گزینش همه‌جانبه و آموزش مداوم در کنار مسابقات قرآن را جدی بگیرید

محمدرضا پورزرگری، مدرس و قاری بین‌المللی و از اعضای هیئت داوران سی‌وپنجمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن جمهوری اسلامی ایران در گفت‌‌وگو با ایکنا به لزوم انجام گزینش صحیح برای بهبود کیفیت و تحلیل افق این مسابقات به ویژه مسابقات بین‌المللی روشندلان جهان اسلام که همزمان با این رقابت‌ها برگزار می‌شود، پرداخت که مشروح این مصاحبه در ذیل ارائه می‌شود.

- از نظر شما برگزاری مسابقات قرآن به ویژه در دو رشته حفظ و قرائت قرآن برای روشندلان چه ضرورتی دارد؟

البته این موضوعی است که به خود نابینایان مربوط می‌شود و آن‌ها اولین کسانی هستند که می‌توانند درباره این قضیه اظهار نظر کنند، اما فکر می‌کنم، نابینایان از این موضوع استقبال کنند، چون به اعتقاد بنده وقتی که یک موضوعی برای یک قشر خاص مورد توجه قرار می‌گیرد، برای آن‌ها ایجاد فرصت می‌کند. من فکر می‌کنم مسابقات نابینایان هم یک فرصت خوبی ایجاد می‌کند و نابینایان محترم می‌توانند بین خودشان یک رقابتی را داشته باشند. بالاخره درصدی از افراد دنیا را افراد نابینا تشکیل داده‌اند که این موضوع در بین مسلمانان هم وجود دارد. این عزیزان نابینایی که علاقه‌مند به حفظ و قرائت قرآن هستند، لازم است بینشان رقابتی ایجاد شود، چون با توجه به اینکه افراد بینا تعدادشان بیشتر است و از نعمت بینایی نیز برخوردارند، امکان حفظ قرآن و برخورداریشان از خیلی امکانات فراهم است، همچنین افراد عادی معمولاً شانس بیشتری نسبت به افراد نابینا برای کسب رتبه در مسابقات دارند. لذا وقتی برای نابینایان مسابقات اختصاصی و جداگانه‌ای برگزار می‌شود، حالا نابینایان یک فرصت بیشتر و بهتری پیدا می‌کنند که بین خودشان مسابقه‌ای برگزار شود و نفرات برتر از بین خودشان معرفی شوند.

لذا من فکر می‌کنم که این کار برای نابینایان خیلی خوب است که مسابقات بین‌المللی برایشان برگزار شود کما اینکه در مسابقات ورزشی هم شما می‌بینید، مسابقات اختصاصی برای معلولان و نابینایان برگزار می‌کنند که این خود باعث ایجاد فرصت برای آن قشر خواهد شد و به نظر منطقی هم می‌آید.

- شما به هنگام داوری با قاریان و حافظان نابینا مواجه شده‌اید؛ آیا سطح تلاوت یا اجرای آن‌ها را متفاوت از افراد معمولی دیده‌اید؟ آیا نابینا بودن ایشان بر روی داوری شما تأثیر داشته است؟

تأثیری نداشته و با سایر افراد فرقی ندارند. ما در هیئت داوران، داوری داشتیم که به 10 قرائت و روایات از روایات مشهور تسلط داشت و نابینا هم بود. درباره سطح تلاوت هم تفاوتی نمی‌توان گذاشت ما در قراء مصری هم می‌بینیم که خیلی قاریان درجه یک، نابینا بودند مثل مرحوم شیخ عبدالعزیز حصان، محمد عمران یا محمود رمضان؛ این‌ها در عین نابینا بودن در قله قرائت بودند، از نظر بحث حفظ هم به خاطر تمرکزشان تسلط بیشتری داشتند.

- تعداد زیادی از قراء سرشناس مصری نابینا بوده‌اند، این حکایت از چه دارد؟ آیا به گوش موسیقیایی مرتبط است؟

من معتقدم بحث صوت یک نعمت خدادادی است و نمی‌شود، گفت چون کسی از نعمت بینایی محروم است پس صدای خوبی هم ندارد، اما این‌ها به دلیل تمرکز بالایی که دارند، دقت بیشتری هم دارند. چون نمی‌بینند، می‌توانند بهتر بشنوند و تمام تمرکزی که می‌باید روی بینایی داشته باشند بر روی قدرت شنوایی متمرکز می‌کنند، لذا این باعث می‌شود کوچکترین صداها را با دقت متوجه شوند. افراد را از رنگ صدا تشخیص می‌دهند و این دقت بالا باعث می‌شود که این‌ها تمرکز بیشتری در گیرایی الحان و نغمات داشته باشند، در بحث حفظ هم همین موضوع صدق می‌کند، می‌توانند خوب تمرکز کنند و با تمرین مناسبی که دارند حفظ خیلی جامعی داشته باشند.

- برخی معتقدند ضرورت برگزاری مسابقات جداگانه صرفاً برای بحث قرائت قرآن وجود دارد، چون امکان رقابت بین قاری بینا با نابینا نیست، نظر شما چیست؟

این حرف درستی است، اما این موضوع برای مسابقات حفظ باشد چه اشکالی دارد؟ برگزاری جامع مسابقات، این فرصت را برای شکوفایی این عزیزان فراهم می‌کند و اشکالی برای برگزاری مسابقات حفظ و قرائت مخصوص نابینایان وجود ندارد و چه بهتر است اگر امکانات و منابع مالی اجازه دهد کل مسابقات نابینایان به صورت اختصاصی در رشته‌های حفظ و قرائت برگزار شود، رشته ترتیل هم اگر به این مسابقات اضافه شود، خیلی خوب است.

- خود شما به عنوان داور این دوره از مسابقات سطح تلاوت نابینایان به ویژه نماینده خودمان را چگونه ارزیابی می‌کنید؟

به نظر من نماینده ایران خیلی اجرای خوبی داشت و تلاوت خوبی ارائه کرد، بنده اتفاقاً ایشان را می‌شناختم، البته موقع تلاوتش متوجه نشدم و بعداً متوجه شدم که نماینده ایران چه کسی بوده، چون هنگام داوری نه تصویری از متسابق برای داوران نمایش داده می‌شود و نه اسامی آن‌ها برای ما معلوم است و ما صرفاً از روی صدا به لحن، تجوید و صوتشان نمره می‌دادیم.

آقای امیدرضا رحیمی، نماینده ما در بخش قرائت که از خطه  گیلان هستند، علاوه بر توانایی قرائت قرآن، حافظ کل هم هستند، بنده ایشان را در دوره‌های تخصصی سازمان دارالقرآن و شورای‌ عالی قرآن دیده بودم و از این جهت ایشان را می‌شناختم.

درباره سطح مسابقات هم می‌توان این نکته را گفت که نسبت به برگزاری این مسابقات که در سال‌های اولیه خود قرار دارد، مسابقات از سطح خوبی برخوردار بود. در کشورهای دیگر با اینکه فرقی بین بینایان و نابینایان وجود ندارد، اغلب کشورها از سطح بالایی برخوردار نیستند، شاید چهار- پنج کشور باشند که رقابت جدی با هم دارند که عملاً برای فینال هم همین کشورها رقابت می‌کنند.

- در برخورد با نابینایان مشتاق به قرائت قرآن چه مواردی را به ایشان متذکر می‌شوید؟

نابینایان به دلیل دقت زیادی که در قوه‌ سامعه خود دارند، می‌توانند موفقیت‌های خوبی کسب کنند، آن‌ها می‌تواند در بحث قرائت تحقیق با مرحله‌بندی دقیق تمرینات، ازالحان اساتید بزرگ استفاده کنند و به شرکت در جلسات قرآن اساتید ممارست داشته باشند.

- خاطره‌ای از برخورد با قشر نابینا دارید؟

من زیاد در خدمت دوستان نابینا بودم، همچنین دوستان قاری دارم که از نابینایان هستند، جناب آقای ذاکری از استان فارس که خاطرم هست یک‌بار خانوادگی به تهران و منزل ما آمدند و میهمان ما بودند و ما به اتفاق خانواده برای گردش به پارکی رفتیم و وقتی آنجا فرزند ایشان با فرزند من بازی می‌کردند من دیدم که فرزند دوست من این حس را داشتند که به خاطر نداشتن نعمت بینایی با مردم عادی تفاوتی ندارند و می‌توانند با بقیه معاشرت کنند، این برای من باعث افتخار بود که توانستم خدمت کوچکی انجام بدهم، همچنین آقای عباس پورفرد، قاری روشندلی است که آشنای طولانی و 30 ساله با این عزیز دارم که چهره‌شان برای عزیزان قرآنی آشنا است و زمانی که ما در مسابقات شرکت می‌کردیم ایشان از شرکت‌کنندگان مسابقات اوقاف بودند.

-چه توصیه‌هایی برای پیش‌برد این مسابقات دارید؟

نکته‌ای که همیشه برای تمام مسابقات یادآوری می‌کنم که هم به درد مسابقات بینایان و هم نابینایان می‌خورد این است که در گزینش افراد شرکت‌کننده باید دقت بیشتری شود که ان شاءالله باعث شود تا سطح تلاوت‌ها از این وضعیتی که هست بیشتر شود.

نکته دیگر این است که ما می‌توانیم در طول سال با کشورهای شرکت کننده در مسابقات تعاملی داشته باشیم که اگر علاقه‌مند باشند یک استادی از کشور ما به آنجا اعزام شود و آن‌ها را به صورت متمرکز آموزش دهد تا سطح آنها برای شرکت در مسابقات بیشتر شود که این موضوع باعث می‌شود تا سطح مسابقات در دنیا بالا رود و هر جا مسابقات برگزار شود افرادی شرکت می‌کنند که آموزش بیشتری دیده‌اند و توانمندتر هستند و آمادگی بهتری برای مسابقات دارند، ضمن اینکه یکی از رسالت‌های جمهوری اسلامی ایران همین است که در زمینه آموزش قرآن پیش‌قدم شود، البته اساتید راهنما در حین مسابقات حضور دارند و این حضورشان بسیار مفید است، اما به‌صورت موقتی و در دوره زمانی کوتاهی است، اگر این اساتید در بازه یک ماهه قبل از مسابقات در جایی متمرکز باشند تا نمایندگان شرکت‌کننده در مسابقات بتوانند از آنها بهره ببرند، قطعاً اثر مفیدی می‌تواند بر روی سطح کیفی مسابقات بگذارد.

انتهای پیام

گفت‌وگو از محمدرضا رجبی