عشق؛ لازمه ورود به عرصه کتابت قرآن/ بهتر است خوشنویسی قرآن را با یک استاد آغاز کنید
گروه فرهنگی - شیخانی، پیشکسوت خوشنویسی قرآن کریم ابراز کرد: نمی‌توان گفت هرکسی علاقه‌مند به خوشنویسی باشد، می‌تواند خوشنویس خوبی شود بلکه این علاقه‌مندی باید به مرحله عاشق شدن برسد؛ اگر عاشق نباشید، یاد نمی‌گیرید؛ بنابراین صرف نظر از وقت، انرژی و هزینه‌ای که هنرجویان صرف می‌کنند، باید عاشقانه کار کنند.
به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، از سال 1371 کار خوشنویسی را آغاز و از سال 1376 به صورت تخصصی خط نسخ و ثلث را پیگیری کرده است، نزد استادانی همچون علی طوسی از سبزوار در رشته نستعلیق، حاکم قنام از عراق و داوود بتاش از ترکیه در ثلث و نسخ آموزش دیده و مدرک اجازه که در ترکیه که در حکم اجتهاد در خوشنویسی به شمار می‌رود را از استاد داوود بتاش و حسن چلبی از ترکیه دریافت کرده است.
وی هم‌اکنون دارای مدرک استادی خوشنویسی از انجمن خوشنویسان و استاد این انجمن در مشهد است؛ چند سطر بالا، بخشی از سابقه فرهاد شیخانی، هنرمند پیشکسوت عرصه خوشنویسی است.
متن زیر مصاحبه ایکنا با این استاد پیشکسوت است در رابطه با تفاوت کاربرد خط‌های مختلف در کتابت قرآن کریم، تأثیر کتابت قرآن بر روح کاتب و وضعیت هنر در حال حاضر؛ مشروح آن را در ادامه می‌خوانید.
علت نامگذاری خط «نسخ»
شیخانی با بیان اینکه خط نسخ در کتابت قرآن کریم ازسایر خطوط شناخته‌شده تر و معمول‌تر است، درباره علت تاریخی نامیده‌شدن این نوع خط به «نسخ» توضیح داد: قبل از کتابت قرآن به خط نسخ، خط کوفی و خطوط دیگری مورد استفاده قرار می‌گرفت اما با آمدن نسخ، خطوط دیگر منسوخ شدند و خط نسخ جای خطوط دیگر را گرفت؛ این پیشینه تاریخی یکی از علت‌های نامیده‌شدن این نوع خط به «نسخ» است.
وی در رابطه با علت‌های برتری خط نسخ که موجب حذف سایر خطوط شد، ادامه داد: راحت خوانی و اینکه این نوع خط بیشتر در سطح و به صورت افقی حرکت می‌کند از شاخصه‌ها و برتری خط نسخ است؛ توضیح اینکه وقتی خط به صورت افقی حرکت می‌کند، زیر و زبرها دقیقاً بالا یا پایین حروف ثبت می‌شوند و به همین علت چشم در هنگام خواندن متمرکزتر است و راحت‌تر می‌تواند مطالعه کند.
این کاتب قرآن در همین راستا با مقایسه نسخ و نستعلیق از لحاظ راحت‌خوانی، افزود: خطوط دیگر این ویژگی نسخ را ندارند؛ به عنوان مثال، وقتی قرآن با خط نستعلیق نوشته شود، کسی که آن را می‌خواند ممکن است تصور کند، اعراب‌ها متعلق به حرف دیگر است اما در نسخ، حروف و اعراب‌ها یکی‌یکی نوشته می‌شود و پیش می‌رود؛ به همین علت، برای انتقال مطلب بیشتر از نسخ استفاده می‌شود هرچند خط ثلث و سایر خطوط هم برای نوشتن قرآن کمی مورد استفاده قرار می‌گیرد اما بیشتر جنبه هنری دارند.
این هنرمند قرآنی با اشاره به دو نوع خط نسخ، یعنی نسخ ایرانی و عربی یا عثمانی، ادامه داد: نسخ ایرانی بیشتر در محدوده جغرافیایی ایران و خط نسخ عثمانی یا عربی در تمام کشورهای اسلامی شناخته شده است.
پیشکسوت کتابت قرآن کریم، در پاسخ به سؤالی در رابطه با تأثیر نوشتن قرآن در زندگی شخصی کاتب، ابراز کرد: برای نوشتن قرآن، صددرصد باید طهارت جسمی داشت؛ وقتی انسان به تدریج با قرآن انس پیدا کرد، خواه یا ناخواه وقتی آیه‌ای را می‌نویسد، به معنای آن هم فکر می‌کند؛ بنابراین تأثیر کتابت قرآن در روح و جسم و ایجاد پاکی و طهارت، غیرقابل انکار است، هرچند این تأثیر برای بعضی بیشتر و برای بعضی کمتر است.
توصیه به علاقه‌مندان کتابت قرآن
در ادامه از وی خواستیم که برای افرادی که علاقه‌مند به کتابت قرآن و در ابتدای این راه هستند، توصیه‌ای داشته باشد که ابراز کرد: نمی‌توان گفت هرکسی علاقه‌مند به خوشنویسی باشد، می‌تواند خوشنویس خوبی شود بلکه این علاقه‌مندی باید به مرحله عاشق شدن برسد؛ در همه رشته‌های هنری این‌طور است؛ اگر عاشق نباشید، یاد نمی‌گیرید؛ بنابراین صرف نظر از وقت، انرژی و هزینه‌ای که صرف می‌کنند، باید عاشقانه کار کنند؛ اگر این‌طور بود، ان شاء الله به درجه‌های بالای هنری نیز خواهند رسید.
وی در همین راستا در رابطه با تقلیدی کار کردن یا یادگیری از استاد برای افرادی که در ابتدای راه هنر خوشنویسی هستند، اضافه کرد: نظر من این است که اگر در بدو شروع استاد داشته باشند بهتر است چون استاد به آنان کمک می‌کند که به بیراهه نروند چراکه کار برخی هنرجویانی که مدتی به صورت انفرادی کار کرده‌اند، دچار بدآموزی‌هایی شده و این بدآموزی‌ها گسترش پیدا کرده است؛ اگر قرار باشد این بدآموزی‌ها برای این دسته افراد تغییر کند زمان‌بر است در حالی‌که اگر کسی از ابتدا با استاد کار کند، راحت‌تر درس‌ها، نوآوری‌ها و نکته‌ها را فرا می‌گیرد.
وضعیت نامناسب اقتصاد هنر در ایران
در بخش دیگری از گفت‌وگو درباره وضعیت کنونی هنر خوشنویسی در ایران، اظهار کرد: متأسفانه اقتصاد هنر در بخش‌های مختلف، در چند سال اخیر خیلی مناسب نبوده و من وقتی با دوستانم در این مورد صحبت می‌کنم، از اوضاع اقتصادی هنر رضایت ندارند.
با بیان این مطلب که کمبودهای اقتصادی بر تولید آثار هنری تأثیرگزار است، ادامه داد: امیدوارم مسئولان فرهنگی و هنری برای این بخش چاره‌ای بیاندیشند چراکه هنرمندان شاید با پنج درصد ظرفیت‌شان است که دارند کار می‌کنند و علتش هم استقبال نامطلوب از آثار هنری است که از شرایط معیشتی مردم تأثیر پذیرفته است.
انتهای پیام
