تلویزیون در تسخیر ملودرام‌های ویژه ماه مبارک
گروه هنر ــ «سر دلبران»، «بچه مهندس» و «رهایم نکن» عنوان سه سریالی است که در ایام ماه مبارک رمضان روی آنتن شبکه‌های سیما می‌رود. این سه مجموعه یک ویژگی واحد دارد، آن هم غم و اندوهی است که در بین مردم رواج می‌دهند.
همیشه در ایام ماه مبارک رمضان رسم بود که بعد از افطار اولین سریالی که روی آنتن می‌رود زبانی طنز داشته باشد. این رسم دیرینه که مورد پسند مخاطبان بود چند سالی است که رنگ باخته و دیگر تمامی تولیدات تلویزیون شکلی درام به خود گرفته‌اند، حتی در برخی از این تولیدات، آثار به سمت ملودرام شدن نیز سوق پیدا کرده است. برای مثال شدت غم و اندوهی که در سریالی چون «بچه مهندس» وجود دارد، تماشاگر را تا سر حد مرگ افسرده می‌کند. این ویژگی را در دیگر سریال‌ها نیز به نوعی دیگر می‌توان مشاهده کرد.
این‌که سریال‌های ملودرام ساخته و پخش شود به هیچ وجه امری مذموم نیست، حتی به شخصه این قبیل تولیدات را دوست دارم، ولی هر کاری را در زمان و موقعیت خاص خود باید پخش کرد. برای همین از مسئولان سیما سوال می‌شود آیا در شرایطی که مردم روزه‌دار هستند و بعد از یک روز کاری می‌خواهند با دیدن برنامه‌های نمایشی تلویزیون انرژی بگیرد آیا سریال‌هایی که هم اکنون روی آنتن رفته جذابیت لازم را دارد؟
نخستین سریال ماه رمضان سریال «رهایم نکن» نام دارد که کارگردانی آن را محمد مهدی عسگرپور بر عهده دارد و امین تارخ بازیگر نقش نخست آن است. این سریال را می‌توان کم تماشاگر‌ترین مجموعه رمضان امسال توصیف کرد، چون قصه‌ای دارد که بارها بازگو شده و تماشاگر دیگر رغبتی برای دیدن قصه تکراری ندارد. متاسفانه این سریال در زمانی پخش می‌شود که بهترین زمان پخش را در سیما به خود اختصاص داده است.
در خلاصه داستان این سریال آمده؛ رسول تولایی به عنوان بزرگتر، محبوب و مورد اعتماد چند خانواده است. این اعتماد به واسطه بازخوانی گذشته خدشه‌دار می‌شود. خانواده‌هایی که هر کدام با مشکلاتی دست و پنجه نرم می‌کنند و در پی یافتن مقصر اصلی هستند. امین تارخ، فریبا متخصص، محمدرضا هدایتی، مارال فرجاد، مریم بوبانی، نیما شعبان نژاد، شیرین آقارضاکاشی، دنیا مدنی، بابک بهشاد و ... بازیگران این سریال تلویزیونی هستند. این سریال در 29 قسمت هر شب بعد از افطار روی آنتن شبکه سه می‌رود.
اما سریال بچه مهندس یک ملودرام خانوادگی است که با وجود تکراری بودن قصه جذابیت لازم را برای نگاه داشتن تماشاگر پای تلویزیون دارا است، چون برخی موضوعات همیشه بیانش برای تماشاگر جذاب است. به ویژه قصه‌ای کودکی که مادرش او را رها کرده و زنی دیگر وی را بزرگ می‌کند. این سریال به لحاظ تکنیکی کار چندان چشمگیری نیست ولی حداقل جذابیت‌های بصری را با خود به همراه دارد. علی غفاری کارگردان این سریال در این مجموعه نمایشی در سه برش تاریخی از دوران جنگ تا به امروز را مد نظر قرار داده است.
در خلاصه داستان این سریال آمده؛ داستان بچه مهندس در تاریخ معاصر و در سه فاز کودکی، نوجوانی و جوانی شخصیت اصلی مطرح می‌شود که در سیر خط اصلی داستان اتفاقات مختلفی رخ می‌دهد. بهناز جعفری، بهاره رهنما، برزو ارجمند، ساناز سعیدی، سوگل طهماسبی، هاله گرجی، نفیسه روشن، مریم خدارحمی، افشین سنگ چاپ، افشین نخعی، مهرناز بیات، سلمان فرخنده، فرخنده فرمانی‌زاده، حمید شریف زاده، سیاوش چراغی‌پور، عباس جمشیدی‌فر، فرزین محدث، شیدا یوسفی و... بازیگران این سریال تلویزیونی هستند.
اما «سر دلبران» را باید جدی‌ترین کار رمضان 97 عنوان کرد، اما آنچه که از ظاهر امر تا به امروز پیداست. این کار قصه‌ای خسته کننده دارد که می‌خواهد تنها تجربه خوش «صاحبدلان» را تکرار کند. درباره کارگردانی و ساختار این سریال هنوز باید زمان داد تا کار بیشتر جلو رود، اما حداقل می‌توان گفت که در بحث بازیگری کارگردان انتخاب‌های خوبی نداشته است، چون اکثر نقش‌ها ملموس نیستند.
توضیحات اجمالی که پیرامون کارهای مناسبتی سیما دادیم. این نکته را نشان می‌دهد که برای مدیران سیما شاد بودن به هیچ وجه دغدغه نیست، بلکه تنها داشتن فضای غمگین مدنظر آنهاست. این اتفاق در شرایطی است که از ماه مبارک به عنوان ماه شادی و سرور نام برده می‌شود، اما آن چیزی که در واقع می‌بینیم به هیچ وجه نشان دهنده این امر نیست. در همین رابطه باید اضافه کنم که غم‌گرایی حاکم بر تولیدات مناسبتی سیما تنها مختص به سریال‌ها نیست، بلکه در آثار غیرنمایشی نیز چنین اتفاقی را می‌توان مشاهده کرد.
«ماه عسل» گواه بارز این ادعاست که از یک ساعت‌و‌نیم قبل از افطار مخاطب را در غم فرو می‌برد و در ادامه سریال‌های نمایشی رسالت ماه عسل را تکمیل کرده و با روانی کاملاً افسرده تماشاگر را همراهی می‌کنند. با این توضیح دیگر چگونه انتظار داریم مردم با روحیه‌ای مناسب برای سحر بلند شده و روز خود را سپری کنند. این مسئله نیز قابل کتمان نیست، چون اگر مسئولان بخواهند منکر این امر شوند تلویزیون با ریزش بیش از پیش مخاطبان مواجه خواهد شد.
در پایان باید گفت: اگر مروری به سریال‌های ماه رمضان در سال‌های قبل داشته باشیم صدا و سیما توانسته بود نقش بهتری را در ماه ضیافت الهی ایفا کند و مردم با روحیه شاد اوقات خود را سپری می‌کردند. حتی در زمان تکرار این برنامه‌ها تلویزیون مخاطب خاص خود را داشت. صدا و سیما به عنوان یک رسانه ملی موظف است در رویکردهای خود بازنگری کند تا بتواند در عرصه جذب مخاطب فعال‌تر از گذشته عمل کند.
یادداشت از داود کنشلو
انتهای پیام
