نخ صد بند؛ یادگار بندری‌ها از ماه رمضان/ تقسیم افطاری با همسایه
گروه جامعه ــ برپایی ماه رمضان در جنوب ایران به ویژه در هرمزگان که خود استانی با جلوه‌های رنگارنگ است؛ نشان از حفظ سنت‌های دیرپای ایرانیان از قدیم‌الایام است.
به گزارش ایکنا، ایران سرزمینی است که به قدمت تاریخش در آن رسم‌ها و فرهنگ‌های رنگارنگی وجود دارد، این تنوع فرهنگی را می‌توان در مناسبت‌ها و ایام خاص سال مانند محرم، عید نوروز و ماه مبارک رمضان دید. در این میان استان‌ها و شهر‌هایی هم هستند که خود تنوع زیادی دارند، استانی مانند هرمزگان و شهری مانند بندر عباس که در آن شیعه و سنی از دیرباز برادرانه زیسته و رسوم خود را برافراشته‌اند. بندری‌ها در زمانی که هنوز تکنولوژی روی خوش خود را به مردم نشان نداده بود در واپسین روز ماه شعبان به پشت بام‌ها رفته و در پی ماه نو آغاز یوم صیام بودند. اگرچه آنان پیش از ماه مبارک و به برکت آن روز‌های پایانی این ماه را آغاز می‌کردند.
آیین‌های اواخر ماه شعبان هرمزگان در پیشواز از رمضان کم از آیین‌های اصلی ماه مبارک ندارند، مردم بندرنشین و به ویژه زنان قبل شروع ماه روزه به مساجد رفته و آن را نظافت می‌کنند سپس با روشن کردن مشک و دود دادن ماده‌ای به نام سوچکی مساجد را خوشبو می‌کنند. تا هم برای نماز‌های یومیه آماده باشد و هم ختم قرآن در ماه تلاوت قرآن در آن صورت بگیرد.
اگر بخواهیم ریشه دار بودن سنت‌های ماه مبارک رمضان را در ساحل نشینان خلیج فارس دریابیم باید از سحر آغاز کنیم، سحری که مردم با گُم گُم بیدار می‌شدند، گُم گُم طبلی است که در سحر‌های ماه رمضان در هرمزگان نواخته می‌شد، افرادی با نواختن بر دهل یا طبل اعلام می‌کردند که زمان سحر رسیده است.
در طول روز مردم روزه‌دار قرآن می‌خوانند و شباهنگام پس از افطار اهل تسنن استان در مساجد نماز تراویح خوانده و اهل تشیع نیز قرآن تلاوت می‌کنند.
شب‌های قدر در هرمزگان نیز با عظمت برپا می‌شود، چرا که آن‌ها اعتقاد دارند سرنوشت آنان در این شب‌ها مقدر می‌شود به همین منظور دعای جوشن کبیر خوانده و نخ ۱۰۰ بند درست می‌کنند بدین گونه که با خواند هر فراز از دعای جوشن کبیر یک بند بر نخ زده و در تمام طول سال آن نخ را به همره خود می‌برند.
در هرمزگان از شب بیست ویکم ماه مبارک رمضان مراسم ختم قرآن و فاتحه برای اموات به مدت ۹ شب برگزار می‌شود. ساکنان ساحل خلیج فارس یک تا چند قاری قرآن را به منزل خود دعوت کرده و هریک، یک جز قرآن را به نیت ثواب به روح اموات تلاوت می‌کنند.
اگر بخواهیم ریشه دار بودن سنت‌های ماه مبارک رمضان را در ساحل نشینان خلیج فارس دریابیم باید از سحر آغاز کنیم، سحری که مردم با گُم گُم بیدار می‌شدند، گُم گُم طبلی است که در سحر‌های ماه رمضان در هرمزگان نواخته می‌شد، افرادی با نواختن بر دهل یا طبل اعلام می‌کردند که زمان سحر رسیده است.
در طول روز مردم روزه‌دار قرآن می‌خوانند و شباهنگام پس از افطار اهل تسنن استان در مساجد نماز تراویح خوانده و اهل تشیع نیز قرآن تلاوت می‌کنند.
شب‌های قدر در هرمزگان نیز با عظمت برپا می‌شود، چرا که آن‌ها اعتقاد دارند سرنوشت آنان در این شب‌ها مقدر می‌شود به همین منظور دعای جوشن کبیر خوانده و نخ ۱۰۰ بند درست می‌کنند بدین گونه که با خواند هر فراز از دعای جوشن کبیر یک بند بر نخ زده و در تمام طول سال آن نخ را به همره خود می‌برند.
در هرمزگان از شب بیست ویکم ماه مبارک رمضان مراسم ختم قرآن و فاتحه برای اموات به مدت ۹ شب برگزار می‌شود. ساکنان ساحل خلیج فارس یک تا چند قاری قرآن را به منزل خود دعوت کرده و هریک، یک جز قرآن را به نیت ثواب به روح اموات تلاوت می‌کنند.
افطاری ساده، اما رنگارنگ
در جنوب عموما به دلیل وجود نخلستان‌های متعدد از دیرباز روزه معمولا با خرما افطار می‌شود، هرچند اهالی فلسفه این کار را در توصیه پیامبر اسلام (ص) می‌دانند. در هرمزگان اهل سنت معمولا برای افطار، سفره‌ای در مسجد و یا خانه می‌گسترانند و در آن ماست، حلوا، خرما و گاهی نیز گوشت و برنج می‌گذارند؛ افرادی که از این غذا‌ها استفاده می‌کنند، فاتحه‌ای برای اموات میزبان می‌خوانند.
فرنی، شیرینی، نان‌های محلی، رنگینک، دشو (برنجی که با شیره خرما پخته می‌شود) و رولت خرما نیز همیشه بر سر سفره افطار اهالی بندر وجود دارد. این مردمان نیز همچون دیگر جا‌های ایران سعی دارند خوراک خود را با دیگران شریک شوند به همین سببب پس از مسجد و خواندن نماز مغرب نمازگزاران را برای صرف افطاری به خانه دعوت می‌کنند یا که آنچه را خود برای افطار تدارک دیده‌اند با همسایه شریک می‌شوند.
انتهای پیام
