حسینی: مغز متفکری در سازمان آموزشی نداریم/ آموزش قرآن مبتنی بر قصه‌خوانی و بازی باشد
گروه ادب ــ استاد دانشگاه تهران با اظهار تأسف از اینکه مغز متفکری در سازمان آموزشی کشورمان نداریم، تصریح کرد: آموزش مناسک و آداب برای کودکان در اولویت است و اگر قرار است که قرآن به دانش‌آموزان مقطع اول ابتدایی آموزش داده شود، باید از قصه‌خوانی و بازی در این باره استفاده کرد.
مجید حسینی، استاد دانشگاه تهران در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا؛ درباره عرضه کتاب‌های قرآن در قطع رحلی و 90 صفحه به دانش‌آموزان مقطع اول دبستان که به تازگی خواندن و نوشتن را می‌آموزند عنوان کرد: کودک ابتدایی بیش از این که به حفظیات، اطلاعات یا آمار نیاز داشته باشد، به آشنایی با سبک زندگی صحیح و اسلامی و ایرانی نیازمند است.
وی با بیان این مطلب افزود: فهمیدن آداب و مناسک برای کودکان در اولویت قرار دارد. در بخش آموزش قرآن نیز پیش از اینکه به اطلاعات و حفظیات نیاز داشته باشیم، به آشنایی با سبک زندگی قرآنی و شیوه زیست قرآنی نیاز داریم.
این کارشناس در ادامه سخنانش اظهار کرد: طبیعی است که کتاب‌هایی که مبتنی بر شیوه زیست، روح قرآن و سبک زندگی باشد، می‌تواند کتاب خوبی باشد، ولی کتاب‌هایی که مبتنی بر حفظیات باشد حتی می‌تواند به موضوع ضربه وارد کند.
وی با بیان این مطلب گفت: به دو شیوه می‌توان با کودک مقطع اول دبستان روبرو شد؛ یکی از این روش‌ها بازی است و دومین موضوع قصه‌خوانی. اگر در این دو چارچوب با کودک مقطع اول ابتدایی به حوزه قرآن ورود پیدا نکنیم، حتی نمی‌توان انتظار داشت که مطلب در ذهن بنشیند چه برسد به آنکه بخواهیم بررسی کنیم که اثر منفی یا مثبت بر ذهن وی خواهد گذاشت.
حسینی با تأکید بر اینکه اگر برنامه یا کتابی برای این مقطع تدوین و طراحی می‌شود باید مبتنی بر قصه‌خوانی و بازی باشد که بتواند اثرش را بر جسم و روح کودک بگذارد، ادامه داد: این اصول باید در آموزش قرآن کریم به ویژه در مقطع اول ابتدایی و بحث آموزش‌ها حاکم باشد و اگر رعایت نشود می‌تواند به مورد عکس خود بدل شود.
وی گفت: اگر معلم در ازای قصه‌خوانی و بازی به سراغ افزایش میزان حفظیات و ارتقای اطلاعات کودک برود، به زیست و ارتباط وی با حوزه سبک زندگی اسلامی ایرانی ضربه خواهد زد.
وی درباره تعمیم الگوهای موفق در این حوزه به دیگر افراد همچون محمدحسین طباطبایی که در کودکی به حفظ کامل قرآن موفق شد، عنوان کرد: نمی‌توان این موضوع را تعمیم داد. یک کودک مانند طباطبایی می‌تواند استعداد و توانایی خاص داشته باشد. مسئله ما با کودکان، موضوع زیست قرآن است و فهم و روح زیست قرآن و زندگی که در چارچوب روح قرآن پیش می‌رود حائز اهمیت و در اولویت است.
حسینی تأکید کرد: طبیعی است که مطالب حفظی نمی‌تواند به پیشبرد فهم معنا کمک کند و نسبت آن با زندگی و تبدیل شدن به روح جمعی و از آن سو ارتباط با مشارکت جمعی و نگاهی که به زندگی روزمره کودک و انسان دارد، موضوع مهمی است.
وی افزود: حفظیات یا تبدیل یک انسان خاص با استعداد ویژه را به الگویی برای کودکان با تنوع فراوان استعدادها درست نمی‌دانم.
حسینی در پاسخ به اینکه آیا تا پیش از این از نظرات کارشناسان در حوزه آموزش و پرورش بهره گرفته می‌شد، اظهار کرد: آموزش قرآن از مقطع اول ابتدایی مشکلی ندارد، ولی موضوع این است که چطور به آموزش بپردازیم؟
وی با اشاره به اینکه شیوه‌های پیشرفته در آموزش گاه باعث آن می‌شود که کودک از مطلب و درس مورد نظر دلزده شود، افزود: موضوع ما در اینجا آن نیست که آموزش قرآن را از چه مقطعی آغاز کنیم. می‌توان حتی درس فیزیک کوانتوم را از اول ابتدایی شروع کرد، ولی موضوع مهم در این باره شیوه برخورد با آن مسئله است.
حسینی در ادامه سخنانش توضیح داد: باید به این موضوع توجه کرد که آیا قرار است که نگاه تجمیعی و عمومی که آموزش و پرورش تاکنون در همه جا به آن پرداخته است را تکرار کنیم که همه افراد با یک استعداد مشخص در نظر گرفته می‌شوند و همه کودکان باید همانند هم شوند؟ که در صورت داشتن این نوع نگرش باید آموزش قرآن را از مقطع اول ابتدایی شروع کرد.
وی ادامه داد: اگر با تنوع استعدادها و خلاقیت به موضوع نگاه کنیم و قصه‌خوانی و قصه‌نویسی را مورد توجه قرار دهیم، به این نکته می‌رسیم که باید به نحوه و شیوه آموزش توجه نشان دهیم.
حسینی در پاسخ به این سؤال که آیا آموزش و پرورش ما در حوزه آموزش دچار افراط و تفریط نیست که از یک‌سو بخواهد به آموزش متون 2030 بپردازد و از این سو خواهان آن باشد که قرآن را از مقطع اول ابتدایی آموزش دهد، عنوان کرد: متأسفانه در سازمان آموزشی خود مغز متفکر نداریم. سازمان ذهنی متفکری برای اینکه به موضوعات سامان بدهیم نداریم.
وی در ادامه توضیحاتش این نکته را مورد توجه قرار داد که متأسفانه به صورت تکه‌تکه عمل می‌کنیم و افزود: سازمان متفکری برای تفکر در این باره که شیوه آموزش و نوع برخورد با مخاطب و تعمیم اینکه کودکی که حافظ قرآن است به دیگران را نداریم. از یک سو قرآن کریم آموزش داده می‌شود و از سوی دیگر، میلیون‌ها نفر به تصویر نامناسبی که در متون 2030 ارائه شده است و اغلب برای آن هشتک می‌گذارند توجه می‌کنند که این دو موضوع در سیستم آموزش و پرورش با یکدیگر در تناقض است.
انتهای پیام
« مغز متفکری در سازمان آموزشی نداریم»
و « آموزش قرآن مبتنی بر قصه‌خوانی و بازی باش »
يك مغالطه آشكار و رفتار غير حرفه اي است.
رضا نباتي
مؤلف كتاب هاي درسي قرآن