حضرت ابوالفضل(ع) مصداق کامل «عباد الرحمن»

حجت‌الاسلام و المسلمین سید حمید جزائری، عضو هیئت علمی جامعة الصطفی(ص) در گفت‌وگو با ایکنا؛ ضمن تسلیت ایام عزاداری حضرت اباعبدالله الحسین(ع) با بیان اینکه شخصیت‌های کربلا مصداق اتم الگوهای قرآنی محسوب می‌شوند در پاسخ به این سؤال که آیا اساسا قرآن به دنبال ارائه الگو برای هدایت بشر بوده است؟ گفت: قرآن کریم، ائمه اطهار و پیامبران با توجه به نقش پیشوایان و الگوها چه در جهت مثبت و چه در جهت منفی برای رشد و سقوط انسان، به این مسئله توجه ویژه‌ای داشته‌اند و بحث ائمه کفر و هدایت در قرآن کریم و رهبران هر دو جبهه در روایات مورد توجه هستند.

وی افزود: یکی از عناصری که در آیات مختلف قرآن کریم به آن پرداخته شده، شخصیت‌های تراز و الگو و تاثیر آن‌ها در رشد یا سقوط جوانان و پیروان آنان است؛ شخصیت‌هایی که به ائمه هدایت و کفر تعبیر می‌شوند.

جزائری بیان کرد: افرادی مانند همسر حضرت نوح(ع)، نمرود، قارون و فرعون به الگوهای فساد، شیطنت و دوری از خداوند و در مقابل الگویی مانند پیامبر خاتم (ص) به عنوان اسوه حسنه، حضرت مریم(س) و همسر فرعون الگوی مثبت معرفی می‌شوند و این الگوها، برای اقشار مختلف مردم و در ابعاد مختلف مطرح هستند.

نمونه الگوهای قرآنی

عضو هیئت علمی جامعة المصطفی(ص) تصریح کرد: خداوند داستان اصحاب کهف را که از شرک و بت‌پرستی حاکمان زمان خود به کهف پناه بردند، به صورت مفصل بیان می‌کند و به اینها به عنوان الگو در قالب فتی و جوانمردان می‌پردازد؛ حضرت یوسف(ع) به عنوان یک جوان که از دوران نوجوانی مشکلاتی را تحمل کرد اما در برخورد با زلیخا، به عنوان یک جوان مومن و الگو معرفی می‌شود.

مدیر گروه ادبیات عرب مدرسه عالی قرآن و حدیث المصطفی(ص) با بیان اینکه الگوها اگر دست نیافتنی باشند نمی‌توانیم اسم الگو را روی آن‌ها بگذاریم تصریح کرد: خداوند تاکید به معرفی افراد در مقاطع مختلف و از جهات مختلف دارد؛ اصحاب کهف را معرفی می‌کند که بار سیاسی، حکومتی و مبارزه انقلابی و اعتقادی در آن‌ها مشهود بود و حضرت یوسف(ع) که بر هوای نفس و شهوات شیطانی غلبه کردند را از این بعد به عنوان الگو معرفی کرده است.

وی با بیان اینکه یکی از کارکردهای مهم قرآن، توجه به الگوها و تشویق مردم به عبرت‌آموزی است در پاسخ به این سؤال که انبیاء و ائمه(ع) مشمول عصمت و علم غیب هستند و شاید برخی آنان را الگوی در دسترس ندانند گفت: قطعا عنایت خاص خداوند شامل حال پیامبران بوده اما اینگونه هم نیست که پیامبران اراده و اختیاری از خود نداشته باشند، پیامبران هم در شرایط سختی و فشار قرار می‌گرفتند، آن‌ها هم دارای امیال نفسانی هستند ولی این اراده آن‌ها است که باعث می‌شود بر نفس خود غلبه کنند از این رو پیامبران، والامقام و شایسته هستند ولی موجودات فرابشری نیستند.

جزائری با بیان اینکه قرآن در کنار الگوهای معصوم الگوهای غیرمعصوم را هم معرفی کرده که به برخی از آنان اشاره شد اظهارکرد: الگوی دیگری که قرآن به عنوان الگوی متقابل معرفی می‌کند، فرزندان حضرت آدم (ع) هستند، هابیل و قابیل در اوج سن جوانی بودند، ولی یکی مظهر خداپرستی، توحید و انفاق در راه خدا است و دیگری  هم به عنوان شخصی که در مقابل مسیر الهی می‌ایستد و حتی به دشمنی با برادر خود تن می‌دهد، معرفی می‌شود.

وی افزود: آیاتی هستند که به معرفی مومنان و ویژگی آنان، همچون افرادی که تحت‌الشجره با پیامبر (ص) بیعت کردند و افرادی که وقتی شرایط عزیمت به جنگ را نداشتند از چشمشان اشک جاری می‌شد، می‌پردازد که عمده این‌ها جوان بودند.
عضو هیئت علمی دانشگاه المصطفی با اشاره به آیه شریفه «وَعِبَادُ الرَّحْمَنِ الَّذِينَ يَمْشُونَ عَلَى الْأَرْضِ هَوْنًا وَإِذَا خَاطَبَهُمُ الْجَاهِلُونَ قَالُوا سَلَامًا» و آیات بعدی آن  گفت: بالاترین افتخار و درجه‌ای که یک انسان می‌تواند کسب کند همین مقام عبادالرحمن است، خداوند پیامبر (ص) را به عنوان عبدالله معرفی می‌کنند و در تجلیل از برخی پیامبران، آن‌ها را عبدصالح می‌نامند.

حضرت عباس(ع)؛ مصداق عبادالرحمان

جزائری با بیان اینکه شهدای کربلا و به ویژه حضرت عباس(ع)، نماد و مصداق بارز و اتم و اکمل عبادالرحمان بودند تصریح کرد: عبادالرحمن افرادی هستند که تمام وجودشان در راه اطاعت و اراده خداوند است و تماتم حرکات، سکنات، قیام و قعودشان چیزی جز خدا را نمی‌پذیرد؛ این ویژگی‌ها در صحنه کربلا و در شخصیت‌های آن نمود و بروز تمامی داشت.

جزائری عنوان کرد: حضرت عباس(ع) در برابر دشمنان بسیار عبوس و خشمگین بودند اما در برابر جبهه خودی‌، مهربان و دلسوز، با ایثار و فداکار و با گذشت، اهل قیام و قعود و نماز و تلاوت قرآن پا به پای ولی  و امام خود و چنین ویژگی‌ها و صفات مسئله‌ای نیست که نتواند برای جوان امروزی ما هم الگو نباشد.

عضو هیئت علمی الصطفی(ص) با بیان اینکه نباید شخصیت‌پردازی الگوهای دینی و قرآنی و کسانی مانند حضرت ابوالفضل(ع) را به زور بازو و قدرت بدنی ایشان منحصر نکنیم افزود: اگرچه جوان دنیای معاصر در شرایط دشواری در مواجهه با آسیب‌ها قرار دارد اما جوانمردی اصحاب کهف، ولایتمندی حضرت عباس، صبر ایوب در برابر مشکلات، مقاومت حضرت یوسف(ع) در مواجهه با هوای نفس اموری فرازمانی و مکانی هستند که می‌تواند در برهه‌های مختلف مورد الگوگیری جوانان قرار گیرد.

وی تاکید کرد: حضرت ابوالفضل(ع) به علت بخشندگی نهادینه شده در وجودشان به پدر فضل و بخشندگی نامیده شدند و در عین حال صفاتی مانند تبعیت از رهبر و اطاعت‌پذیری و شجاعت را همراه با رشادت داشتند و این صفات باطنی بود که قدرت جسمانی را به خدمت ایشان و اهداف دینی به کار گرفت.

انتهای پیام