ماهنامه علمی ترویجی «معرفت» ویژه علوم قرآنی منتشر شد
گروه اندیشه ــ ماهنامه علمی ترویجی «معرفت» به صاحب‌امتیازی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره) با محوریت مطالعات علوم قرآنی منتشر شد.
به گزارش ایکنا؛ جدیدترین شماره ماهنامه علمی ترویجی «معرفت» ویژه علوم قرآنی با هدف تبیین و نشر معارف دینى در حوزه‌هاى علوم انسانى و ایجاد زمینه براى اسلامى‌سازى علوم، صیانت و پاسدارى از مبانى و آموزه‌هاى دینى، ایجاد فضایى مناسب براى تضارب آراء و رشد علمى پژوهشگران حوزه و دانشگاه در زمینه علوم اسلامى و انسانى و گسترش و تقویت ارتباط علمى میان حوزه و دانشگاه منتشر شد.
عناوین مقالات این شماره بدین قرار است: «شیعیان واقعی؛ دانشورانی عامل و بردبار»، «درنگی در چگونگی بررسی اسناد احادیث در تعلیقات آیت‌الله مصباح بر «معانی الاخبار» و «بحارالانوار»»، «فرایند دستیابی به ملکه تقوا از منظر قرآن کریم»، «چیستی بیماری‌های گرایشی قلب و شیوه درمان آن در قرآن و روایات»، «آگاهی معصومان از تاویل قرآن»، «نگاه قرآنی به «شایعه» و «شبهه»، دو روش نفوذ فرهنگی دشمن از طریق رسانه»، «تاریخ و علل پیدایش تجوید»، «بررسی تطبیقی مکان‌ها و زمان‌های مقدس در قرآن و کتاب مقدس».
در چکیده مقاله «فرایند دستیابی به ملکه تقوا از منظر قرآن کریم» می‌خوانیم: «یکی از بهترین ویژگی‌های اخلاقی از نظر قرآن کریم، تقوای الهی است که نقش محوری در سعادت ابدی انسان دارد. حالت مطلوب آن، زمانی است که به صورت یک ملکه نفسانی درآید. پیدایش این ملکه در انسان متوقف بر طی مراحل متعدد و متوالی، و به اصطلاح یک فرایند است.
این مقاله با جمع‌آوری، دسته‌بندی و تحلیل آیات به روش تفسیر موضوعی، سعی دارد فرایند دستیابی به تقوا را کشف کرده، گام‌های اصلی و پی در پی برای رسیدن به ملکه تقوا را از نقطه شروع تا پایان شناسایی کند. این گام‌ها شامل «تحصیل علم»، «تحریک میل»، «انجام و استمرار عمل» می‌شود. آگاهی انسان نسبت به متعلق تقوا و وسیله پرهیزگاری، مقصد و مسیر حرکت را برایش روشن می‌کند. شکوفا شدن انفعالات و احساسات متعالی انسان، انگیزه سیر و سلوک در مسیر تقوای الهی را فراهم می‌سازد و در نهایت، رفتار اختیاری، که شامل ایمان (جوانحی) و عمل صالح (جوارحی) است، با تکرار و استمرار، منجر به تحصیل نتیجه مطلوب، یعنی ملکه تقوا، می‌شود.»
در طلیعه مقاله «نگاه قرآنی به «شایعه» و «شبهه»، دو روش نفوذ فرهنگی دشمن از طریق رسانه» چنین می‌خوانیم: «در کنار اقدامات نظامی، یکی از مهم‌ترین روش‌های مداخله در کشورها، نفوذ در آنها از طریق سیاست‌های فرهنگی است. یکی از ابزار‌های مهم و کارآمد دشمن برای نفوذ فرهنگی، رسانه است. قرآن کریم به طور جدی به مسئله شناخت دشمنان امت اسلامی و روش نفوذ آنها در جامعه توجه کرده است. در حال حاضر، رسانه ابزار مهمی برای دشمنان جهت رخنه و نفوذ است. بنابراین باید روش‌های آنان را برای نفوذ از طریق این ابزار بشناسیم تا بتوانیم با آمادگی کامل در برابر ترفندهایشان بایستیم.»
«جست‌وجو در قرآن کریم نشان می‌دهد، شایعه‌پراکنی دشمنان اثراتی مانند اضطراب و ناآرامی در جامعه، شیوع نسبت‌های ناروا و نیز ایجاد تزلزل در باور‌های دینی دارد. همچنین از آیات قرآن برمی‌آید، شبهه جبر، شبهه دروغ بودن وعده‌های الهی و شبهه غیر الهی بودن قرآن، از آثار روش دیگر نفوذ فرهنگی (یعنی شبهه افکنی) است».
یکی از مقالاتی که در این شماره انتشار یافته است مقاله «تاریخ و علل پیدایش تجوید» اثر محمدعلی محمدی است. مقاله حاضر به بررسی تاریخ و علل پیدایش تجوید می‌پردازد. سوال اصلی این پژوهش آن است که «دانش تجوید از چه زمانی و به چه دلیلی به وجود آمد». مقاله با روش توصیفی تحلیلی و با رویکرد تاریخی، پس از تعریف «تجوید»، به بررسی هفت نظریه درباره تاریخ پیدایش این دانش پرداخته و به این نتیجه دست یافته است که هرچند قواعد اولیه‌ای برای تلفظ صحیح واژگان عربی، که بعد‌ها نام «تجوید» به خود گرفت، در میان عرب‌ها قبل از اسلام وجود داشت، اما تدوین قواعد تجوید و صحیح خوانی و علوم ادبی دیگر پس از ظهور اسلام، با راهنمایی حضرت علی (ع) انجام شد. در اواسط قرن سوم، پس از رشد علوم یادشده، اصطلاح تجوید برای دانشِ «ادای حروف از مخرج و اعطای حق و مستحق آنها» انتخاب شده و به مثابه دانشی مستقل در کنار سایر علوم قرار گرفت.
این مقاله در پی آن است که ثابت کند دانش تجوید و به تعبیر دقیق‌تر، «فن تجوید» از علوم تاسیسی اسلام نیست و اختصاصی به قرآن و حتی روایات نیز ندارد. تجوید روش درست سخن گفتن به زبان عربی را به ما می‌آموزد و علت پیدایش آن نیز نیاز عرب‌ها به تکلم صحیح بوده است. ازاین رو، نظریاتی که تجوید را فراروی تدبر قرار می‌دهد و نظریاتی که برای پیدایشِ اصل تجوید، زمان خاصی را مشخص می‌کند، هیچ یک قرین صحت نیست.
در چکیده مقاله «بررسی تطبیقی مکان‌ها و زمان‌های مقدس در قرآن و کتاب مقدس» نیز می‌خوانیم: «تقسیم هستی به قدسی و غیرقدسی، از مهم‌ترین شاخصه‌های یک دین و آیین به شمار می‌رود. ادیان ابراهیمی، یعنی یهودیت، مسیحیت و اسلام، از این قاعده مستثنا نیستند و بر دو مفهوم مقدس و نامقدس تاکید می‌کنند. برخلاف ادیان اسطوره‌ای، کشف این مقدسات بر اساس خبر الهی و کتب مقدس (عهدین و قرآن کریم) انجام می‌شود».
یادآور می‌شود، شماره ۲۴۷ این ماهنامه به صاحب‌امتیازی موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی، مدیرمسئولی سیداحمد رهنمایی و سردبیری ابوالفضل ساجدی منتشر شده است.
انتهای پیام
