حسین امیری گنجه، استاد جامعه شناس دانشگاه آزاد اسلامی، در گفتوگو با ایکنا از خراسان رضوی، با بیان اینکه بروز حس نارضایتی در انسان از عوامل مختلف نشأت میگیرد، اظهار کرد: این عوامل با پیدایش شهرنشینی و تکنولوژیهای جدید تغییر پیدا کرده است.
وی با بیان اینکه این عوامل در گذشته و حال دستخوش تغییرات بسیاری شده است، گفت: با پیدایش تکنولوژی و شهرنشینی به نوعی ارزشها و اعتقادات انسانها سست شده و باید ها و نبایدهای اخلاقی عوض شده است.
امیری گنجه با اشاره به اینکه در گذشته احترام و محبت و بسیاری از فضایل اخلاقی در جامعه زنده نگه داشته میشد، ادامه داد: امروز بین این بایدها و نبایدها تصادم به وجود آمده و فرهنگهای بسیاری به فرهنگ اصیل ما ورود پیدا کرده که جامعه توان هضم و جذب آن را ندارد.
جامعه با تلاطمی از پاره فرهنگها روبهرو است
این استاد جامعه شناس با تأکید بر اینکه امروزه در قرنی زندگی میکنیم که با تلاطمی از پاره فرهنگهای مختلف رو به رو هستیم، عنوان کرد: با توجه به اینکه انسان در زندگی خود با دوره گذر روبهرو است و چون نمیتواند هجمه عظیم تغییرات را در زندگی خود کنترل کند، این عامل در بروز حس نارضایتی وی نقش بسزایی دارد.
وی با بیان اینکه انسان دارای دو فطرت اولیه و ثانویه است، خاطرنشان کرد: فطرت اولیه وی که همان نهاد اصلی و ژن خانوادگی اوست و فطرت ثانویه در اثر جریانات و ورودیهایی که از جامعه میگیرد، در او شکل خواهد گرفت که اگر این ورودیها کنترل نشود در حس نارضایتی فرد تأثیر بسزایی دارد.
تسلیم فطرت ثانویه بر فطرت اولیه
امیری گنجه با تأکید بر اینکه گاها دیده میشود که در تغییر طبیعت ثانویه بر طبیعت اولیه، این طبیعت اولیه است که تسلیم میشود، افزود: در هزارهای زندگی میکنیم که دوره حکومتهای ثانویه است اعتقادات و ارزشها سست شده و وضعیت نسبت به گذشته بدتر شده است.
این استاد جامعه شناس با اشاره به وضعیت موجود و عدم حرکت رو به جلو، ادامه داد: بروز حس نارضایتی حتی در افرادی که سنی از آنان گذشته و به اصطلاح جوانهای قدیم هستند نیز به وضوح دیده میشود آنان شرایط گذشته را بهتر از وضعیت حاضر میدانند و معتقدند که در گذشته خانوادهای پیدا نمیشد که از زندگی خود ناراضی باشد.
وی با اشاره به آمار خودکشی در سال 96 بیان کرد: طبق آمار ارائه شده در سال 96 حدود 5000 نفر خودکشی کردهاند که تعداد مردان بیشتر از زنان است. آیا این خودکشیها دلیلی جز نارضایتی از زندگی دارد؟
امیری گنجه ادامه داد: در گذشته اگر نارضایتی در زندگی وجود داشت، با راه حلهای دین، مدیریت بزرگترها و خانوادهها حل میشد ولی امروز جامعه نسبت به گذشته دین گریزتر شده و نقش خانواده و ریش سفیدان فامیل خیلی کم رنگتر شده است.
تلاش گسترده رسانههای غربی برای تزلزل خانواده
این استاد جامعه شناس با تأکید بر اینکه رسانههای غربی برای فروپاشی بنیان خانواده خیلی خوب فعالیت میکنند، گفت: امروز شاهد تلاش گسترده غرب برای تزلزل بنیان خانواده هستیم ولی در کشور ما رسانهها هیچ کاری برای جلوگیری از اقدامات غرب نکردهاند و برنامه ریزی برای نسل جوان ندارند.
وی با بیان اینکه امروز افراد نسبت به کار، خانواده، موقعیت شغلی خود دچار نوعی بیگانگی شدهاند، ادامه داد: در حال حاضر از هر کسی بپرسید آیا از شغلت، از موقعیتت و.. راضی هستی، با جواب منفی او روبهرو خواهیم شد. حال سؤال اینجاست که دلیل این همه نارضایتی چیست؟
امیری گنجه با اشاره به بیگانگی ایجاد شده نسبت به همه امورات زندگی، گفت: زمانی که این بیگانگی ایجاد شود، فرد هیچ انگیزهای برای زندگی نخواهد داشت؛ در این صورت است که روابط خانوادگی او سرد شده، در کار خود موفق نیست و دائم از همه ناراضی است.
فضای جامعه را بیگانگی فرا گرفته است
این استاد جامعه شناس با بیان اینکه فضای کشور را بیگانگی گرفته است، اظهار کرد: با وجود تکنولوژیهای فراوانی که امروزه شاهد آن هستیم ولی مردم هنوز از زندگی خود مینالند چرا که ما نتوانستیم از تکنولوژی استفاده صحیح را داشته باشیم. تکنولوژیهای بسیاری آمده ولی فرهنگ استفاده درست از آن هنوز بین مردم جا نیفتاده است.
وی عنوان کرد: مثال عینی این امر گوشیهای تلفن همراه است. در دنیا از موبایل استفادههای کاربردی و علمی و... میشود ولی در کشور ما بلای جان انسانها شده است. اینها همه نشان از آن است که ما هنوز روش صحیح و مطلوب استفاده از تکنولوژی را فرا نگرفتهایم.
امیری گنجه با بیان اینکه جامعه متشکل از افراد است، تصریح کرد: اگر این افراد به شکل صحیحی آموزش نبینند و مدیریت نشوند، توقعی برای ساخت یک جامعه ایده آل وجود ندارد. امروز در جامعه متولی وجود ندارد و هرکس هر کاری که دلش میخواهد انجام میدهد. جامعه امروز ما به چه سمتی میخواهد برود؟ متولیان اجتماعی کجا آسیبهای اجتماعی را کنترل میکنند؟ سواد اجتماعی و مدیریت اجتماعی چه جایگاهی دارد؟
این استاد جامعه شناس با تأکید بر اینکه نسبت نارضایتی با مساله صبر و تحمل به بایدها و نبایدهای اخلاقی جامعه بازمیگردد، ادامه داد: حال باید دید این بایدها و نبایدها را چه کسی تعیین میکند. در جریان جامعه پذیری افراد، هیچکدام از ارگانها با هم هماهنگ نیستند. فرزندی که در خانواده یک نقش برای او تعریف شده است و در مدرسه نیز نقشی متفاوت، آیا این فرد میتواند این دو نقش را با هم جمع کند؟ خیر او دچار تصادم میشود. از شدت اختلاف بین خانواده و مدرسه که دو فرهنگ جدا هستند، محصولی بیگانه تحویل جامعه داده میشود.
امیری گنجه با بیان اینکه در جامعه هم نوایی و هم راستایی وجود ندارد، گفت: یکی از مشکلات بزرگ در جامعه ما همین عدم هماهنگیها و هم راستاییهاست. متولیانی که بر امور تسلط دارند، با مدیریت اجتماعی آشنایی ندارند. یک کارخانه کوچک برای مدیریت کارهای خود نیاز به یک مدیر لایق دارد؛ پس چطور می توان متوقع بود که جامعه با این حجم مسایل و مشکلات مدیرانی لایق و خوب نداشته باشد؟
این استاد جامعه شناس با اشاره به اینکه باید در شرایط امروز تخصصی کار شود و در آن شرح وظایف برای تک تک افراد جامعه نیز تعریف شود، عنوان کرد: در جامعه فرایند اجتماعی کردن را به فراموشی سپردهایم، سیستم واحدی برای جامعه وجود ندارد. افراد در جامعه نمیتوانند باری به هر جهت باشند.
وی با تأکید بر اینکه رضایت اجتماعی شاخههای متفاوتی دارد، گفت: رضایت اجتماعی متأثر از جامعه، خانواده، فضای اجتماع، اقتصاد پویا، خط و مشی کلی جامعه، امنیت و... است.
امیری گنجه با اشاره به اینکه اکثر خانوادهها از وضعیت خود ناراضی هستند، ادامه داد: این رضایتمندی فقط به امور داخلی خلاصه نمیشود و گاهی به عوامل بیرونی نیز مرتبط است. در کشور ما همیشه مردم برعکس کار میکنند. در کشوری به خاطر اینکه ارزش واحد پولشان پایین نیاید، دولت از آنان خواست که طلا و اموال خود را تبدیل به واحد پولی خود کنند تا دلار افت کند ولی در ایران مردم هر چه داشتند را فروختند و دلار خریدند؛ لذا با توجه به تناسب عرضه و تقاضا قیمت دلار افزایش پیدا کرد.
وی با بیان اینکه اکثر نارضایتیها ذهنی است، گفت: من در ذهنم مدینه فاضلهای را می سازم و بعد چون به آن نمیرسم، احساس نارضایتی در من به وجود میآید و در زندگی دچار تزلزل میشوم.
امیری گنجه با اشاره به اینکه انسان افزون طلب است، بیان کرد: در جامعه ما زیرساختهای لازم وجود ندارد. در کشوری که برای پیشرفت و رشد افراد زیرساختهای لازم وجود دارد، طبیعتا آینده روشنی نیز در پیش روی جامعه وجود خواهد داشت.
این استاد جامعه شناس با بیان اینکه برای رهایی از این نارضایتی اجتماعی باید در همه حوزهها وارد شد و فعالانه و دلسوزانه کار کرد، اظهار کرد: باید در جامعه اقتصاد را به سمت پویایی هدایت کرد. خانوادهها فعالتر شوند و رسانهها امید بخشی بیشتری داشته باشند.
وی با بیان اینکه جامعه در اثر نارضایتیهای اجتماعی به سمت مرگ تدریجی میرود، افزود: حیف است جامعهای با این قدمت، آداب و رسوم خوب، مردم خوب بر اثر مسالهای که حل شدنی است، به مرگ تدریجی فرو رود. باید روشهای گذشته را رها کرده و با استفاده صحیح از تکنولوژی در پی حل مشکلات باشیم.
انتهای پیام