حرکت در چهارچوب سنن الهی؛ راه عزت‌مندی جامعه اسلامی
گروه اندیشه ــ آیت‌الله مدرسی با تاکید بر اهمیت حفظ عزت‌مندی مومنین، از حرکت در چهارچوب سنن الهی به عنوان راه کسب عزت نام برد.
به گزارش ایکنا؛ سلسله جلسات تفسیر و تدبر در قرآن کریم با محوریت سوره مبارکه حدید با حضور آیت‌الله سیدمحمدتقی مدرسی در سومین شب ماه مبارک رمضان برگزار شد. آیت‌الله مدرسی سخنان خود را با قرائت آیات ابتدایی سوره مبارکه حدید آغاز کرد: «سَبَّحَ لِلَّهِ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ وَهُوَ الْعَزِيزُ الْحَكِيمُ لَهُ مُلْكُ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضِ يُحْيِي وَيُمِيتُ وَهُوَ عَلَى كُلِّ شَيْءٍ قَدِيرٌ هُوَ الْأَوَّلُ وَالْآخِرُ وَالظَّاهِرُ وَالْبَاطِنُ وَهُوَ بِكُلِّ شَيْءٍ عَلِيمٌ؛ آنچه در آسمان‌ها و زمين است خدا را به پاكى مىستايند و اوست ارجمند حكيم فرمانروايى آسمان‌ها و زمين از آن اوست زنده مىكند و مىميراند و او بر هر چيزى تواناست اوست اول و آخر و ظاهر و باطن و او به هر چيزى داناست»(آیات 1-3).
وی در ادامه به بحث در خصوص دو صفت «عزیز» و «حکیم» پرداخت و عنوان کرد: عزیز و حکیم دو اسم مقدس الهی است که حاوی و متضمن اسمای حسنای دیگر است. سه عامل قوت، استفاده از قوت و اذعان دیگران به آن قوت با هم ترکیب می‌شود و نتیجه آن «عزیز شدن» است. کسی که مقتدر است اما از قدرتش استفاده نمی‌کند یا نمی‌تواند استفاده بکند یا دیگران به آن قدرت اذعان ندارند آن شخص عزت ندارد. در زبان فارسی نیز عزیز یعنی کسی که شکست‌ناپذیر است و مردم او را محترم می‌شمارند.
آیت‌الله مدرسی ادامه داد: خداوند نسبت به تمام خلایق عزت دارد و حتی ملائکه و انوار مقدس اولیا و انبیای الهی در مقابل قدرت خدا نمی‌توانند، عرض‌اندام کنند: «وَلِلَّهِ يَسْجُدُ مَا فِي السَّمَاوَاتِ وَمَا فِي الْأَرْضِ مِنْ دَابَّةٍ وَالْمَلَائِكَةُ؛ آنچه در آسمان‌ها و آنچه در زمين از جنبندگان و فرشتگان است براى خدا سجده مى‌كنند»(نحل، 49). این آیه و آیات مشابه آن همه این مفهوم را می‌رساند که هیچ موجودی نمی‌تواند در مقابل خدا عرض‌اندام کند. آن کوهی که پسر نوح بر آن قرار گرفت و گفت: «يَعْصِمُنِي مِنَ الْمَاءِ؛ مرا از آب در امان نگاه مى‌دارد(هود، 43)»، خداوند به آن کوه خطاب کرد به جایی رسیدی که یک نفر می‌گوید من در برابر امر خدا به تو پناه می‌برم؟ یکباره کوه فروپاشید و آثار آن در عراق موجود است.
وی خاطر نشان کرد: شما در هر امری در عالم دقت کنید چیزی نخواهید دید که بدون حکمت باشد. حکمت در همه چیز از «اتم» و «نانو» گرفته تا رابطه بین کهکشان‌ها، وجود دارد. حکمت از آن دسته اسمای الهی است که اسمای زیادی در چهارچوب آن به وجود می‌آید؛ یعنی علم و به‌کارگیری آن علم. یک وقتی من علم دارم ولی از آن استفاده نمی‌کنم، در آن صورت من حکیم نیستم.
مدرسی در ادامه به راه کسب عزت اشاره کرد و گفت: بزرگان ما فرموده بودند هر اسمی از اسمای خدا یک خاصیتی دارد که آن خاصیت همان معنای اسم است؛ یعنی اگر شما علم می‌خواهید بگویید یا علیم، اگر قدرت می‌خواهید بگویید یا قدیر، پول می‌خواهید بگویید یا غنی. هر چیزی می‌خواهید ببینید کدام اسم خداوند با آن خواسته شما سازگار است. اصل این است اسامی خداوند در وجود شما تجلی پیدا کند. اینجا که خداوند می‌فرماید عزیز و حکیم، بنده هم می‌توانم هم عزتی از عزت خدا برای خودم کسب کنم و هم حکمتی.
وی افزود: عالم مخلوقات الهی ضمن یک برنامه‌ای حرکت می‌کند که آن برنامه نظم است و ما از منظر منطق و زبان قرآن آن را «سنة الله» می‌نامیم. سنت نظمی است که خداوند برای عالم مخلوقات بیان کرده است. اگر در مسیر این نظم حرکت کنیم انسان هم عزیز می‌شود و هم حکیم. روایت داریم که خداوند به مومن یک صلاحیت‌هایی داده است؛ مثلا گاهی مومن توریه می‌کند، مثلا حضرت ابراهیم(ع) فرمود: «إِنِّي سَقِيمٌ» (صافات، 89)، حضرت یوسف(ع) فرمود: «إِنَّكُمْ لَسَارِقُونَ» (یوسف، 70)؛ اما خداوند به مومن اجازه نداده است خودش را ذلیل کند. مومن باید مستقیم و استوار باشد و خودش را ذلت ندهد.
وی ادامه داد: انسان اگر بخواهد ذلیل نشود چند شرط دارد: یکی اینکه باید غنی و پولدار باشد. حضرت امیر(ع) اولین صفتی که برای متقین بیان می‌کند این است که اینها مقتصد هستند. جامعه اسلامی نباید دستش را به صدقات این و آن دراز کند و همین که تحریمش کردند خاضع شود. دومین شرط، شجاعت است. در دعاهای ماه رمضان می‌خوانیم: خدایا من هم در کشته شوم در راهت و هم دشمنانت را بکشم. شرط سوم عزت نفس است. آن چیزی که به قیمت کرامت شما تمام می‌شود نقمت است. خداوند قسم خورده است اگر کسی که به غیر او امیدوار باشد امیدش را به ناامیدی تبدیل می‌کند.
آیت‌الله مدرسی تصریح کرد: حالا ما از کجا بفهمیم سنت الهی چیست که طبق آن حرکت کنیم؟ منشور سنت‌های الهی همین قرآن است. همه چیز در قرآن هست: «وَنَزَّلْنَا عَلَيْكَ الْكِتَابَ تِبْيَانًا لِكُلِّ شَيْءٍ؛ اين كتاب را كه روشنگر هر چيزى است بر تو نازل كرديم(نحل، 89)». قرآن همه حقایق را بیان کرده است. کسی که از قرآن استفاده کند یا سنن الهی را درک می‌کند یا اینکه خداوند از راه غیب به او می‌فهماند. اگر ما به سنن الهی و علمایی که از این سنن بهره برده‌اند توجه کنیم هم عزیز هستیم و هم حکیم.
انتهای پیام
