اثرات کار مطلوب در سیره علوی
گروه اقتصاد ـ کار در سیره علوی دارای فوایدی است که ازجمله آن‌ها می‌توان به بهره‌وری، نظم در کار، وقت‌شناسی، تمرین تعاون و مشارکت، خودارزشمندی، امیدواری و امیدبخشی و خودشکوفایی اشاره کرد.این امام همام می‌فرماید: «آبروی تو چون یخی جامد است که درخواست آن‌را قطره‌قطره آب می‌کند، پس بنگر که آن‌را نزد چه کسی فرو میریزی».
به گزارش ایکنا از لرستان، کار در سیره علوی دارای فوایدی است که ازجمله آن‌ها می‌توان به بهره‌وری، نظم در کار، وقت‌شناسی، تمرین تعاون و مشارکت، خودارزشمندی، امیدواری و امیدبخشی و خودشکوفایی اشاره کرد.
کسی‌که با تلاش و زحمت خود، زندگی‌اش را تامین می‌کند، وابسته به دیگران نیست و به‌نوعی استقلال مالی دارد.از آن‌جا که تامین نیاز اصل مهم در تداوم حیات است چنین فردی به عزت نفس رسیده و احساس رضایت‌مندی می‌کند.کار برای او خودارزشمندی را به ارمغان میآورد.امام علی(ع) می‌فرماید: «آبروی تو چون یخی جامد است که درخواست آن‌را قطره‌قطره آب می‌کند، پس بنگر که آن‌را نزد چه کسی فرو میریزی»(حکمت/436) در اسلام و در مکتب مولای متقیان قدر و ارزش هر انسانی بستگی به نوع همت او دارد، به‌طوری‌که اگر همت بلند و ارزشمند است خود او نیز ارزشمند است ولی اگر همتش پست است با حیوان هیچ فرقی ندارد زیرا قوه عاقله خود را تعطیل کرده.درکار و محیط کار انسان‌ها به نوعی خود ارزشمندی دست مییابند زیرا کار به او هویت میبخشد که در هیچ جایی دیگر شاید نتواند این هویت کنونی را پیدا کند.
دستیابی به امیدواری و امیدبخشی در سایه کار
کار یکی‌از عواملی است که در انسان نشاط و شادابی به‌وجود میآورد و در مقابل سستی و بیحالی، موجب بی‌نشاطی و خواری و ذلت در دنیا و آخرت خواهد بود.متون دینی، بر کار مداوم و کیفیت بالا که در انسان تولید نشاطی و خواری ذلت در دنیا و آخرت خواهد بود، متون دینی، بر کار مداوم و کیفیت بالا که در انسان تولید انگیزه و هیجان کند، توصیه و تاکید دارند.امام علی(ع) افراد را به نتیجه کار، امیدوار و تلاش را نتیجه‌بخش معرفی مینمایند و می‌فرماید: «هرکس در تلاش و معاش جدیت داشته باشد خداوند روزی او را از جایی که گمان نمیبرد، میرساند.(شریف رضی، قد 1414، 491) یکی‌از ساز و کارهای حیات و زندگی، امیدواری است.اگر روزی از انسان سلب شود بیگمان دوران خمودگی و ایستایی او فرا می‌رسد و این گوهر گرانقدر در سایه کار و تلاشی که مورد رضایت و علاقه افراد باشد، میسر می‌شود.
خودشکوفایی
خودشکوفایی را به‌نوعی تعبیر به علم‌النفس یا شناخت خود نموده‌اند، به‌عبارت دیگر هر کس دارای استعدادهای ذاتی و تواناییهایی است که وی را از دیگران مستثنی و متمایز میسازد.امام علی(ع) در کتاب گران‌سنگ خود به این نکته اذعان می‌کند و می‌فرماید: «دانا کسی است که قدر خود را بشناسد و برای نادانی انسان همین بس که از قدر خویش بیخبر بماند»(خطبه 108) در فرمان خویش به مالک‌اشتر در خصوص انتخاب بهترین کارمندان و منشیان جهت تصدی امور می‌فرماید: «ای مالک کسی را انتخاب کن که نسبت به ارزش و منزلت خویش آگاه و بی‌اطلاع نباشند که شخص ناآگاه از منزلت خویش، از ارزش و منزلت و مقام دیگری ناآگاه‌تر خواهد بود.توانایی شناخت و ارزش منزلت دیگران را نخواهد داشت.(نامه 53) پس انسان دارای یک استعداد درونی ذاتی است اولاً از فردی به فرد دیگر متغیر و ثانیاً دارای اشکال و انواع گوناگونی است.طبق فرمایشات آن حضرت این استعدادها و ملکه نفس انسان با کار مطلوب و مورد رضایت فرد به مرحله خودشکوفایی می‌رسد و به قولی فرد می‌تواند خودش را به خودش ثابت کند.
تمرین تعاون و مشارکت
انسان موجودی اجتماعی است و نمی‌تواند به دور از جامعه و مردم زندگی کند، بلکه با همکاری و کمک مردم، نیازهای خود و دیگران را مرتفع میسازد.در محیط کار، انسان با مشارکت و مساعی با همکاران نه‌تنها کار خود را پیش میبرد بلکه به نوع از تعاون و همکاری دست مییابد که به او شور مضاعف میدهد.امام علی(ع) در واپسین لحظات عمر بابرکت خود پیوسته میفرمود: «همدیگر را بر کارهای نیک و پرهیزگاری یاری دهید و در گناه و دشمنی، یار همدیگر نباشید» کمااینکه انسان موجودی اجتماعی است که روابطشان در زمینه فردی و اجتماعی به هم گره خورده و این پیچیدگی در حیطه کار بیشتر ملموس است از طرفی نوعی تمرین برای مشارکت در همه ابعاد زندگی‌اش است.
وقت‌شناسی
اولین عنصر لازم برای تحقق برنامه‌ریزی، وقت‌شناسی است تا از رهگذر آن بتوان به فرهنگ کار مطلوب رسید وقت‌شناسی و آگاهی از طرز استفاده از وقت و ارزش دادن به آن است.طبق آموزه‌های دینی ما، هر روز عمل خاص خود را می‌طلبد همان‌طور که در انجام عباداتی چون نماز، زمان معین خویش را می‌طلبد و هر روز، تکلیف جدای از خود را می‌طلبد و باید در زمان خاص خود ادا شود استفاده از فرصت، راز اصلی رسیدن به قله پیروزی است بسیاری از افراد ارزش دو نعمت را نمیدانند و در عمل و بهره‌گیری دچار نقصان میشوند یکی سلامت بدن و دوم داشتن وقت.آن حضرت می‌فرماید: «هرکه فرصت را از وقت خود به تاخیر اندازد، مطمئن باشد که فوت خواهد شد» فرصت‌ها چون ابر درگذرند و ب رانسان طبق گفته امام علی(ع) لازم است از تمام ثانیه‌هایی که خداوند بی‌منت به بنده خود بخشیده کمال استفاده را ببرد خصوصاً در کارهایی که به آن‌ها محول می‌شود.
نظم در کار؛ از ارزش‌های والای اسلامی
نظم از ارزش‌های والای اسلامی است و همین امر یکی‌از عوامل موفقیت انسان در کارها و زندگی است و یکی‌از رموز کامیابی انسان در غلبه بر سختیها است.عامل تامین نیازهای مادی و معنوی و دستیابی سریع به اهداف و صرفه‌جویی در گوهر قیمتی وقت است امام علی(ع) در این باره همه امت و فرزندان را به این امر مهم توصیه کرده و فرموده است: «شما را به تقوای الهی و نظم در کارها سفارش میکنم» و در جایی دیگر می‌فرماید: «ملاک زندگی آن که خوب برنامه‌ریزی کنی» کمااینکه انسان با نظم و برنامه‌ریزی می‌تواند در کار و برنامههای زندگیش موفق شود البته با این پیش شرط که علایق و سلایق خویش را بشناسد و در امور زندگی فردی منظم باشد تا بتواند آینده کاری خود را با برنامه‌ریزی دقیق پیش ببرد.
امام علی(ع) در نامه 127 نهج‌البلاغه فرموده است: «هر نعمتی که خدا بر تو ارزانی داشت، بهره‌آور ساز» و در جایی دیگر انسان را از قصور در انجام کار منع کرده و می‌فرماید: «هرکه در انجام کاری کوتاهی کند به غم و اندوه مبتلا گردد»(نامه 127) کمااینکه در مکتب اسلام انسان تشویق می‌شود که در کار محوله همت و تلاش خود را به‌کار ببندد تا پاداش دو برابر شامل حالش گردد اول پاداش بیرونیکه همان دستمزد و دوم پاداش درونی که همان ایجاد رضایت در قلبش است.
رواج مدرک‌گرایی؛ از عمده آسیب‌های فرهنگ کار
حسن اسماعیل‌زاده، از جامعه‌شناسان لرستانی در گفت‌وگو با ایکنا لرستان، با تأکید بر اهمیت آسیب‌شناسی فرهنگ کار، اظهارکرد: با توجه به در هم تنیدگی بخش‌های مختلف زندگی اجتماعی و ساخت‌های مختلف فرهنگی و تأثیر و تأثر متقابل بین آن‌ها باید گفت که دستیابی دانشگاه‌ها به اهدافی که به‌خاطر آن‌ها تأسیس شده‌اند، زمانی میسر خواهد شد که بینش و نگرش افراد جامعه نسبت به کسب مهارت، علم، کار و کارآفرینی اصلاح شود.
وی ادامه داد: این امر مستلزم نگاه آسیب‌شناختی به روایت‌هایی است که نسبت به مقوله‌های فوق وجود دارد.
اسماعیل‌زاده با اشاره به این‌که یکی‌از راه‌های رسیدن به توسعه پایدار، آموزش تقاضامحور است، اضافه کرد: این مهم زمانی محقق می‌شود که بین نظام آموزشی و بخش‌های مختلف نظام اقتصادی و نیازهایی که دارند رابطه متقابل برقرار باشد، چراکه در صورت فقدان این ارتباط، سرمایه‌گذاری درستی به روی نیروی انسانی صورت نگرفته و نیروی کار آموزش دیده نمی‌تواند جذب بازارکار شود و بیکار می‌ماند یا این‌که جذب بازار کار شده ولی تخصصی که از نظام آموزشی کسب کرده است، با شغلش هم‌خوانی ندارد و این نیز خود نوعی بیکاری پنهان است و بنابراین در هر صورت وجود این آسیب عدم تعادل در نظام اجتماعی را به‌دنبال دارد.
این مدرس دانشگاه علمی ـ کاربردی لرستان یادآور شد: بهره‌برداری ناصحیح از نیروهای متخصص، رواج مدرک‌گرایی و ورود به دانشگاه بدون توجه به استعدادها و علایق افراد از یک طرف و نیازهای بازارکار از طرف دیگر و... از عمده آسیب‌های فرهنگ کار است.
وی افزود: کارآفرینی و ایجاد بستر خلاقیت، ترویج فرهنگ کار، اصلاح نگاه جنسیتی به کار، بهره‌گیری از تجارب کشورهای موفق و... باید در جامعه رواج یابد.
اسماعیل‌زاده یادآور شد: فرهنگ کار در کشور ما ضعیف است و تقویت آن، توسعه را در پیش دارد.
انتهای پیام
