آینده پرامید و درخشان برای جامعه اسلامی با ظهور آثار تمدن نوین اسلامی

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی،‌ حجت‌الاسلام سیدابراهیم رئیسی، تولیت آستان قدس رضوی، در اختتامیه کنگره بین‌المللی «نقش شیعه در پیدایش و گسترش علوم اسلامی» کهامروز 23 اردیبهشت ماه در حرم مطهر رضوی برگزار شد، اظهار کرد: پیدایش تمدنی که به نام اسلام و دست مبارک نبی اسلام، اوصیای ایشان و وجود مقدس امیرالمومنین(ع) رقم خورد، برای بشریت تمدن اسلامی و مدنیتی به نان دین و ارزش‌های الهی بود. تمدن بی‌نظیری که مدیون تلاش‌های پیامبر و اهل بیت(ع) است.

علم و دانش در خانه پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) است

وی با بیان اینکه علم و دانش در خانه پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) است، ادامه داد: در تبیین افکار عمومی، پرداختن به آموخته‌های پیامبر(ص) و تفسیر قرآن در زمان صادقین، امام باقر(ع) و امام صادق(ع) بیشترین نقش را داشتند. در جریان عصر آل بویه، فاطمیون و قرن پنجم نقش شیخ طوسی و تحقیقات و پژوهش‌های ایشان بسیار ارزشمند و گنجینه گرانبهایی برای اسلام و مسلمین است. کاری که شیخ مفید انجام داد به ویژه در موضوع فقه مقارن و مباحثی که در باب خلاف وجود دارد، بسیار برجسته است. همچنین علامه حلی نیز نقش برجسته‌ای داشتند.

رئیسی گفت: در دوران معاصر نیز از مرحوم بروجردی در این باب، در حوزه درس، مباحث و در باب مسائل خلاف و بسیاری از مباحث در اسلام نقش ماندگاری مانده است. در این باب علمای بزرگ در لبنان و نیز در ایران چون آقا بزرگ تهرانی مطالبی را قلم زدند و به خوبی نگاشتند و می‌توان از آنچه آنها نگاشته‌اند به زحمات حکما و علما رسید که کار گرانسنگ و ارزشمندی انجام دادند.

وی اضافه کرد: در دوره‌های اخیر در باب قرآن، تفسیر آن و علوم قرآنی، علوم عقلی و مطالعات تطبیقی کار بسیاری انجام شده است، در علم حدیث نیز به برکت انقلاب اسلامی تلاش‌های بسیاری صورت گرفته و در موضوع پرداختن به فقه و اصول به ویژه فقه تلاش‌های بسیاری انجام شده است.

امروز، فقه حکومت می کند

تولیت آستان قدس رضوی با بیان اینکه تلاش‌های شیخ انصاری و بزرگانی از این دست انسان را حیرت زده می‌کند، عنوان کرد: فقه در زمان شیخ انصاری حکومت نمی‌کرد اما امروزه فقه حکومت ‌می‌کند. اکنون شبهات و سوالاتی بین حوزویان و دانشگاهیان است و باید به همه این سوالات و شبهات پاسخ مبتنی بر اجتهاد تمدن‌ساز داده شود، بنابراین مراکز پژوهش و فقهی ـ علمی در این باب گام‌هایی برداشته‌اند که لازم است اما کافی نیست. باید گام‌های بیشتری برداشته شود زیرا امروز فقه حکومت می‌کند.

وی ادامه داد: در باب علوم انسانی و اجتماعی کارهای ارزشمندی انجام شده اما آنچه انجام شده کافی نیست زیرا ما مبتنی بر آنچه از قرآن، حدیث، تاریخ، تفسیر و ادب داریم زمینه کار و تلاش علمی بسیاری در این باب وجو دارد. فلسفه‌های غربی مورد بررسی و نقد قرار گرفته و کارهایی که در این رابطه موجود است به ویژه در نقد فلسفه مغرب زمین، امروز در اختیار است.

هجرت پیامبر(ص)؛ اولین تمدن

رئیسی گفت: اولین تمدن، هجرت پیامبر(ص) از مکه به مدینه بود و به نام رسول خدا رقم خورد. تمدن بعدی به نام هجرت امام رضا(ع) از مدینه به مرو بود. وجود امام در این منطقه موجب مدنیت و تمدنی شد که آغاز آن ترسیم دژ محکم توحید و پیشگیری از هر گونه آسیب موحدان بود. این تمدن ترسیم تابلوی بلندی پیش روی همه محققان و عالمان بود تا بدانند که نبی خدا ترسیم کننده توحید است. شرط آسیب‌ناپذیری و صیانت از موحدان، ولایت الهی و آن هم شخصیت والامقام امام رضا(ع) است.

دوره تمدنی که به نام امام رضا(ع) رقم خورد

وی افزود: دوره تمدنی که به نام امام رضا(ع) در این منطقه رقم خورد و فرصتی که برای ایشان ایجاد شد، برای هیچ کدام از امامان ما ایجاد نشد. جز در زمان صادقین که برای نشر و گسترش معارف اسلامی فرصت بی‌بدیلی بود. 318 تن شاگرد امام رضا(ع) که مولف عناوینی از کتاب‌های ارزشمندی شدند و امروز به عنوان گنجینه‌ در اختیار ماست، همه از برکات حضرت است. پاسخگویی به بیش از ۱۵ هزار مسئله و سوال، به عنوان یکی از گنجینه‌های علوم انسانی در اختیار حوزه، دانشگاه و فرهیختگان است. امروز ما از فقه تا نجوم و از حکمت تا ریاضی مرهون علم امام رضا(ع) هستیم. شخصیت بزرگ ایشان، وارث علوم انبیا است.

شکیبایی در شنیدن؛ مهم‌ترین نکته در شخصیت امام رضا(ع)

وی با اشاره به اینکه نقش امام رضا(ع) از سه ساحت قابل بررسی است، تصریح کرد: ساحت اول ساحت علمی، ساحت دوم فرهنگی و ساحت سوم تمدنی و در هر سه باب شخصیت امام ر ضا(ع) قابل توجه و بررسی است. مهم‌ترین نکته در شخصیت امام رضا(ع) شکیبایی در شنیدن بود. در روایات ما علم و حلم کنار هم آمده است و عالمان باید علاوه بر علم از شکیبایی در شنیدن سخنان دیگران نیز برخوردار باشند. شکیبایی در شنیدن، پاسخ‌های متقن و دفاع‌های جانانه، توحید، عصمت، جایگاه امامت و ولایت و تبیین دین و ارزش‌های الهی و اندیشه زلال توحیدی از آثار پیدایش علوم اسلامی در سخنان امام رضا(ع) است.

رئیسی با بیان اینکه این کنگره و نشست خاستگاه تبادل اندیشه و نظر بین فرهیختگان است، عنوان کرد: در باب پیدایش و گسترش علوم اسلامی مستکبرین نمی‌خواهند مسلمانان در علم و دانش پیشرفت کنند. اگر تمدن غرب را بررسی کنیم نشان می‌دهد که استفاده از تمدن و آثار تمدنی اسلام، آنها را در این نقطه قرار داده است. تمدن غرب، تمدنی بین مسلمانان و فرهیختگان بوده است. بنای مستکبرین آن است که مسلمانان در علم و فنون پیشرفت نکنند وعقب نگه داشته شوند.

وی افزود: حاکمان مزدور و حکومت های دست ساخته آمریکایی‌ها و انگلیسی‌ها و حکومت‎های مورد حمایت صهیونیست‌ها دنبال آن هستند که علم و دانش در بین مسلمین پیشرفت نکند. امروز پیشرفت علم، دانش و فناوری به ویژه نوآوری‌های علمی در بین مسلمانان از مسائل بسیار پراهمیت است.

آینده پرامید و درخشان برای جامعه اسلامی با ظهور آثار تمدن نوین اسلامی

وی اضافه کرد: نقش این کنگره و مقام معظم رهبری در تشویق فرهیختگان و عالمان برای این است که به علم اهمیت دهند. علم باید در جهان اسلام اهمیت پیدا کند. جمهوری اسلامی، دانشگاهیان و حوزویان همواره باید به مسئله پیشرفت علمی در کشور اهمیت دهند، پیشینه ارزشمند خود را بدانند و آنچه که می‌تواند آینده‌ای درخشان و پرامید را برای جامعه اسلامی نوید دهد را ببینند که آن ظهور آثار تمدن نوین اسلامی است.

تولیت آستان قدس رضوی ادامه داد: این تمدن نوین می‌تواند به دست اندیشمندان رقم بخورد. آثار این تمدن کاملا نمایان شده است، تمدن نوینی که می‌خواهد به نام دین و ارزش‌های دین در جامعه اسلامی رقم بخورد. امروز آستان قدس با دارا بودن نفایس ارزشمندی چون کتب خطی و آثار تمدنی بسیار ارزشمند در حرم و دانشگاه‌ها می‌تواند برای پژوهشگران و محققان زمینه ارزشمندی را آماده کند تا این کار پژوهشی و تحقیقی به سامان برسد.

انتهای پیام