اشکالات تألیفی کتاب قرآن پایه اول از نگاه یک مدرس قرآن

حجت‌الاسلام والمسلمین علی حبیبی، مدرس حوزه علمیه قم در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا درباره مقوله آموزش قرآن در مدارس گفت: آموزش قرآن از همان ابتدای آموزش مدارس، برای دانش‌آموزان پایه اول ضروری و لازم است، اما باید روش مناسبی برای آموزش آنها در نظر گرفته شود.
وی افزود: مکتب القرآن آموزش و پرورش قم روشی را برای آموزش قرآن دارد که به صورت تصویری است و در این زمینه هم موفق بوده است. روش کتاب سال اول ابتدایی نیز روش خوبی است. مشکل اصلی تهیه قرآن آموزشی برای سال اول ابتدایی است که کار تخصصی بوده و در واقع کار مراکز تخصصی حوزه است که متأسفانه مورد غفلت واقع شده است.
حبیبی در ادامه نکاتی را در رابطه با کتاب قرآن پایه اول متذکر شد و عنوان کرد: پیش‌نویس کتاب آموزش قرآن اول دبستان که سخنی با والدین، معلمان و توصیه‌ها به معلمان بود، مطالعه کردم، نکات دقیق و جالبی داشت، اما چند تذکر لازم است، بند 2 که نحوه اشاره صحیح به بخش‌های کلمات را در صفحه 6 توضیح می‌دهد. در مورد کلمه «حَرَجًا» اشاره‌ای به وجود این «الف» بعد از تنوین نشده و بهتر است که این «الف» به رنگ خاکستری کم‌رنگ باشد و معلم توضیح دهد که این حروف خاکستری خوانده نمی‌شود.
این استاد حوزه در ادامه بیان کرد: در بند 1 قسمت ب اشاره متحرک، اشاره از حروف به سوی حرکات بلند(ا، یـ، ی، و) نیز آمده است؛ اصطلاح «حرکات بلند» برای صداهای کشیده صحیح نیست، برای اینکه صداهای کوتاه و کشیده داریم، نه کوتاه و بلند، صدا همان صدای کوتاه است، اما با کشش بیشتر و در ادامه همین قسمت، این تذکر ضروری است؛ اشاره به الف کوتاه دو حالت دارد و چنانچه الف کوتاه روی پایه « یٰ » باشد، در این صورت مثل صدای بلند اشاره می شود مانند کلمه هدٰی. باید در این زمینه عنوان کرد؛ گذاشتن الف کوتاه روی حرف یاء «یٰ» صحیح نیست، در قرآن‌های با رسم عربی که الف کوتاه روی حرف یاء می‌گذارند برای این است که حرف قبلی فتحه دارد، «هُدَیٰ»، اما در قرآن‌های با رسم ایرانی، ترکی و شبه قاره این الف کوتاه روی حرف دال است « هدٰی » و حرف یاء علامتی ندارد و ناخواناست، شبیه حَرَجًا و حرف یاء باید به رنگ خاکستری درآید تا دلالت بر ناخوانا بودن کند.

وی در ادامه تصریح کرد: شکل صدای «آ» و «او» به شکل «ا» و «و» است حال یا چسبان یا غیرچسبان. و در مثال‌های درس آمده با، دا، بو، دو؛ از این رو یا باید هر دو شکل با هم آورده می‌شد و یا همان شکلی که در کلاس اول فارسی آشنا شده‌اند، معرفی می‌شد. این نکته در لوحه 6 صفحه 41 در مورد صدای «ای» نیز صادق است. چطور برای این لوحه هر دو شکل «ای» غیراول آورده شد، اگر لازم است در لوحه 4 نیز باید رعایت شود.

حبیبی ادامه داد: در لوحه 7 صفحه 41 از این شکل آ به‌عنوان صدای کشیده فتحه در عربی استفاده شده است اولا این شکل قبلاً معرفی نشده و تنها شکل «ــا» معرفی شده همچنین چنین شکلی اصلاً در هیچ قرآنی برای صدای کشیده فتحه نیامده است و شکل «~» برای مد غیر طبیعی است مانند سو~ءُ. آیا چنین شکلی «و~» و «ی~» برای صدای کشیده کسره و ضمه داریم که از این شکل «آ» برای صدای کشیده فتحه استفاده شده؟ پس بهتر است یا قبلش همزه باشد «ءا» و یا «الف کوچکی روی الف» باشد، «اٰ» و در مثال لوحه 10 صفحه 45 کلمه آیاتنا .... ءایاتنا و یا اٰیاتِنا.
وی در ادامه نکات دیگری را متذکر شد و گفت: لوحه 20 صفحه 61 به عنوان مثال؛ «خواهر» و «خواندن» در رابطه با «واو» ناخوانا است، اما در مثال‌ها، الف ناخوانا است مانند؛ قاموا، اُمِروا. بهتر بود مثال‌های صَلوة و زَکوة استفاده می‌شد و اگر مقدمه برای حروف ناخواناست، بهتر بود هر چهار حرف ناخوانا معرفی می‌شد. لوحه 28 صفحه 71 سوره نصر چه فرقی میان «ال» الناس که رنگی است و «ال» الله که رنگی نیست، وجود دارد، در حالی که هر دو «ال تعریف» هستند.
حبیبی در ادامه یادآور شد: این نکات در کتاب آموزش قرآن پایه اول دبستان بسیار مهم است و لازم است مؤلفان نسبت به این نکات دقت کافی را داشته باشند؛ چرا که دانش‌آموز با این اشکالات سردرگم شده و قادر نخواهد بود به راحتی روخوانی قرآن را بیاموزد و در پایه‌های بعدتر نیز این مشکلات بیشتر می‌شود.
انتهای پیام