میرزای شیرازی؛ مجتهدی که امام خمینی او را «عقل بزرگ متفکر» خواند

به گزارش ایکنا از استان مرکزی، امام خمینی(ره) دیدگاهی بسیار سختگیرانه در اجتهاد داشته و شرایط سختی را برای مجتهد دانستن اشخاص قائل بود. از نگاه وی بصیرت و عقل اجتماعی داشتن و مدیریت در حد بالا، از لوازم مجتهد شدن بود. از این رو امام راحل اگر ارتباط طولانی با فردی نداشت و به حد زیادی با اوصاف، اخلاق، علمیت و رفتار وی آشنا نبود، نسبت به مجتهد دانستن او توقف می‌نمود: «اینجانب معتقد به فقه سنتی و اجتهاد جواهری هستم و تخلف از آن را جایز نمی‌دانم... مجتهد باید به مسائل زمان خود احاطه داشته باشد. برای مردم و جوانان و حتی عوام هم قابل قبول نیست که مرجع و مجتهدش بگوید من در مسائل سیاسی اظهارنظر نمی‌کنم. آشنایی به روش برخورد با حیله‌ها و تزویرهای فرهنگ حاکم بر جهان، داشتن بصیرت و دید اقتصادی، اطلاع از کیفیت برخورد با اقتصاد حاکم بر جهان، شناخت سیاست‌ها و حتی سیاسیون و فرمول‌های دیکته شده آنان و درک موقعیت و نقاط قوّت و ضعف دو قطب سرمایه‌داری و کمونیزم که در حقیقت استراتژی حکومت بر جهان را ترسیم می‌کنند، از ویژگی‌های یک مجتهد جامع است. یک مجتهد باید زیرکی و هوش و فراست هدایت یک جامعه بزرگ اسلامی و حتی غیراسلامی را داشته باشد و علاوه بر خلوص و تقوا و زهدی که در خور شأن مجتهد است واقعاً مدیر و مدبر باشد. حکومت در نظر مجتهد واقعی، فلسفه عملی تمامی فقه در تمامی زوایای زندگی بشریت است، حکومت نشان دهنده جنبه عملی فقه در برخورد با تمامی معضلات اجتماعی و سیاسی و نظامی و فرهنگی است، فقه، تئوری واقعی و کامل اداره انسان از گهواره تا گور است.»(صحیفه امام، ج ۲۱، ص ۲۸۹)
میرزای شیرازی از فقها و مراجع کم نظیر قرون اخیر شیعه است. امام خمینی درباره وی و جهات اخلاقی و اجتماعی و سیاسی‌اش نکات بسیاری فرموده، اما یکی از چیزهایی که امام راحل آن را در میرزا برجسته می‌دید، عاقل بودن میرزاست. البته نه عقل به معنای داشتن قوه عاقله، بلکه عقل به معنای درایت و بصیرت و امام در طول زندگی خود کمتر کسی را به این توصیف که درباره میرزای بزرگ شیرازی به کار برده است، وصف می‌نماید.
«میرزای بزرگ مرحوم حاج میرزا محمد حسن شیرازی... یک عقل بزرگ متفکر بود... قضیه تنباکو در زمان مرحوم میرزا به این‌ها فهماند که با یک فتوای یک آقایی که در یک ده در عراق سکونت دارد، یک امپراتوری را شکست داد و سلطان وقت هم با همه کوششی که کرد برای اینکه حفظ کند آن قرارداد را، نتوانست حفظ بکند و مردم ایران قیام کردند و شکستند آن پیمانی که آن‌ها داشتند.»(صحیفه امام، ج1، ص114)
امام خمینی(ره) همچنین درباره قدرت عظیم روحانیت می‌فرماید: «ایشان یک سطر نوشت که تنباکو حرام است، حتی بستگان خود آن جائر هم و حرم‌سرای خود آن جائر هم ترتیب اثر دادند به آن فتوا و قلیان‌ها را شکستند. دربعضی جاها تنباکوهائی که قیمت زیاد داشت در میدان آوردند و آتش زدند و شکست دادند آن قرارداد و لغو شد قرارداد. یک همچو چیزی را این‌ها دیدند که یک روحانی پیر‌مرد در کنج یک دهی از دهات عراق(سامرا) یک کلمه می‌نویسد و یک ملت قیام می‌کند و قراردادی که ما بین شاه جائر و انگلیسی‌ها بوده است به هم می‌زند و یک قدرت این طوری دارد روحانیت.»(صحیفه امام، ج13، ص357 و 358)
انتهای پیام