سنگینی کفاره برخی گناهان برای سنجش میزان ایمان است

به گزارش ایکنا؛ آیت‌الله مهدی هادوی تهرانی در ادامه جلسات تفسیر سوره مبارکه مجادله به سومین و چهارمین آیه «وَالَّذِینَ یُظَاهِرُونَ مِن نِّسَائِهِمْ ثُمَّ یَعُودُونَ لِمَا قَالُوا فَتَحْرِیرُ رَقَبَةٍ مِّن قَبْلِ أَن یَتَمَاسَّا ذَلِکُمْ تُوعَظُونَ بِهِ وَاللَّهُ بِمَا تَعْمَلُونَ خَبِیرٌ/ فَمَن لَّمْ یَجِدْ فَصِیَامُ شَهْرَیْنِ مُتَتَابِعَیْنِ مِن قَبْلِ أَن یَتَمَاسَّا فَمَن لَّمْ یَسْتَطِعْ فَإِطْعَامُ سِتِّینَ مِسْکِینًا ذَلِکَ لِتُؤْمِنُوا بِاللَّهِ وَرَسُولِهِ وَتِلْکَ حُدُودُ اللَّهِ وَلِلْکَافِرِینَ عَذَابٌ أَلِیمٌ» پرداخت و گفت: داستان ظهار را در جلسات گذشته اشاره کردیم، یک سنت عرب جاهلی در طلاق دادن همسران این بود که همسر خود را تشبیه به مادر خود می‌کردند و با این تشبیه معتقد بودند که زن از آن‌ها جدا می‌شود. زنی که این حادثه برایش اتفاق افتاده بود، خدمت رسول اعظم (صلی الله علیه و آله و سلم) رسید و گلایه کرد که من عمری در منزل این مرد زحمت کشیدم و او در انتهای امروز این کار را کرده است و من را از منزل اخراج کرده است.

وی افزود: در روایتی که جناب ابراهیم ابن هاشم در تفسیرشان نقل می‌کنند و در روایات دیگری که اهل سنت هم نقل کرده‌اند، حضرت در پاسخ فرمودند: مطلبی از وحی برای من نیست تا من بتوانم نسبت به این مسئله قضاوتی بکنم. این عبارت که در روایت وارد شده و آیه هم شاهد بر آن است، نشان می‌دهد که حکم ظهار که بعدا اشاره خواهیم کرد، تا آن موقع بیان نشده بوده و حتی حضرت هم از آن مطلع نبودند. این زن، با ناراحتی ترک می‌کند و می‌رود. بعد این آیات نازل می‌شود که: «سَمِعَ اللَّهُ قَوْلَ الَّتِی تُجَادِلُکَ فِی زَوْجِهَا وَ تَشْتَکِی إِلَى اللَّهِ؛ البته این شخص، آن مرد، مکلف به ادای این کفاراتی که خواهیم گفت: نمی‌شود. این استاد حوزه بیان کرد: مرحوم علامه می‌فرمایند: روایت سندا مقبول، دلالتا هم واضح، دلالتش تا اینجای آیه که خدا می‌فرماید: «وَإِنَّ اللَّهَ لَعَفُوٌّ غَفُورٌ» در انتهای آیه دوم، سازگار است، اما این که در ادامه فرمود: «الَّذِینَ یُظَاهِرُونَ مِن نِّسَائِهِمْ ثُمَّ یَعُودُونَ لِمَا قَالُوا فَتَحْرِیرُ رَقَبَةٍ مِّن قَبْلِ أَن یَتَمَاسَّا» این با این روایت سازگار نیست. چون در این روایت دارد که این مرد، مکلف به این کفاره نشد. البته در روایت تصریح کرده است که از این به بعد هر کسی چنین کاری را بکند، چنین کفاره‌ای دارد. به هر حال بر خلاف فرمایش علامه (رضوان الله علیه)، این روایت هیچ ناسازگاری با آیه ندارد.

وی با بیان اینکه ظهار موجب از بین بردن عقد ازدواج نمی‌شود پس از این جهت نیاز به عقد جدید، کاری برای این که این علقه زوجبیت ایجاد بشود نیست، تصریح کرد: جناب شیخ طوسی فرموده زور به معنای کذب است، ولی ظاهرا معنای دقیق‌تر آن، باطل است؛ این را باید توجه داشت که انشا، صدق و کذب ندارد، اخبار صدق و کذب دارد؛ بنابراین زور اگر به معنای کذب باشد، تناسبی با این عبارت ندارد. عرض کردم در مورد غنا هم که قول زور وارد شده، این بحث مطرح شده که آیا این مقصود حرام است یا نه؟ معتقدم آنجا هم به معنای باطل است؛ بنابراین این شخص وقتی ظهار می‌کند و پشیمان می‌شود باید کفاره بدهد.

هادوی تهرانی با اشاره به اولین مرحله کفاره ظهار یعنی آزادکردن برده بیان کرد: با روش‌هایی در اسلام سعی شده برده‌داری کم‌کم کاهش پیدا کند و از بین برود، لذا در اینجا به صورت تعیین و ترتیب به این بحث پرداخته است یعنی اولا باید بنده آزاد کند و اگر بنده ندارد، برود بخرد و آزاد کند.

این استاد حوزه با بیان اینکه در ظاهر ممکن است برده‌داری منسوخ باشد، گفت: بعضی وقت‌ها هم طلبه‌ها می‌گویند که آقا چرا این بحث‌ها را می‌گویید، زیرا این‌ها کلا منسوخ شده است، اما این طور نیست؛ ۲۰ سال قبل پرفسور لگنهاوزن که از دوستان ما هست به من می‌گفت: برده‌داری هنوز در برخی از ایالت‌های آمریکا قانونی است! می‌گفت: این که می‌گویند برده‌داری در آمریکا از بین رفته، یعنی به صورت حکم فدرال از بین رفته نه به صورت حکم ایالتی. همچنین هنوز هم در برخی کشور‌های منطقه خلیج فارس کنیز و برده دارند؛ اینجا یک سوالی پیدا می‌شود که قرآن دارد به آن سوال جواب می‌دهد و آن این است که چرا باید برده آزاد کند؟ خداوند در جواب می‌فرماید: «ذلکم توعظون به». ما به شما داریم نصیحت می‌کنیم، یعنی گوش بده نکته دارد. می‌گوید: اینجا نباید بپرسیم چرا؟ باید قبول کنیم. داستان خضر و موسی را شنیدید، اینجا هم از این جنس است؛ زیرا قرار نیست ما همه چیز را بفهمیم.

وی با بیان اینکه اگر قرآن را بخوانی، متوجه می‌شوی که کلا تاریخ یک فیلم تکراری است که فقط هنرپیشه‌هایش عوض می‌شوند اظهار کرد: بشر اصلا یک ذره انگار در این تاریخ تغییری نکرده است و همان اصل، همان ذات باقی مانده است. بله. یک قابلیت‌هایی پیدا شده، یک تعدادی رشد‌هایی کرده‌اند، ولی اکثریت همانی که قرآن فرمود: «اکثرهم لا یعقلون...».

هادوی تهرانی عنوان کرد: در ادامه هم به خاطر گرانی برده فرمود: اگر نمی‌توانید دو ماه پشت سر هم باید روزه بگیری که کفاره افطار عمدی هم همین سه تا چیزی هست که در مورد ظهار است، فقط آنجا اختیاری است و مثل اینجا ترتیبی نیست. در مورد کیفیت این روزه هم گفته شده دو ماه پشت سر هم یعنی یک ماه تمام روزه بگیرد و یک روز از ماه بعد که ملاک هم ماه قمری است و لازم نیست شمسی باشد. اگر از وسط ماه شروع کردی، باید سی روز روزه و یک روز بگیرد یعنی سی و یک روز و بعد بقیه را پر کند تا شصت روز. سی و یک روز باید پشت سر هم باشد. اگر در این سی و یک روز، یک روز وسطش روزه نگیرد، دوباره باید از اول روزه بگیرد. در ادامه هم برای کسانی که نمی‌توانند فرمود: ۶۰ مسکین را باید سیر کند.

وی در توضیح چرایی سنگینی این کفاره بیان کرد: این‌ها برای ایمان است؛ ما می‌خواهیم ایمان شما را بسنجیم. آن چیزی که مهم است این است که چقدر باور داری؟ برخی می‌گویند هر چه دعا می‌کنیم فایده ندارد؛ بله خداوند فرمود: «ادعونی»: من را بخوانید نه همسایه را! نه طاغوت را! نه رئیستان را! نه این و آن را! شما که همه را قبول داری در زندگی‌ات موثرند جز خدا، آیا توقع داری خدا اجابت کند. واقعا شرک همین است، شرک خفی است ظاهرا یک خدا می‌پرستد، اما در واقع هزاران موجود را قبول دارد.

انتهای پیام