روزه، گذرگاه ساخته شدن انسان است

به گزارش ایکنا از اصفهان، آیت‌الله سیدمحمود طالقانی، مفسر قرآن کریم و از بنیان‌گذاران نواندیشی در تفسیر پرتوی از قرآن خود و در تفسیر آیه 183 و 184 سوره بقره آورده است:
یا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ كُتِبَ عَلَیْكُمُ الصِّیَامُ كَمَا كُتِبَ عَلَى الَّذِینَ مِن قَبْلِكُمْ لَعَلَّكُمْ تَتَّقُونَ ( آیه 183)
کما کتب، بیان مشابهت در اصل روزه است، نه چگونگی ومقدار آن. من قبلکم، ظهور در پیروان ادیان الهی «یهودیت و مسیحیت» دارد. در تورات به وجوب روزه و حدود آن تصریحی نیست، ولی روزه‌داران را ستوده. موسی پیش از دریافت وحی چهل روز روزه گرفت. یهود به یاد خرابی اورشلیم و یک روز از ماه آب روزه می‌گیرند. روزه دیگر هم دارند. در اناجیل نیز به‌وجوب روزه تصریح نشده و روزه‌دار را ستوده و از ریا بر حذرش داشته. روزه مشهور مسیحیان پیش از عید فصح است. روزه دیگر هم دارند که حیوانی نمی‌خورند. از این‌گونه روزه‌های پراکنده که در میان یهودیان ومسیحیان معمول بوده، معلوم می‌شود که اصل روزه از ارکان عبادات آن‌ها شمرده می‌شده. گویند: در مذاهب قدیم مصر و روم ویونان وهند نیز انواع روزه معمول بوده. گویا روزه، پیش از وجوب در ادیان الهی، انگیزه فطری داشته است. زیرا بشر تعالی طلب که نمی‌خواسته در سطح حیوانات پایین آید و یک سر محکوم تمایلات و شهوات حیوانی گردد، روزه را وسیله و سپری برای مقاومت در برابر این‌گونه تمایلات شناخته تا خود را برتر آرد و قهرمانی نماید. همین حکمت اصلی روزه است: لعلکم تتقون. روزه چون ناشی از مبدأ ایمان وامر خدا : « یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ كُتِبَ ...» باشد، نیروی مقاومت را افزایش می‌دهد تا به مقام تقوا رساند و شخصیت برتر انسان محقق گردد.
این حکمت اصلی و برتر روزه است. نه برای رنجورداشتن جسم تا خشم خدا یا خدایان را فرو نشاند- که یهود و بعضی مشرکین می‌پنداشتند، ونه برای احساس همدردی با گرسنگان و تساوی با آنان که بعضی روشنفکران می‌پندارند. روزه هر چه آثار و فوائد بدنی و اخلاقی و اجتماعی دارد در طریق تقوا است نه حکمت اصلی آن. چون روحیات با بدن و هر دو در چگونگی روابط اجتماعی وابسته و از هم متأثر می‌باشند. تحلیل رسوبات و رطوبت‌های زائد دستگاه‌های تغذیه، سبک و حساس‌شدن دستگاه اعصاب و مغز، بیدارشدن احساس رأفت و همچنین یاد پیوسته خدا و فرمان او، همه برای رسیدن به تقوا می‌باشد. از سوی دیگر، تقوایی که در خلال درون‌مایه و پایه گرفته باشد خود این‌گونه آثار را همیشه دارد و نگهبانی می‌نماید. و اگر تقوا نباشد تأمین و نگهبان دیگری برای جسم وجان و روابط اجتماع در آن نیست. شخص بی‌تقوا چون ماشین بی‌فرمانی است که جاده‌های لغزنده و نشیب‌ها، چرخ‌های آن را به هر سو می‌کشانند.
ایاما معدودات_ ظرف کتب یا فعل مقدر، وصف معدودات برای تحدید و تسهیل ایامأ، است: روزه مکتوب باید در روزهای محدود و معدودی از سال باشد، نه همیشه ونه پراکنده . تا همه با هم از آغاز تا انجام آن روزها را روزه بدارید: و به صورت اجتماعی، مسیر عادات شبانه روز و بندهای شهوات پست که دام‌های شیطانی است از میان بردارید. ندا تنبیهی یا ایهاف وصف ایمانی- الذین امنوا، تشبیه کما کتب ...، ظرف ایامأ معدودات، برای هشیاری و شناخت سنت پیشینیان و حکمت و ظرف روزه است، تا مسلمانان با بینش و تصمیم همگانی، برای انجام این عبادت سنگین آماده شوند.

انتهای پیام