جای خالی اندیشکده‌های قرآن در کشور/ ماه قرآن به قرآن فکر کنیم
گروه جامعه ــ دبیر گفتمان‌های دینی سازمان تبلیغات اسلامی به جای خالی اندیشکده‌های قرآنی در کشور اشاره و تصریح کرد: اندیشه‌ای که منشأ تحول و زایش باشد با 70 هزار سال عبادت برابری می‌کند.
علیرضا مزروعی، دبیر گفتمان‌های دینی سازمان تبلیغات اسلامی در گفت‌وگو با ایکنا؛ با اشاره به جایگاه والای ماه مبارک رمضان در میان مسلمانان و فرصت خاص این ماه از جنبه تبلیغ دین، گفت: مرحوم کلینی در جلد دوم کافی می‌فرماید در این ماه کتاب‌های آسمانی اعم از قرآن، انجیل، تورات، زبور و صحف نازل شده است؛ بر همین اساس یکی از دلایل جایگاه والای این ماه را می‌توان نزول قرآن و سایر کتب آسمانی در آن دانست.
وی ادامه داد: طی ماه رمضان در دریایی از فرائض قرار داریم و این فرصت را داریم که به صورت شخصی از آنها بهره‌مند شویم. همچنین این عبادت‌ها توفیقاتی هستند که برای جامعه اسلامی گشایش فراهم می‌کنند. همدلی، مثبت گرایی و تساوی در اینکه همه روزه هستند از هر قشر و گروهی نیز فرصتی است که در ماه رمضان فراهم می‌شود و اینکه این فرائض را در وجود خود نهادینه و به کل سال تسری دهیم، هنرنمای عباداتی است که خداوند پیش روی ما قرار دادهاست.
توجه به پیوستگی فرهنگی و شناخت مخاطب در تعامل دینی
این استاد حوزه گفتمان دینی بر لزوم استفاده از این بستر الهی که به روی ما گشوده و به عرصه زندگی و روابط فردی و اجتماعی ما وارد شده است، در کار فرهنگی و تبلیغی تأکید و اظهار کرد: باید در حوزه تبلیغ و گفتمان دینی و راه‌های آن تعمل کنیم؛ محور اولیه و اصلی این تعمل باید این باشد که مخاطب ما فردی است با فرهنگ‌ها و انبوهی از دانسته‌ها و باورها لذا وقتی می‌خواهیم با یک فرد فرهنگی تعامل برقرار کنیم باید از پیوستگی فرهنگی بهره برده و به خوبی مخاطبمان را بشناسیم.
مزروعی یکی از مؤلفه‌های مهم در بحث مخاطب شناسی را شناخت رشد سنی مخاطبان عنوان و اظهار کرد: شناخت ما از ویژگی‌های هوشی، هیجانی، روحی و روانی مخاطبان باید بالا باشد و از همه مهم‌تر باید بدانیم که هر گروه سنی چه ویژگی‌هایی دارد تا بتوانیم با اشراف بر روحیات و خواسته‌های مخاطبان برنامه تبلیغی بچینیم.
اندیشه‌ای که منشأ تحول و زایش باشد با 70 هزار سال عبادت برابری می‌کند
وی با تأکید بر اهمیت موقعیت اجتماعی مخاطب در نحوه برنامه‌ریزی برای ارائه آموزه‌های دینی، گفت: به عنوان مثال اگر بخواهیم در خوابگاه‌های دانشجویی فعالیت کنیم طبعاً روش فعالیت ما باید روش گروهی و دسته جمعی تبلیغی باشد. درست است که در ماه رمضان حتی باز کردن قرآن و تلاوت کردن قرآن ثواب وافری دارد اما اندیشیدن هم یکی از مباحث مهمی است که می‌توان در این ماه برای آن برنامه‌ریزی کرد. در روایات داریم که یک ساعت تفکر حتی به 70 هزار سال عبادت برابری می‌کند و قدر مسلم اندیشه‌ای که منشأ تحول و زایش باشد از چنین ثواب و جایگاهی برخوردار است.
دبیر گفتمان‌های دینی سازمان تبلیغات اسلامی در خصوص نحوه تفکر در قرآن طی ماه رمضان گفت: ما می‌توانیم به عنوان نمونه یک کار گروهی و جمعی در خوابگاه‌های دانشجویی انجام دهیم تا امر تبلیغ صرفاً به یک خطابه محدود نشود. قرآن کتاب علمی نیست اما مباحث اعجاز علمی قرآن مطالب بسیار جالبی است که با روح پژوهشگری و پرسشگری دانشجویان نیز انطباق دارد. می‌توان بر اساس رشته‌های تحصیلی دانشجویان با آنها در خصوص اعجاز قرآن سخن و حتی آنها را به پژوهش در این زمینه تشویق کرد.
وی به شبهه افکنی‌ها و ارائه محتواهای فرهنگی متفاوت و متعارض با فرهنگ کشورمان از طریق شبکه‌های ارتباطی گسترده نیز اشاره و اذعان کرد: مخاطب ما امروز در شرایطی از عصر ارتباطات قرار گرفته که از طرق مختلف در بمباران اطلاعاتی و فرهنگی قرار دارد. ما باید در بستر تبلیغ روش‌های القای این شبهات را بشناسیم و بشناسانیم. شبکه تبلیغ باید به این مسائل اشراف داشته باشد و به اقتضای زمان، مکان و مخاطب بتواند ارتباط اثرگذار ایجاد کند.
حوزه‌های علمیه در تلاش هستند
وی در پاسخ به این سؤال که آیا در حوزه‌های علمیه مباحث مربوط به مخاطب‌شناسی و اصول علمی تبلیغ مطرح می‌شود؟ گفت: گروه‌های تخصصی در حال فعالیت در حوزه‌های علمیه هستند و دستگاه‌های تبلیغی هم در تلاش هستند که بتوانند این حجمه را خنثی و حقیقت و عمق معرفت دینی که در ظرفیت اندیشه اسلامی داریم را به منصه دید، اندیشه و فکر مخاطبان بگذارند اما حجم حملات خیلی گسترده است.
مزروعی با تأکید بر اینکه ما در معرض بمباران ایدئولوژیکی قرار داریم و کتاب‌های فراوانی با ادبیات و رنگ و لعاب معنوی و بعضاً هم با نثر زیبا و کلام مشابه معنویت خواهی منتشر می‌شود، گفت: یکی از اقتضائات جوانان و نوجوانان بحث نوگرایی و نوپسندی است که ممکن است تحت تأثیر این ادبیات فریبنده و رنگ و لعاب نومعنویت گرایی قرار بگیرد. این عرفان‌واره‌ها را باید مد نظر قرارداده و به جوانان با معرفی معنویت واقعی آموخت که هر ادعایی واقعی نیست.
وی تصریح کرد: البته دشمن کار خود را می‌کند ما هم سعی خودمان را می‌کنیم؛ اما وقتی با جامعه و مخاطب این عصر مواجه می‌شویم باید در کلام ما حکمت، استدلال و مباحث عقلانی باشد. مخاطبان ما با استدلال وارد جلسات می‌شوند و یکسری از افکار و اندیشه‌ها دارند، کسی هم که می‌خواهد با این مخاطب کار کند باید قدرت استدلال داشته باشد و از لحاظ ارتباطی بتواند با مخاطب ارتباط مؤثر برقرار کند.
کارهای فرهنگی هم باید گروهی و جمعی باشد
این استاد گفتمان‌های دینی در بخش دیگری از سخنان خود گفت: همچنان که سفره‌های افطاری داریم که کاری جمعی است، نذورات و صدقات داریم که کارهای اجتماعی است کارهای فرهنگی هم باید به شکل گروهی و جمعی به ویژه در محافل دانشگاهی سازماندهی و مدیریت شود.
وی افزود: رمضان ماه سرور و شادی درونی و گشایش است که می‌توان در آن کارهای اثرگذاری انجام داد. این ماه ماه قرآن است و قرآن ظرفیت‌هایی دارد که باید از این ظرفیت بهره بگیریم. باید ده‌ها اندیشکده در هر شهر و استانی ایجاد شود تا هر یک مباحث خاصی را در مورد قرآن مورد بررسی قرار دهد که جای اینها در کشور خالی است.
انتهای پیام
با نظرات بجای نویسنده محترم موافقم؛ اینکه مواجه قرآنی با اندیشه های نوظهور و منتقد باید بر مبانی استدلال، عقل و منطق و علم -در معنای عام- باشد و این مهم مستلزم کارهای گروهی و مطالعات سازمان یافته است.