حجتالاسلام روحالله بیدرام، محقق و پژوهشگر دینی که اخیراً کتاب «شرح موضوعی زیارت عاشورا» را در سه جلد منتشر کرده است، در گفتوگو با ایکنا؛ با تأکید بر اینکه عاشورا یك حادثه نیست، بلکه یك مكتب و فرهنگ است، گفت: عاشورا بخشی از قرآن ناطق است و همچون قرآن كریم هنوز تفسیر نشده است.
وی با اشاره به آیه 21 سوره حشر که میفرماید: «لَوْ أَنْزَلْنَا هَذَا الْقُرْآنَ عَلَى جَبَلٍ لَرَأَیتَهُ خَاشِعًا مُتَصَدِّعًا مِنْ خَشْیةِ اللَّهِ؛ اگر این قرآن را بر كوهى فرو مىفرستادیم یقینا آن [كوه] را از بیم خدا فروتن [و] از هم پاشیده مىدیدى»، گفت: در زیارت عاشورا در خصوص این واقعه نیز آمده است: «وَجَلَّتْ وَ عَظُمَت المصیبَةُ بكَ عَلینا وَعَلی جمیعِ اَهْل الاسْلام وَ جَلَّتْ و عَظُمت مُصیبَتُكَ فی السّمواتِ علی جمیعِاَهلِالسَّموات» یعنی درك و فهم اسرار و عظمت مصیبت عاشورا برای اهل اسلام و آسمانها سنگین است؛ زیرا تمام آیاتی كه امام حسین(ع) در كربلا به نمایش گذاشت و صبری را كه بر تحمل مصائب عاشورا کردند حتی برای آسمان سنگین است.
اسرار عاشورا در متن زیارت عاشورا نهفته است
این پژوهشگر دینی در خصوص اینکه پس چگونه میتوان عاشورا را تفسیر و به عمق این فرهنگ پی برد؟ گفت: اسرار عاشورا در متن زیارت عاشورا نهفته است. اگر زیارت عاشورا نبود، هرگز عاشورا تفسیرشدنی نبود. البته هر یك از زیارات و دعاهای مربوط به حضرت اباعبدالله الحسین(ع) از قبیل زیارت وارث و دعای عرفه نیز آیهای دیگر از قرآن وجود امام حسین(ع) هستند، اما اینكه ائمه اطهار این همه بر تلاوت زیارت عاشورا تأكید فرمودهاند، به دلیل آن است كه اسراری كه در زیارت عاشورا نهفته است، برای شیعه مكشوف شود.
زیارت عاشورا افشاكننده چهرههایی مهم در سطح مدیریت و حكومت جامعه اسلامی است
وی در ادامه سخنان خود در خصوص مفاهیم بلند زیارت عاشورا گفت: زیارت عاشورا شرح چگونگی نفوذ ایادی دشمن در مركزتصمیمگیری و قانونگذاری و مدیریت در بین سیاستمداران و سردمدارانجامعه اسلامی است. زیارت عاشورا افشاكننده چهرههایی مهم در سطح مدیریت و حكومت جامعه اسلامی است كه به خاطر جاهپرستی، رفاهگرایی، دنیاطلبی و انحراف اندیشه بزرگترین ضربههای غیرقابل جبران را بر اسلام و اندیشة اسلامی و فرهنگ اسلامی و اهل البیت عصمت و طهارت(ع) وارد كردند.
حجتالاسلام بیدرام افزود: زیارت عاشورا شرح فراگیر شدن صفات پستی در جامعه همچون ترس و محافظهكاری، حفظ منافع شخصی، خوشگذرانی، غفلت و حفظ بیطرفی به هنگام درگیری حق و باطل است كه موجب انزوا و بیكسی اولیاء خدا و عدم پشتیبانی عمومی و آراء مردم از آنها در دفاع از اصول و ارزشها شد و شرح پیشینه و زمینههای ایجاد عاشورا، شرح درد اولیاء خدا از غفلت مسلمین و انحراف اندیشهدر میان مسلمین و عدم آگاهی مسلمین در چگونگی كشف توطئههایدشمن علیه اسلام است تا شیعیان بیاموزند كه اگر غفلت كنند و هوشیاری و آگاهی كسب نكنند چه بلایی بر سر اسلام و انقلاب خواهدآمد.
وی زیارت عاشورا شرح خیانت خواص و جاهپرستی و رفاهطلبی آگاهان و فرهیختگان در جامعه اسلامی دانست و اضافه کرد: زیارت عاشورا متن آموزشی برای مبارزه توسط نسلهای آینده شیعه در چگونگی دفاع از اسلام در اوج بیكسی و انزوا است. زیارت عاشورا درسعبرت و پیشگیری شیعیان از تكرار عاشورا توسط منحرفین و سیاستبازانداخلی است كه به اسلام خیانت كردند و به خاطر دنیاطلبی و جاهپرستی و رفاه طلبی، بر اسلام عزیز بزرگترین ضربهها را وارد كردند. این زیارت افشا كننده و شرح چگونگی تشكیل و حضور جناحهایسیاسی و باندها و طیفهای سیاسی و نقش تعیینكننده آنها به عنواننهادهای مدنی در تضعیف ولایت اهل البیت است كه مدیریت و رهبریاهل البیت را تضعیف و به كلی منزوی كردند و رهبری جامعه مسلمین را در طول تاریخ به انحراف و گمراهی، ظلم و سلطنتطلبی دچار كردند.
این نویسنده کشورمان تصریح کرد: زیارت عاشورا یادآور چگونگی شهادت اولیاء خدا و دستور صریح به شیعیان است تا دائماً هوشیار باشند، آگاهیهای لازم را به جامعه بدهند، دائماً در صحنه باشند و اولیاء خدا را یاری كنند که در غیر این صورت، نشان میدهد كه چگونه سستی و انحراف در كار سیاستبازان و مدیریتهای جامعه به جایی میرسد كه عدهای از جناحها و باندهای سیاسی مثل آل زیاد و آل مروان با كشتن و اسارت اولیاءخدا اعلان جشن ملی و شادی عمومی میكنند.
شیعه چرا از خود نمیپرسد چرا تا این حد قرائت زیارت عاشورا مهم است؟
وی با ابراز تأسف از اینکه كمتر به محتواى زیارات عاشورا توجه شده است، عنوان کرد: ائمه از جمله امام باقر(ع) توصیه کردهاند که این زیارت هر روز خوانده شود، اما آیا شیعه نباید از خود بپرسد كه مگر در متن این زیارت چه اسراری نهفته است كه این همه بر آن تأكید شده است و این همه از مقامات، اجر و درجات ملكوتی برای تلاوتكننده آن در نظر گرفته شده است؟ آیا شیعه نباید از خود بپرسد مگر در متن این زیارت چه اسراری نهفته است كه خداوند متعال به عزت و ذات اقدس خود قسم خورده است كه زائری كه با اینمتن حضرت حسین(ع) را زیارت كند، به هر مقامی كه خواهد او را خواهد رساند؟!
حجت الاسلام بیدرام با اشاره به اینکه کتاب شرح موضوعی زیارت عاشورا در سه جلد منتشر شده که جلد اول آن در خصوص تولی و تبری، جلد دوم لعن و قرائتهای زیارت عاشورا و جلد سوم دعاهای زیارت عاشورا با تفسیر است، گفت: به طور خلاصه و در مجموع میتوان گفت زیارت عاشورا پنج دست آورد عملی دارد.
وی ایجاد پیوند معنوی با خاندان عصمت و تشدید علاقه و محبت به آنان را اولین دست آورد این زیارت ذکر و تشریح کرد: این محبت موجب میشود، زائر و فردی که این زیارت را میخواند آن بزرگان را الگوی خود قرار دهد و در جهت همسویی فکری و عملی با آنان بکوشد؛ همچنان که در قسمتی از زیارت، از خدا میخواهد زندگی و مرگش را یکسره همانند آنان قرار دهد: «اللَّهُمَّ اجْعَلْ مَحْیای مَحْیا مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ وَ مَمَاتِی مَمَاتَ مُحَمَّدٍ وَ آلِ مُحَمَّدٍ»و از آنجا که این محبت به خاطر خداوند است و خاندان عصمت از آن جهت که الهی و منسوب به اویند، محبوب واقع شدهاند، مایه تقرب به خداوند است.
زیارت عاشورا؛ این راه نزدیکتر و مطمئنتر است
این پژوهشگر کشورمان افزود: برای رسیدن به مقام قرب الهی وسائل گوناگون وجود دارد ولی وسیله مطمئن، راحت، سریع و... برای رسیدن به خداوند عشق به امام حسین(ع) است. برای رسیدن به محبت و عشق امام حسین(ع) نیز راههای گوناگون وجود دارد ولی راهی که سریعتر انسان میتواند بوسیله آن به بارگاه امام حسین راه یابد، و جزو شیفتگان و عشاق سیدالشهداء شود، از طریق خواندن زیارت عاشورا و خصوصاٌ مداومت به خواندن این زیارت شریف است.
وی پیدایش روحیه ظلم ستیزی را دستاورد دوم از قرائت زیارت عاشورا برشمرد و گفت: تکرار لعن و نفرین بر ستمگر در این زیارت، موجب پیدایش روحیه ظلم ستیزی در زائر میشود و زائر با اعلام برائت و نفرت از ستمگران و ابراز محبت به پیروان حق و دوستان خاندان عصمت، پایههای ایمان دینی خود را مستحکم میکند. مگر ایمان چیزی جز حب و بغض در راه خداست. مومن واقعی در برابر ستم بی موضع نیست. از ستمگر نفرت و انزجار آشکاری دارد و با مظلوم و جبهه حق اعلام همراهی میکند: «یا اَباعَبْدِاللَّهِ اِنّی سِلْمٌ لِمَنْ سالَمَکُمْ وَ حَرْبٌ لِمَنْ حارَبَکُمْ».
ستم عاشورا در قلب تاریخ ستم ریشه دارد
بیدرام با اشاره به فراز «فَلَعَنَ اللَّهُ أُمَّةً أَسَّسَتْ أَسَاسَ الظُّلْمِ وَ الْجَوْرِ عَلَیكُمْ أَهْلَ الْبَیتِ وَ لَعَنَ اللَّهُ أُمَّةً دَفَعَتْكُمْ عَنْ مَقَامِكُمْ وَ أَزَالَتْكُمْ عَنْ مَرَاتِبِكُمُ الَّتِی رَتَّبَكُمُ اللَّهُ فِیهَ» در زیارت عاشورا گفت: بر اساس این فراز ستمی که در عاشورا تحقق یافت، در قلب تاریخ ستم ریشه دارد. این ظلم یک حلقه از حلقههای ستمی است که با انحراف مسیر اصیل خلافت آغاز شد. پس دوری جستن از خط انحراف سومین دست آورد این زیارت است و الهام گرفتن، درس آموختن و الگو قرار دادن اسوههای هدایت و ترویج روحیه شهادت طلبی و ایثار و فداکاری در راه خدا چهارمین دست آورد. چرا که زائر پس از آنکه به حق معرفت پیدا کرد و ستم و ستمگر را شناخت و از آنان دوری جست، با ثبات قدم در مکتب خاندان عصمت و پیروی عملی از آنان، خود را در مسیر سعادت دنیا و آخرت قرار میدهد؛ یعنی، اسوهها و الگوهای هدایت را که از سوی خداوند منصوب شدهاند سر مشق خود قرار میدهد و همگامی با آنان را میطلبد.
تربیت نسل جوان بر اساس اصول عاشورا، پنجمین دستآوردی بود که بیدرام از آن سخن گفت و اظهار کرد: تربیت جامعه بر اساس «عَدُوٌّ لِمَنْ عاداكُم و مُبْغِضٌ لِمَنْاَبغَضَكُم و حَربٌ لِمَنْ حارَبَكُم» موجب نجات آنها میشود و «اَنْ یرزُقَنی طَلبَ ثارِك مَعَ اِمامٍمَنْصورٍ» با این هدف است که در برابر جهانی شدن و ورود به دهكده جهانی، توانرویارویی و پیشگیری از نابود شدن را داشته باشیم.
وی در بخش پایانی سخنان خود، ضمن انتقاد دوباره از اینکه به مضامین این زیارت توجه لازم صورت نمیگیرد، گفت: امام حسین(ع) از هر چه داشتند، گذشتند اما آیا ما بر اساس مضامین زیارت عاشورا حاضریم از مالمان یا از بعضی از کارهای روزمره خود بگذریم برای اینکه ارزشهای اسلامی زیر سؤال نرود؟ آیا حاضریم خواهشهای نفسانی را کنار بگذاریم برای اینکه اسلام زیر سؤال نرود؟ ما در زیارت عاشورا ظالمان ال محمد (ص) از اول تا اخر را لعن میکنیم اما خودمان با رفتار، کردار و گفتارمان به آل محمد ظلم میکنیم؛ عاشورا قرار نیست به عنوان یک حادثه لابه لای تاریخ بماند چرا که عاشورا یک فرهنگ است و فرهنگ یعنی چیزی که دارای پیام و درس است و زیارت عاشورا هم همینطور است و از طریق این حدیث قدسی خداوند راه را به عاشقان امام حسین(ع) نشان میدهد.
انتهای پیام