پرداختن به شیعه‌شناسان اسرائیلی در پژوهش‌ها/ پرهیز از پخته‌خواری علمی

عبدالحسین طالعی، سردبیر مجله کتاب شیعه و عضو هیئت علمی دانشگاه قم در گفت و گو با ایکنا؛ گفت: علامه امینی را نمی‌توان به الغدیر منحصر و محدود کرد زیرا این کتاب گوشه‌‌ای از فعالیت‌های علمی ایشان است.

وی افزود: علامه امینی ذهنی باز، پژوهشگر و سوژه‌پرداز داشت و فردی صاحب ابتکار بود؛ ایشان موفق نشد که گروهی اهل تحقیقی را بیابد تا بتوانند سوژه‌های او را اجرا کنند زیرا در گذشته کارهای گروهی اساسا رواجی نداشت.

طالعی بیان کرد: «سیری در صحیحین» اثر محمدصادق نجمی از جمله آثاری است که می‌توان به عنوان نمونه بارز از این نوع سوژه‌پردازی ها بیان کرد؛ این کتاب در نقد صحیح بخاری و مسلم آن هم در اوائل دهه 40 یعنی بیش از 50 سال قبل و با هدایت علامه امینی نوشته شده است.

سردبیر مجله کتاب شیعه تصریح کرد: کتاب امام صادق(ع) و مذاهب اربعه از دیگر آثاری است که سوژه اولیه آن و ایده این کتاب توسط مرحوم علامه امینی ارائه شد و امروز هم از لابلای آثار او می‌توان ده ها موضوع و سوژه برای تحقیقات علمی و پایان‌نامه ها استخراج کرد.

طالعی بیان کرد: ما متاسفانه در برخورد با بزرگان حق آنان را ادا نمی‌کنیم؛ یک دنیا اسناد و نامه مرتبط با علامه امینی وجود داشته که معلوم نیست کجاست و باید تلاش کنیم آن‌ها را احیاء کنیم همچنین باید ده‌ها پایان‌نامه و مقاله مرتبط با آثار آن مرحوم به خصوص در مورد الغدیر و شهداءالفضیله و ... نوشته شود که متاسفانه جدی گرفته نشده است.

سردبیر مجله کتاب شیعه عنوان کرد: مطالعه تطبیقی میان الغدیر و سایر آثار مرتبط با حوزه امامت مانند عبقات الانوار و احقاق الحق و ... از دیگر کارهایی است که باید به صورت تحقیق و پژوهش انجام شود و جای آن خالی است و ما نه تنها احساس نیاز به آن نمی‌کنیم بلکه از اینکه به این آثار نمی‌پردازیم هم احساس خجالت نداریم.

این محقق مجمع کتاب‌شناسی شیعه با بیان اینکه خیلی راحت و ساده از کنار این نوع کارهای علمی عبور می‌کنیم تصریح کرد: الغدیر مربوط به 50 سال قبل است لذا اقتضائات آن دوره را هم دارد زیرا هر اثری دارای محتوا و روش مخصوص به خود است که اگر امروز نوشته می‌شد در محتوا و روش تفاوت‌های زیادی با آن دوره داشت.

سردبیر مجله کتاب‌شناسی شیعه با بیان اینکه امروز باید با روش متفاوتی، نسبت به نوشتن این نوع کتب اقدام کنیم تصریح کرد: امروز باید با روش متفاوتی کتبی مانند الغدیر نوشته شود زیرا تیپ برخورد خاورشناسان اعم از شیعه‌شناسان اسرائیلی تا سایر مستشرقان با امامت، مقوله‌ای است که جای شناخت دقیق دارد.

طالعی با بیان اینکه اصالت به تاریخ و نسخه‌شناسی برای پرداختن به این مسائل ضروری است بیان کرد: در زمان علامه امینی، شیعه‌شناسان اسرائیلی نداشتیم ولی امروز باید این گروه شناسایی و  در برابر آنان، کارهای تحقیقیاتی انجام شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه قم با بیان اینکه ما حتی در نوشتن زندگینامه کسانی مانند علامه امینی هم به پخته‌خواری رو می‌آوریم و به خودمان زحمت نمی دهیم که زندگینامه تحقیقی را دنبال کنیم عنوان کرد: در روزگار علامه امینی، کار برای فعالیت جمعی مناسب نبود ولی امروز می‌توان در قالب صد تا 150 پایان‌نامه نقشه جامعی را ایجاد کنیم که مبتنی بر روش ها و محتواهای جدید و ناظر به سؤالات و شبهات جدید ایجاد شده در دوره معاصر در بحث امامت باشد.

طالعی با بیان اینکه الغدیر در زمان خودش، درجه یک بوده است تصریح کرد: امروز می‌توانیم کارهای بالاتری را در این عرصه خلق کنیم و مهم این است که ناسپاسی و کفران نعمت نکنیم زیرا در دوره علامه امینی، ایشان مجبور بود برای دیدن یک نسخه خطی سفرهای وحشتناک و طولانی و دشواری را انجام دهد بدون اینکه حمایتی از حوزه علمیه و هیچ نهاد دولتی و حتی مراجع تقلید و ... وجود داشته باشد ولی امروز ما همه این امکانات را در دسترس داریم.

عضو هیئت علمی دانشگاه قم تاکید کرد: امروز برای یافتن یک نسخه خطی کمترین زحمت را می‌توان تحمل کرد و به راحتی در دسترس است اما متاسفانه آن اراده و انگیزه لازم را برای این نوع کارهای پژوهشی عمیق نداریم .

طالعی بیان کرد: علامه امینی دقت فراوان علمی داشت و مثلا اگر ده هزار ماخذ دارد بیش از 50 هزار ماخذ را مشاهده و تحقیق کرده است که واقعا این همه انگیزه و اراده مایه تعجب و تحسین است.

وی افزود: فرزند ایشان برای بنده نقل می‌کرد که رویه والد ما این بود که اگر کتابی 15 جلدی بود و می‌خواست از جلد سوم حدیثی را نقل کند و متوجه می‌شد که در جلد دهم این مجموعه، همین حدیث را تضعیف کرده است کل 15 جلد را مطالعه می‌کرد تا مبادا نظر و رای اشتباهی بدهد و تا این جا دقت علمی و تقوای علمی داشت.

انتهای پیام