زدودن جهل و نادانی؛ محور فعالیت‌های امام باقر(ع)
گروه معارف - عضو هیئت علمی جامعة‌المصطفی(ص) العامیة مشهد با اشاره به اینکه آغاز امامت امام باقر(ع) همزمان با دوران انتهایی حکومت بنی امیه بود، اظهار کرد: در مدت زمان کوتاهی که امام باقر(ع) از زمان سرنگونی حکومت بنی امیه تا آغاز حوکت بنی عباس، فعالیت داشت، تمام سعی و تلاش خود را در حوزه آگاهی بخشی و بصیرت افزایی نسبت به مردم و جامعه اسلامی به کار گرفت.
به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، پیشوای پنجم شیعیان، روز جمعه اول ما رجب سال 57 هجری در مدینه دیده به جهان گشود. ده‌ها سال پیش از تولد وی، نیای بزرگوارش، پیامبر اکرم(ص) نام «محمد» را برای وی برگزیده و او را به «باقر» ملقب فرمود. امام محمد باقر(ع) پنجمین آفتابى است كه بر افق امامت، جاودانه درخشید. زندگیش سراسر دانش و ارزش بود، از این رو باقر العلوم نامیده شد.
امام باقر(ع)، در میان خاندان پیامبر(ص) نخستین کسی بود که هم پدر و هم مادر وی فاطمی و علوی بودند زیرا پدر او امام زین العابدین(ع) فرزند امام حسین(ع) و مادرش فاطمه (مکنی به ام عبدالله) دختر امام حسن مجتبی(ع) بود که از زنان با فضیلت و دانشمند بنی هاشم به حساب می آمد. امام صادق(ع) او را «صدیقه» لقب داده بود و می فرمود در خاندان حضرت مجتبی(ع) هیچ زنی به پایه فضیلت او نمی رسید. ایشان در تاریخ هفتم ذی الحجه سال 114 هجری قمری به شهادت رسیدند.
حجت‌‌السلام حسن اخلاقی، عضو هیات علمی جامعة المصطفی(ص) العامیة مشهد، در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان رضوی، با بیان اینکه شناخت شخصیت امام باقر(ع) به شرایط و زمانی که حضرت در آن دوران امامت می‌کردند، بازمی‌گردد، اظهار کرد: در واقع امامت حضرت بعد از حادثه کربلا و شهادت امام سجاد(ع) آغاز شد.
وی با بیان اینکه حادثه کربلا در واقع بیانگر وجود ضعف بزرگ در جامعه اسلامی بود، ادامه داد: حادثه کربلا در تاریخ اسلام بیانگر چالش بزرگی در جامعه اسلامی بود و این در حالی است که حادثه کربلا در سال 61 هجری در کوفه‌ای اتفاق افتاد که اهالی آن شیرینی حکومت علوی را چشیده بودند و با خاندان اهل بیت(ع) و راه و رسم آنان آشنایی کافی داشتند.
جهل و نادانی بزرگترین ضعف جامعه اسلامی بعد از رحلت پیامبر(ص)
حجت‌الاسلام اخلاقی با تأکید بر اینکه این ضعف بعد از رحلت پیامبر(ص) خود را بیشتر نشان داد، عنوان کرد: منظور از ضعف بزرگ همان جهل و نادانی مردم و جامعه اسلامی بود که هر روز بیشتر جلوه‌گر می‌شد.
عضو هیات علمی جامعة المصطفی(ص) العامیة مشهد با اشاره به اینکه این جهل و نادانی دو شاخه بزرگ داشت، افزود: یک شاخه این جهل به حکومت امویان به سرمداری معاویه در منطقه شام و یک شاخه آن به تفکرات خوارج بازمیگشت که در جامعه اسلامی ایجاد شده بودند.
وی با بیان اینکه هر دو شاخه بیانگر جهل بوده ودر جهت تقویت آن از هر تلاشی دریغ نمی‌کردند، گفت: امام باقر(ع) بعد از شهادت پدر بزرگوارشان و با توجه به اختلافی که بین حکومت امویان وبا آغاز حکومت عباسیان بود، تلاش‌های گسترده‌ای در خصوص کنترل جهل و نادانی در جامعه اسلامی آن دوران کردند.
تلاش گسترده امام باقر(ع) در جهت رشد و ارتقای معارف اسلامی
حجت‌الاسلام اخلاقی با اشاره به اینکه حضرت در جهت رشد و ارتقای معارف اسلامی و دینی از هیچ تلاشی فرو گذار نبودند، عنوان کرد: به سبب همین تلاش‌ها و احساس نیازها برای مردم و جامعه ایشان به شکافنده علوم انبیا اولین و آخرین شناخته شدند لذا تلاش ایشان در خصوص آگاهی بخشی، گسترش علم و بصیرت افزایی در جامعه اسلامی مقدمه‌ای برای حرکت علمی امام صادق(ع) در سال‌های بعد شد.
فشار بر اهل بیت(ع) و عقب نگه داشتن مردم از مباحث دینی دو عنصر راهبردی حکومت‌های جور
عضو هیات علمی جامعة المصطفی(ص) العامیة مشهد با بیان اینکه هرکدام از حکومت‌های ظالم از جمله بین امیه همیشه از دو عنصر برای راهبرد مقاصد خود استفاده می‌کردند، تصریح کرد: فشار بر اهل بیت(ع) و عقب نگه داشتن مردم از مباحث دینی دو عنصری بود که حکومت‌های ظالم همیشه از ان استفاده می‌کردند.
وی ادامه داد: تاریخ اسلام گویای استفاده این دو عنصر بوده است. بعد از امامت امام علی(ع) فشارهایی که بر امام حسن(ع) آوردند، بعد از آن درگیری و حادثه کربلا و همچنین شرایطی که برای امام سجاد(ع) در سال‌های بعد از شهادت امام حسین(ع) به وجود آوردند، همه و همه نشانگر فشارهایی است که حکومت‌های ظالم بر اهل بیت(ع) وارد کردند.
وی با اشاره به اینکه در خصوص نگه داشتن مردم در جهل نیز نمونه‌های بسیاری در تاریخ صدر اسلام وجود دارد، ادامه داد: اقدامات عمر و عاص و معاویه و... همه در راستای نگه داشتن مردم در جهل و نادانی بوده است.
حجت‌الاسلام اخلاقی با تأکید بر اینکه تا انتهای حکومت بنی امیه مردم در عقب ماندگی در فهم و درک مبحث دینی قرار داشتند، گفت: این شرایط ادامه داشت و خفقان‌های شدیدتری نیز دیده می‌شد لذا در دروان حکومت بنی امیه زندان‌های بسیاری توسعه پیدا کرد و پیروان اهل بیت(ع) در فشار بیشتری بودند.
عضو هیات علمی جامعة المصطفی(ص) العامیة مشهد با تأکید بر اینکه مردم در این دوران از این جهل و نادانی خسته شدند و گرایش بیشتری به سرنگونی بنی امیه نشان دادند، گفت: لذا با حکومت بنی عباس که در ظاهر ادعای محبت اهل بیت(ع) را داشت و خود را پرچم دار آنان معرفی کرده بود، دست اتحاد داده و برای آغاز حکومت بنی عباس تلاش بسیاری کردند.
وی با اشاره به اینکه آغاز امامت امام باقر(ع) همزمان با دوران انتهایی حکومت بنی امیه بود، اظهار کرد: در مدت زمان کوتاهی که امام باقر(ع) از زمان سرنگونی حکومت بنی امیه تا آغاز حوکت بنی عباس داشت، تمام سعی و تلاش خود را در حوزه آگاهی بخشی و بصیرت افزایی نسبت به مردم و جامعه اسلامی به کار گرفت. با توجه به شرایط اجتماعی و سیاسی ویژه‌ای که در زمان امامت امام باقر(ع) وجود داشت و همچنین دردی که ایشان از حادثه کربلا با خود داشتند، حضرت هر لحظه برای ریشه کنی جهل و نادانی در بین مردم احساس نیاز می‌کردند لذا کرسی‌های علم و آگاهی بخشی را خود و یا از طریق اصحابشان ایجاد کردند.
امروزه بخش بزرگی از معارف دین مدیون وجود مبارک امام باقر(ع) هستیم
عضو هیات علمی جامعة المصطفی(ص) العامیة مشهد با تأکید بر اینکه امروزه بخش بزرگی از معارف دین در حوزه اعتقادات، احکام و اخلاق را مدیون وجود مبارک امام باقر(ع) هستیم، اظهار کرد: حضرت احساس کردند اگر جامعه اسلامی می‌خواهد مسیر پیشرفت را در همه حوزه‌ها طی کند، باید مردم و جامعه از جهل و نادانی خارج شوند لذا این شرایط باعث شد شاگردان بسیاری در حوه معارف دینی تربیت شوند و این شاگردان نیز در انتقال مفاهیم دینی به سراسر مناطق اسلامی مسمر ثمر باشند.
وی با بیان اینکه محور تلاش‌های امام باقر(ع) محور آگاهی بخشی به مردم بوده، اضافه کرد: این امور خود به خود زمینه‌ای را فراهم کرد تا مسلمان تربیت شده امام باقر(ع) نه تنها با حکومت ظلم و جور همراهی نکنند بلکه تا حد امکان بتوانند در مقابل خواسته‌های حکومت نیز بایستند و خود و خانواده را از آسیب‌های این حکومت‌های ظالم نجات دهند.
حجت‌الاسلام اخلاقی با تأکید بر اینکه در زمان امامت امام باقر(ع) شیعیان نابی رشد کردند که بعدها زمینه‌ساز انقلاب علمی امام صادق(ع) شدند، گفت: 4000 شاگردی که در پای درس امام صادق(ع) بودند و توانستند علوم اسلامی را برای ما به ارمغان بیاورند، همه نتیجه تلاش‌ها و زحمات امام باقر(ع) در تربیت شاگردان بوده است.
انتهای پیام
