانی هند شرقی تاسیس شد و هند در 1857 فتح شد، برای حکومت افسران انگلیسی در هند، این کشور ناچار به آموزش زبان فارسی به افسران خود شد. تعدادی متخصص نیز استخدام شدند تا مردم هند را بشناسند و کتاب‌هایی را که مطالعه می‌کنند استخراج کنند که گلستان و بوستان سعدی و دیوان حافظ از این جمله بود که مردم هند آنها را بیش از دیگر آثار مطالعه می‌کردند.
تمیم‌داری اظهار کرد: انگلستان افسران خود را به بصره فرستاد تا زبان فارسی بیاموزند و ترجمه گلستان به زبان انگلیسی را شروع کرد. این کار به منظور آشنایی با اخلاق و رفتار مردم هند صورت گرفت. گلستان جزء اولین آثاری بود که در هند به انگلیسی ترجمه شد.
وی در بخش دیگری از سخنانش گفت: گلستان به کتاب درسی بدل شد و دولتمردان انگلیسی سعی کردند که از طریق گلستان و دیوان حافظ، ادبیات را بیاموزند. در سنت ادبی هند، گفتار بیشتر به صورت ادبیات است.
تمیم‌داری به نکته دوم در این رابطه اشاره کرد و افزود: پرفسور کرمانی در دانشگاه علیگر هند، 70 شاعر را در کتابش نام برده است که هندی هستند، ولی به زبان فارسی شعر گفته‌اند. در معبدی از هند، بر روی دیوار می‌توان اشعار تعلیمی هند را به زبان فارسی مشاهده کرد که حجاری شده است. وقتی دلیل این کار را از آنان پرسیدند، گفتند، زبان فارسی آهنگین و موزون است و اوزان و کلمات به زیبایی در آن می‌نشیند.
وی با اشاره به ویلیام جونز که ادبیات فارسی را به انگلیسی ترجمه کرد، اظهار کرد: حضور افسران انگلیسی در هند و سیاستگذارانی مانند جونز، سبب شد که این زبان برای حکومت کردن انگلستان و ارتباط با مردم هند، مورد آموزش قرار گیرد.
تمیم‌داری از باز شدن باب دیگر ادبیات فارسی در جهان یاد کرد و گفت: این زبان ابتدا در اروپا و سپس در آمریکا نفوذ کرد و مستشرقان به سمت هند آمدند و به گلستان توجه کردند. آریوس گلستان را به آلمانی ترجمه کرد و در فرانسه نیز کتاب جواد حدیدی درباره سعدی به چاپ رسید.
وی اظهار کرد: اگر 20 ترجمه از آثار حافظ موجود است، از آثار سعدی نیز 19 ترجمه را شاهد هستیم که این موضوع نشان از پایاپای بودن این دو اثر دارد. آثار ادبی ایران در انگلستان و آمریکا نفوذ کرد و مانند این بود که آنان یک نوع ادبیات نوین را در دنیا کشف کرده‌اند که آثار سعدی و دیوان حافظ به سرعت به انگلیسی ترجمه شد.
این استاد دانشگاه به سال 1789 اشاره کرد که آمریکا استقلال خود را اعلام کرد و گفت: در همان سال مجله مهمی، خبر اولین انتخاب رئیس جمهور آمریکا را درج کرد و در همین مجله بسیار مهم، دو مقاله از سعدی و حافظ درج شد که نشانگر اهمیت این دو شخصیت در سطح جهان است.
وی ادامه داد: سعدی به عقیده آمریکائیان و اروپایی‌ها، معلم اخلاق، سیاست، مساوات و دموکراسی تلقی می‌شود. آنان حافظ را روح رمانتیکی می‌دانند که دارای اثر بر لطافت اخلاق، زیبایی‌شناسی نوین و ارتباطات است. گلستان برای آنان سرمشق تربیت بود.
تمیم‌داری اظهار کرد: بنجامین فرانکلین به سعدی علاقه زیادی داشت و مدنیت آمریکایی و فرهنگی و ادب و هنر در آمریکا تحت تاثیر سعدی، حافظ، نظامی و فردوسی انجام شد.
وی گفت: اقبال لاهوری در ابتدا حافظ را دلیل عقب‌ماندگی مردم هند که به دیوان حافظ علاقه بسیار داشتند می‌دانست که بعدها تغییر عقیده داد و فصلی درباره اصلاح نظراتش نوشت. 12 هزار شاعر صاحب دیوان داریم، ولی اینکه چرا سعدی بین همه آنها شاخص شده است به دلیل کمال حسن و درایت وی است و آنچه که در ادبیات لازم بود را در گلستان و بوستان سعدی به کار گرفته است.
تمیم‌داری ادامه داد: عشق، دوستی، جوانی، تجارت، سیاست، اخلاق، خانواده، روابط خانوادگی و ... در 8 باب گلستان به تفصیل بیان شده است و سعدی روی موضوعاتی تکیه کرده است که مورد توجه همه جهانیان است. ادبیات وی را باید ادبیات جهانی دانست و نه شخصی.
وی افزود: بوستان در 10 باب نوشته شده است که احسان و ضیف ابراهیم (ع) یکی از باب‌های آن است که داستانی قرآنی بوده که در بوستان آمده است. خوانندگان آمریکایی و انگلیسی از این باب استفاده کردند و اصولی را که در این باب آمده است را رعایت می‌کنند.
رضامراد صحرایی، معاون پژوهشی و آموزشی بنیاد سعدی درباره وضعیت زبان فارسی در جهان عنوان کرد: در قاره آسیا، کشورهای بسیاری به زبان فارسی علاقه دارند و کتاب‌های مرتبط را مطالعه می‌کنند. از این جمله دانشگاه فارابی قزاقستان است که نسبت به دیگر دانشگاه‌ها قدمت بیشتری دارد.
وی ادامه داد: همچنین فقط در 40 منطقه هند، مراکزی برای آموزش زبان فارسی تا مقطع دکترا وجود دارد. دولت به همه این مراکز، خدمات مختلف می‌دهد و اروپا نیز مناطق مختلفی وجود دارند که به تدریس زبان فارسی می‌پردازند.
صحرایی با اشاره به اینکه دانشگاه علامه طی چند روز گذشته یک مرکز زبان فارسی را در مادرید تاسیس کرده است، اظهار کرد: 200 دانشگاه در سراسر جهان به تدریس فارسی می‌پردازند و 65 کشور جهان از ایران نمایندگی دارند تا به تدریس این زبان بپردازند.
وی افزود: 24 دانشگاه در هند، 11 دانشگاه در پاکستان، 12 دانشگاه در آمریکا، 6 دانشگاه در ترکیه و 5 دانشگاه در سوریه نیز زبان فارسی تدریس می‌کنند. بیش از 5 میلیون نفر در سراسر جهان به غیر از ایران به تحصیل این زبان مشغول هستند.
صحرایی گفت: همچنین جامعةالمصطفی العالمیة نیز که در 140 کشور جهان نمایندگی دارد، به تدریس فارسی در همه این نمایندگی‌ها می‌پردازد. در این باره اهداف مختلف پزشکی، سیاسی، میراث ماندگار، گردشگری، تحصیلی و ... را دنبال می‌کنیم.
وی اظهار کرد: از سال 1706 میلادی و معادل 312 سال پیش، ایران در زمینه آموزش فارسی به مردم کشورهای دیگر فعالیت داشته است. هم اکنون 30 نهاد در ایران زبان فارسی را آموزش می‌دهند که بنیاد سعدی به عنوان نخ تسبیح، این مراکز را به هم مرتبط می‌کند و 7 سطح برای زبان‌آموزان قرار داده است.
انتهای پیام
