قلمروی مسجد می‌تواند تا جایی که اینترنت و فضای مجازی باشد گسترده شود

به گزاش ایکنا؛ برای ضرورت تبیین کارکرد‌های امروزی مساجد و نحوه جهانی کردن این کارکردها، گفت‎وگویی را با حجت الاسلام محمد مهدی ماندگاری استاد حوزه و دانشگاه و از کارشناسان برجسته دینی و قرآنی داشتیم که در ادامه می‎آید:

از لحاظ نگاه دینی، قرآنی و اهل بیتی، مسجد پایگاه مباحث فردی، خانوادگی و اجتماعی اعم از سیاسی، اقتصادی و فرهنگی و امنیتی نظام اسلامی است؛ اولین پایگاه پیغمبر (ص) مسجد النبی بود و از همان جا کار‌های اجرای حکومت، قانون‎گذاری، کار‌های قضائی، تربیتی، فرهنگی، عبادی و همه کارهارا آنجا انجام می‌دادند؛ البته امروز نمی‌گویم که همه وزارتخانه‌ها تعطیل شوند و به مسجد بروند، ولی از مسجد در ابعاد فرهنگی، عبادی، تربیتی و امنیتی و سیاسی بهره‎مندی‎های بسیاری را می‌توان برد.

امروز مسجد می‌تواند کارکرد عبادی مثل نماز، احیا، اتکا و سخنرانی در شهادت‌ها و ترتیل قرآن داشته باشد. همچنین به عنوان کارکرد‌های فرهنگی تربیتی می‎تواند فعالیت‎هایی را در قالب کلاس‌های تربیتی و آموزشی برای سنین و اقشار مختلف در بخش‌ها و موضوعات متنوع و حالت‌های زندگی و بندگی داشته باشد. در کنار این موارد هم می‌تواند کارکرد سیاسی مثل مباحث بصیرت‌افزایی نسبت به موضوعات مختلفی که در جامعه ما وجود دارد داشته باشد. همچنین می‌تواند کارکرد اقتصادی مثل کار‌های اقتصادی که در حاشیه مسجد می‌شود، مانند تعاونی‌ها، مغازه‌ها، کار‌های خیریه‌ای، رفع مشکلات و اصلاح امور را داشته باشد.

مساجد همچنین می‎تواند مشاوره‌هایی را برای خانواده‌ها، خیریه‌هایی را برای کمک‎رسانی به محرومین و مستضعفین داشته باشند؛ در کنار آن می‌توانند کارکرد امنیتی هم داشته و همانطور که امام خمینی (ره) فرمودند: مسجد سنگر است؛ از این رومی‌‎توانند سنگر اعتقادی و سنگر امنیتی برای جامعه ما باشند؛ همانطور که در ابتدای اسلام و دوران دفاع مقدس، دیدیم و خوانده‌ایم که مساجد کارکرد نظامی داشتند و آموزش‌های نظامی و اجتماعی در مساجد مطرح بود؛ لذا هر کارکردی که شما در جامعه به آن احتیاج دارید در مسجد می‌تواند وجود داشته باشد. بر همین اساس می‎توانیم در بحث آموزشی، حمایتی، هدایتی و بهرداری در مسجد بهترین استفاده را ببریم.

*این کارکرد‌ها تا چه حد محقق شده است؟
متاسفانه ما امروز از مساجد کمترین استفاده می‌بریم؛ استفاده ما حداقلی است؛ بعضی از روایات را که بررسی می‌کنیم بین ۲۰ تا ۲۵ کارکرد را برای مساجد در محور‌های اجتماعی، خانوادگی، سیاسی، فرهنگی، اقتصادی، عبادی و امثال آن مطرح کرده است.

امروز جهان به دنیای ارتباطات معروف شده و با رشد فضای مجازی، اینترنت، ماهوار‌ها و سایت‌ها بحث ارتباطات خیلی پا گرفته است. در این میان هر مسجدی که فعالیت‌هایی ازجمله علمی، آموزشی، عبادی، فرهنگی، سیاسی و اقتصادی انجام می‌دهد، می‌تواند آن‌ها را در معرض تبلیغ قرار دهد و با استفاده از ابزار‌های جدید ارتباطی این کارکرد‌ها و فعالیت‌ها را فراتر از محله، شهر، استان و کشورش به معرض جهانی گذاشته و در سطح بین المللی تبلیغ کند؛ حتی می‌تواند در سطح بین المللی تلاش کند و جلسات یادگیری را در سطح بین المللی انجام بدهد؛ به عنوان مثال مسجد می‌تواند دوره‌های غیر حضوری را در مباحث علمی، فرهنگی مذهبی برگزار کند و این جریان مشتریانی را از چند کشور و دنیا هم داشته باشد. حتی می‌تواند مقالاتی را منتشر کند و سوالات و پرسش‌ها را در این فضا منتشر کرده و با دنیا به اشتراک بگذارد.

ابزار ارتباطی جدید این امکان‌را فراهم کرده است تا مساجد بتوانند از دنیا سوال بگیرند و برای آن‌ها جواب بدهند؛ و با این فضای ارتباطاتی که امروز وجود دارد در واقع یک فرصت خوب برای تبلیغ کارکرد‌های مساجد فراهم شده است. زمانی بلندگو نبود و موذن روی پشت بام مسجد می‌رفت و اذان می‌گفت؛ آن زمان دایره قلمروی مسجد، دایره‌ای بود که صدای موذن تا آنجا شنیده می‎شد و از آن بعد بلندگو آمد و با بلندگو اذان، قرآن و سخنرانی پخش کردند و قلمرو مسجد تا جایی شد که صدای بلندگو می‌رسد؛ امروز اینترنت و فضای مجازی آمده تا این قلمرو به کل دنیا برسد، پس قلمروی مسجد می‌تواند تا جایی که اینترنت و فضای مجازی باشد گسترده شود. امروز یک مسجد کوچک در یک محله معمولی می‌تواند مردم اروپا، آمریکا، افریقا و آسیا را به عنوان مشتریان تحت نفوذ خودش قرار بدهد و در واقع می‌توانیم بگویم که دیگر هر مسجدی یک مسجد محله نیست، بلکه می‎تواند مسجدی برای جهان بشریت باشد؛ به شرط‌ها و شروط‎ها که همه دوستان آن مسجد باور کنند می‌تواند صدای خودشان را به همه دنیا برسانند، تلاش کنند، هزینه آن را پرداخت کنند و به ثواب و برکات آن توجه داشته باشند.

*ساز و کار ارتباط خود مساجد در این شرایط چگونه محقق می‎شود؟
در دوره‎ای اگر مساجد می‌خواستند با هم ارتباط داشته باشند باید این ارتباط فیزیکی انجام می‎شد و ارتباط این بود که مثلا مشتریان یک مسجد، مسجد دیگری هم می‌رفتند و امام جماعت این مسجد به مسجد دیگری هم سر می‏زدند و سخنران این مسجد به مسجد دیگری هم می‌رفت و ارتباط مساجد اینگونه در برنامه مشترک بود؛ امروز با وجود فضای مجازی و فضای ارتباطی که در کشور و دنیا به وجود آمده همه مساجد می‎توانند با هم لینک شوند و مباحث، سوالات، مشترکات، برکات و بلکه مشکلاتشان را با کمک همدیگر حل کنند؛ در این شرایط می‎توانند دست به دست هم بدهند و برکاتشان را بهتر منتشر کنند و همچنین می‌توانند دست به دست هم بدهند تا مشکلات و را کاهش بدهند؛ در این مسیرمتولیان مساجد باید با ارتباط با همدیگر از طریق فضای مجازی برکاتشان را یاد کنند وهم افزایی ایجاد کنند تا در نهایت هم بتوانند مشکلاتشان را حل کنند.

با وجود بیش از ۷۰ هزار مسجد نباید مستضعف فکری، فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، تربیتی در مملکت داشته باشیم؛ همه این کارکرد‌ها را مساجد می‌توانند داشته باشند و با ارتباط با همدیگر هم می‎توانند این کارکرد‌ها را تقویت کرده و هم افزایی داشته باشند؛ وقتی می‎بینیم که حتی بیمارستان‌ها هم با هم ارتباط دارند و در مواقعی که یک بیمارستان نسبت به مریضی نمی‎تواند ارتباط برقرار‌ و یا آن را درمان کند بیمار را به یک بیمارستان دیگر مرتبط می‎کنند و مریض را آنجا درمان می‏شود؛ لذا مساجد هم اگر با هم ارتباط داشته باشند، در مواقعی که یک مشتری به مسجد بیاید و شبهات اعتقادی خود را مطرح کند که در آنجا پاسخگویی نباشد، می‎توانند آن فرد را به عنوان مثال به یک مسجد در دو خیابان آن طرفتر و یا دو شهر آن طرفتر معرفی کنند تا پاسخگوی سوالات این فرد شود؛ در این شرایط می‌توان همه مشکلات را حل کرد؛ البته این فکر خیلی آرمانی است، اما امیدواریم که محقق شود.

 

انتهای پیام