اینستا‌گرام فرصتی برای فرار از واقعیت/ رسوخ پدیده‌های مبتذل به نظریه‌های دانشگاهی

 

به گزارش ایکنا، چند سالی است که با به وجود آمدن شبکه‌های اجتماعی، موضوع هر فرد یک رسانه مطرح شده است؛ این موضوع اگرچه با استقبال بسیاری از سوی مردم جهان مواجه شده است؛ اما با پایین آمدن سن استفاده از این شبکه‌ها نگرانی‌های زیادی برای خانواده‌ها ایجاد شده است.

 تبدیل شدن انسان‌های عادی و بعضا فاقد هر گونه هنر و تخصصی بر بستر این شبکه‌ها به سوپراستارها یا به تعبیری دیگر سلبریتی‌های دنیای مجازی یا به قول آنچه این‌ روزها در افواه مردم جاری است شاخ‌های اینستاگرام !! و تأثیر پذیری کودکان و نوجوانان از آنها و به تبع آن تقلید این رفتارها نگرانی دیگری است به ویژه در میان مردم و مسئولان به وجود آمده است.

هفته قبل بود که پخش شده مصاحبه دختری نوجوان در تلویزیون واکنش‌های زیادی را در پی داشت، این نوجوان ویدئوهایی را از حرکات موزون خود در اینستاگرام به نمایش می‌گذاشت، پس از آن خبر از دستگیری چند نفر دیگر با همین جرم نیز منتشر شد، از سوی دیگر خبری نیز از برخورد با شاخ‌های مجازی منتشر شد، منجر به این شد تا بار دیگر وضعیت ایرانیان، شاخ‌های اینستاگرام و سلبریتی‌های مجازی در این شبکه اجتماعی به صدر گفت‌وگوهای روزمره به بین اهالی رسانه، فعالین اجتماعی و سیاسی تبدیل شود.

برای اینکه این موضوع را درک کرد نخست باید دید این افراد کیستند و اصولا چه فرهنگی را در این فضا به نمایش می‌گذارند و چرا ویدئوهای آنها مورد استقبال قرار می‌گیرد، از سوی دیگر باید دید این ویدیوها حاوی چه پیامی هستند که عمده مسئولان و برخی از مردم را نگران کرده است.

اگر به چند سال قبل و دوره پیدایش نسل نخست نرم‌افزارهای پیام رسان مانند یاهو مسنجر یا یاهو 360 بازگردیم عمده این نرم‌افزارها که به نوعی اولین شبکه‌های اجتماعی را تشکیل می‌دادند، حس ارتباط برقرار کردن با دیگرانی که در فضای فیزیکی ارتباط گرفتن با آنها امکان‌پذیر نبود و یا گسترده کردن دایره این ارتباطات بود که موجب می‌شد افراد از این فضا استقبال کنند.

این شبکه‌ها هر ساله تکامل بیشتری پیدا می‌کردند، اورکات، فلیکر، گزک، فرند فید، فیسبوک و توئیتر و.. بخشی از این شبکه‌ها بودند، عمده تفاوت این شبکه‌ها با یاهو مسنجر یا یاهو 360 تلاش برای خروج از گمنامی و حضور یا نام واقعی در این شبکه‌ها بود.

همزمان با پیشرفت تکنولوژی و پدیدآمدن گوشی‌های هوشمند این شبکه‌ها بر بستر این گوشی‌ها نیز حضور گسترده‌ای پیدا کردند، تانگو، ویچت، وایبر، واتس‌آپ، تلگرام از جمله شبکه‌هایی بودند که فلسفه وجودی آنها تلفن‌های هوشمند بود، اینستاگرام نیز شبکه‌ دیگری بود که برای بسیاری از مردم که به دنبال داشتن رسانه‌ای کوچک و شخصی‌تر بودند به عنوان مهمترین شبکه اجتماعی مطرح شد، افراد در این شبکه می‌توانستند عکس‌های شخصی یا هر نوع عکسی را که خود دوست داشتند با دوستان خود به اشتراک بگذارند یا از خود ویدیوهایی کوتاه را تهیه و آن را از طریق این شبکه منتشر بکنند از سوی دیگر همانند شبکه‌های تلویزیونی به هر اندازه که تعداد فالوئرهای این صفحات شخصی این افراد بالا می‌رفت احتمال درآمدزایی از طریق تبلیغات نیز برای آنان افزایش پیدا می‌‌کند.

در اینستاگرام هر نوع سنی حضور دارد و هر نوع محتوایی در آن پیدا می‌شود، محتواهایی به ظاهر بی‌اهمیت تا محتواهای جدی و حتی گاه محتواهایی که پرده دری کرده و بسیاری از خطوط قرمز جامعه را زیر پا می‌گذارند. افراد بسیاری که در جامعه گمنام بودند از طریق این شبکه‌ها به شهرت رسیده امروزه بسیاری از افراد آنها را می‌شناسند و به نوعی به سلبریتی‌های این جهان مجازی تبدیل شده‌اند.

اینکه این افراد چه چیزی را در این شبکه‌ها بارگذاری می‌کنند و مردم از آنها استقبال می‌کنند پرسشی است که باید کارشناسان رسانه‌ها و افراد دانشگاهی به آن پاسخ دهند. در همین رابطه احسان شاه قاسمی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در گفت‌وگو با ایکنا با بیان اینکه سرگرمی دلیل اصلی این استقبال است عنوان می‌کند: همه ما سرگرمی را دوست داریم و این ویدیوها لحظاتی بسیار کوتاه ما را سرگرم می‌کنند. ارضای حس کنجکاوی نسبت به پدیده‌های مبتذل، فراموش کردن واقعیت‌های تلخ دنیای واقعی و فرار کردن از اندیشه و تفکر عمده‌ترین دلایل این استقبال است اینستاگرام یا دیگر شبکه‌ها چنین امکانی را فراهم کرده است.

 

عضو گروه ارتباطات دانشگاه تهران اظهار کرد: حضور در این شبکه‌ها این حس کاذب را به افراد می‌دهد که در حال فعالیت روزمره است؛ به ویژه حس فعالیت اجتماعی و سیاسی که هنوز در کشور ما به اوج خود نرسیده است؛ این فرهنگ با آمدن نسل‌های جدید که به دلیل اشتباهات والدین در این فضا بزرگ شده‌اند بیشتر می‌شود، متأسفانه بچه‌های ما به دلیل استفاده از گوشی‌های هوشمند متصل به اینترنت به جای اینکه توان تعاملی آنها افزایش پیدا کند یا باهوش‌تر شوند، کندذهن تر شده و تنها مقلد سلبریتی‌ها شده‌اند.

وی با بیان اینکه چندسال اخیر شاهد سیاست‌زدایی در زندگی مردم بوده‌ایم گفت: عمده افراد جامعه از موافقین جکومت تا مخالفان آن به نوعی سعی دارند از سیاست فرار کرده و دست از آرمان‌های خود بکشند، همین موضوع آنها را درگیر زندگی‌ روزمره و تلاش برای رسیدن به زندگی‌های لوکس کرده است اینستاگرام جایی است که این افراد زندگی یاد شده را در آن می‌بینند و جهان برساخته مبتذلی را تجربه کرده که فاقد هر نوع اصالت است در این فضا دختر نوجوانی که ویدئوهای رقص خود را به اشتراک می‌گذارد یا کسی که دیگری را تهدید می‌کند، تبدیل به قهرمان می‌شوند و حتی در دانشگاه رفتارهای روان‌پریشانه یکی از به اصطلاح این شاخ‌های اینستاگرام را به عنوان یک ساختار شکنی نظریه پردازی شده در نظر می‌گیرند. اینها یک «آنومی» مجازی است که افراد دغدغه‌ای جز سرگرم شدن ندارند.
انتهای پیام