معنای زندگی در گرو واقع‌گرایانه بودن آن است
گروه معارف- عضو هیئت‌علمی گروه فلسفه دانشگاه اصفهان گفت: ممکن است تعریف معنای زندگی به‌گونه‌ای باشد که قابل حصول نباشد، پس این یک آرمان دست‌نیافتنی می‌شود؛ اما اگر معنای زندگی طوری تعریف شود که قابل تحصیل ولو به درجه‌ای از درجات باشد، دیگر آرمان نیست.
غلامحسین توکلی، عضو هیئت‌علمی گروه فلسفه دانشگاه اصفهان در گفت‌وگو با ایکنا از اصفهان، با بیان اینکه کسی که جهان را تدبیر کرده و انسان را آفریده، هدفی از خلقت داشته است، اظهار کرد: معنای زندگی پاسخی به این سوال است که آیا زندگی ارزش زیستن دارد یا نه؟ این اولین و مهمترین سوال در فلسفه و معنای زندگی می‌باشد، شاید اگر انسان به این نتیجه برسد که زندگی ارزش زیستن ندارد، خودکشی کند؛ ولی اگر به این نتیجه برسد که ارزش زیستن دارد، به زندگی ادامه می‌دهد.
وی افزود: قرآن در آیات مختلف، به بیان غایت و غرض از خلقت انسان پرداخته است. اما عمدتا به معنای اول اشاره دارد، بدین معنی که می‌فرماید؛ انسان را برای عبادت آفریدیم؛ در واقع این آیه قصد و هدف خداوند برای ایجاد زندگی را بیان می‌کند.
این استاد فلسفه با بیان اینکه یکی دیگر از سوالات فلسفه این است که آیا زندگی هدف مشخصی دارد و اینکه منِ انسان برای چه زنده هستم؟ گفت: انسان کسب معاش می‌کند، غذا می‌خورد و ... تا بتواند زنده باشد و از نظر قرآن، ما زنده‌ایم تا بتوانیم به او تقرب و تشبه پیدا کنیم و بتوانیم به غایتی که برایمان مشخص کرده برسیم.
توکلی با بیان اینکه انسان کرامت ویژه و موقعیت ممتازی دارد و آفریده شده تا خدایی شود، تصریح کرد: لزوم خدایی شدن و در واقع معنای زندگی را خود انسان انتخاب می‌کند.
وی با بیان اینکه معنای زندگی بستگی به معنای آن دارد که آرمان باشد یا واقعیت، ادامه داد: ممکن است تعریف معنای زندگی طوری باشد که قابل حصول نباشد، پس این یک آرمان دست‌نیافتنی می‌شود. اما اگر معنای زندگی طوری تعریف شود که قابل تحصیل باشد، دیگر آرمان نیست.
این استاد دانشگاه ادامه داد: روش رسیدن به این آرمان بستگی به نوع هدف و فرد دارد؛ به عنوان مثال اگر کسی بخواهد ثروتمند شود، باید راه و روش ثروتمند شدن افراد موفق را در پیش بگیرد و یا اگر می‌خواد دانشمند شود باید کار علمی انجام دهد، اگر هدف کسی تشبه به خداوند باشد، باید تحقیق کند چه چیزی انسان را از سایر موجودات متمایز کرده و چه ویژگی‌هایی او را به خداوند شبیه می‌کند که برخی از این ویژگی‌ها، آگاهی، اراده، نیک‌خواهی، نوع‌دوستی و ... است.
توکلی ادامه داد: اگر کسی بر طبق این معانی بخواهد زندگی خود را معنادار سازد، این ویژگی‌ها را باید در خود تقویت کند و براثر آن، دلبستگی‌های مربوط به خوراک، خوشی و بهجت دنیوی و برخورداری از نعمات این جهان برایش بی‌اهمیت خواهد شد و متقابلا از لذت معنوی که خاص انسان است و انسان را به خدا تشبیه می‌کند، بهره‌مند می‌شود.
وی بیان کرد: توجه بیش از حد به تمام جنبه‌هایی که ما را به حیوان تشبه داده، ما را از دستیابی به هدف اصلی بازمی‌دارد. ایمان وجود انسان را یکپارچه می‌کند، اگر کسی برای زندگی خود معنایی قرار داد، زندگی او یکپارچه و متمرکز و از سرگشتگی و حیرت خارج می‌شود.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: هر معنایی از زندگی که تعریف شود، انسان نیاز به زنده بودن دارد، لذا باید به جنبه‌های مادی مانند خوراک و لذت‌های دنیوی هم توجه داشته باشد، اما باید توجه به آنها را به حداقل ممکن برساند. تمرکز انسان به هدف اصلی و فاصله گرفتن از سایر جنبه‌ها باعث رسیدن انسان به هدف زندگی می‌شود.در واقع جنبه‌هایی مانند دانش، شهرت اجتماعی، ثروت، سلامتی و ... جنبه مقدمی دارند، یعنی مقدمه‌ای برای رسیدن به هدف غایی هستند و بعد موضوعیت و اصالتشان را از دست می‌دهند.
انتهای پیام
