جایگاه توفیق در معارف قرآنی

به گزارش ایکنا از آذربایجان‌شرقی، توفیق از مسائل حیاتی و سرنوشت‌ساز در زندگی انسان است، زیرا هنگامی برای انسان خیر و سعادت حاصل می‌شود که توفیق شامل حال او شود و درواقع توفیق، نوری است که با آن خداوند بصیرت بنده را روشن می‌کند.
عقل و فطرت، انسان را به سوی خداوند هدایت می‌کنند و خداوند برای هدایت او پیامبران و کتاب‌های آسمانی هم فرستاده است؛ ولی با این حال انسان به هدایتی دیگر نیز نیاز دارد که همان توفیق است، زیرا امور یاد شده در تحقق هدایت کامل و رسیدن به درجات قرب الهی کافی نیستند.انسان همواره میان توفیق و بی بهره‌گی از یاری و کمک در نوسان است و چه بسا در ساعتی مقداری از این و مقداری از آن را داراست.

جایگاه توفیق در مجموعه معارف قرآنی
توفیق با مجموعه‌ای وسیع از مفاهیم قرآنی مرتبط است که شناخت آن‌ها در تعیین حوزه معنایی و تشخیص جایگاه توفیق در مجموعه معارف قرآنی نقشی بسزا دارد.
حکم خداوند بر بندگانش بر مبنای ضوابط خاصی جاری می­‌شود که در قرآن با نام سنّت­الله مطرح شده است. یکی از سنت­‌های اجتماعی جاری، سنّت توفیق إلهی است که منظور از آن، هدایت به حق و بهره‌مندی از عنایت ویژه إلهی در جهت دستیابی به وسایل خیر مطلوب است.

توفیق از الطاف و نعمت‌های الهی است
صمد بهروز، عضو هیات علمی دانشگاه تبریز، در گفت‌‌وگو با ایکنا، اظهار کرد: توفیق که یکی از الطاف و نعمت‌های الهی است، سبب می‌شود که خدای تعالی اسباب را موافق خواهش بنده قرار دهد و برای تحقق یک امر خوب وسایل را به گونه‌ای تنظیم کند که مقصود حاصل شود.
وی با استناد به آیه 7 سوره محمد خاطرنشان کرد: در این آیه می خوانیم: اى مۆمنان! اگر خدا را یارى كنید، خدا هم شما را یارى مى‏‌كند.
بهروز، توفیق را از درخواست‌های مؤمنان دانست و ادامه داد: توفیق یکی از درخواست‌های مؤمنان است و از این روست که از زبان همگان توفیق به عنوان نیایش برای خود و دیگری بسیار شنیده می شود. هنگامی که به کار نیکی اقدام کنند و یا عمل خوبی را به سرانجام رسانند در پاسخ سپاس بر این نکته تاکید می‌شود که خداوند توفیق این کار خیر را به من داده است.
وی اظهار کرد: هدف نهایی هر فرد مسلمان، بندگی خدا و کمال یافتن در ابعاد روحی و اخلاقی است و از آن جایی که داشتن توفیق در انجام عبادات و اعمال صالح، راه رسیدن به بندگی و قرب الهی را برای انسان آسان‌تر می کند، باید برای دستیابی به این موهبت الهی تلاش کرد.

عوامل بسیار مهم در جلب توفیق
این استاد دانشگاه ضمن بازگو نمودن عاملی برای جلب توفیق یادآور شد: فکر و اندیشه در نعمت‌هاى بى‏ پایان پروردگار، عامل بسیار مهمى در جلب توفیق است. با تفکر در مخلوقات خداوند، مى‌‏تواند روزنه‏‌اى وسیع از توفیقات الهى را به سوى خود بگشاید.
وی با اشاره به فرموده امیرالمومنین علی(ع) افزود: امیرمومنان علی(ع) می‌فرمایند: هر کس در نعمت‌هاى خداوند بیندیشد، موفّق مى‏‌شود، زیرا انسان به این طریق، محبّت و دوستى خداوند را در دل خود جذب مى‏‌کند و مى‏‌پروراند و آن گاه که محبّت خدا در قلب انسان بارور شد، به سوى خداوند جذب مى‏‌شود، و توفیق از ثمرات مجذوب شدن به خداوند است.
بهروز، از کسب توفیق الهی به نیاز هر انسان مومن گفت و تاکید کرد: هر انسان مؤمنی طالب عنایت ویژه خداوند و کسب سنت توفیق الهی است، چرا که درسایه ظهور و جریان این قانون الهی، خیر و سعادت نصیب افراد و جامعه خواهد شد.

توفیق الهی، همان فراهم ساختن مقدّمات برای رسیدن به هدف مشروع است
حجت‌الاسلام رحیم همزبان، استاد حوزه و دانشگاه، در گفت‌‌و گو با ایکنا، اظهار کرد: توفیق الهی، همان فراهم ساختن مقدمات و سبب سازی برای رسیدن به هدف مشروع است؛ اما در این میان، نباید اختیار و تلاش خود انسان را از نظر دور داشت. آدمی باید در راه پیشبرد اهدافش حرکت و تلاش کند و برکتِ این حرکت، توفیق الهی است. تلاش انسان برای کسب خوی و رفتار پسندیده، لیاقت تابش آفتاب توفیق را بر وی پدید می آورد.
وی، افزود: توفیق را از این رو فضل و بخشش الهی دانسته‌اند تا بنمایاند که امری است که توقع و انتظار آن نمی‌رفت و تنها به فضل و زیادتی خداوندی نصیب و بهره شخص شده است.
وی با استناد به آیه 69 سوره عنکبوت خاطرنشان کرد: در این آیه می‌خوانیم: و كسانى‌كه براى به دست آوردن خشنودى‏ ما كوشیدند، بی ‏تردید آنان‌ را به راه‌هاى خود راه رشد، سعادت، كمال، كرامت، بهشت و مقام قرب راهنمایى مى‏‌كنیم و یقیناً خدا با نیكوكاران است.
حجت‌الاسلام همزبان، با اشاره به فرموده امام رضا(ع) ادامه داد: امام رضا(ع) می‌فرمایند: کسى که از خداوند دارا بودن توفیق را مسئلت نماید، ولى کوشش نکند، خود را به تمسخر گرفته است.
وی ضمن بازگو نمودن لازمه تحقق توفیق الهی اظهار کرد: ما مسلمانان، به توفیق الهی ایمان داریم و کاری را که موفق به انجامش نشویم، می گوییم که بی توفیقی بوده و امثال این حرف‌ها. اما باید دانست که توفیق الهی نیز ساز و کار مناسب با خود را می‌طلبد.

ضرورت افزایش ظرفیت برای کسب توفیق
این استاد حوزه و دانشگاه، از ضرورت افزایش ظرفیت برای کسب توفیق گفت و یادآور شد: برای رسیدن به مقام توفیق باید زمینه‌هایی را انسان در خود پدید آورد و ظرفیت خود را افزایش دهد تا توفیق رفیق راهش شود.
وی افزود: اگر برای انجام کاری زمینه فراهم شد، در واقع میان آن کار و شرایط انجامش، هماهنگی و مطابقت ایجاد شده است و این همان توفیق انجام آن است.
حجت‌الاسلام همزبان، توفیق را پایگاه محکمی دانست و تاکید کرد: توفیق پایگاه محکمی است که بدون آن امکان انجام کاری به طور صحیح امکان ندارد.

انتهای پیام