حجتالاسلام والمسلمین حسن نظری، رئیس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه و عضو کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار، در گفتوگو با ایکنا، به بیان نکاتی درباره دلایل رواج احتکار در اقتصاد کشور در ماههای اخیر پرداخت و اظهار کرد: احتکار از مسائلی نیست که احکام فقهی آن را در توضیحالمسائل بنویسند، بلکه مسائل شرعی آن مربوط به قوانین حاکمیتی است. برای مثال حاکمیت قانونی را وضع میکند که احتکار هر کالایی نباید انجام شود؛ بنابراین اگر بر طبق آن قانون عمل نکنیم، قوانین شرع را هم زیر پا گذاشتهایم و در نتیجه حاکمیت با محتکران برخورد خواهد کرد.
با کمبود کالا مواجه نیستیم
وی ادامه داد: رواج احتکار عمدتاً دارای دلایل روانی است. اکنون جامعه چنین تصوری دارد که در آینده کالاها گران خواهد شد و با کمبود کالا نیز مواجه خواهیم شد. بنابراین باید احتکار کنیم تا در آینده با کمبود کالا مواجه نشویم و یا احیاناً کالاها را به قیمت بیشتری بفروشیم.
نظری یادآور شد: مسئولان باید با کمک گرفتن از رسانهها، این بار روانی را که منجر به رواج احتکار شده از بین ببرند. این تنها راهی است که وجود دارد. مسئولان باید به مردم تضمین دهند که در آینده قیمتها افزایش پیدا نخواهد کرد. گفتنی است که اکنون با هیچ کمبودی مواجه نیستیم.
ذخایر ارزی ایران بیسابقه است
عضو کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار تأکید کرد: در هیچ مرحلهای از تاریخ ایران ذخایر ارزی بانک مرکزی به اندازه کنونی نبوده است. اما سؤال این است که چرا بانک مرکزی این دلارها را بیرون نمیدهد تا با دلالان مقابله شود. پاسخ این است که بر بانک مرکزی واجب است این دلارها را ذخیره کند و در صورت امکان دلار بیشتری را جمع کند تا در جنگ اقتصادی با آمریکا شکست نخوریم و در آبانماه که مرحله جدید تحریمها اعمال میشود به آنان نشان دهیم که برنامههایشان با شکست مواجه شده است.
این پژوهشگر اقتصاد اسلامی اظهار کرد: اکنون ذخایر ارزی ما در بانک مرکزی بیسابقه است، اما نباید حتی یک دلار آن بیرون بیاید. حتی اکنون که دلار به 17 هزار تومان رسیده است هم نباید به عنوان روز مبادا تلقی کنیم؛ چراکه این وضعیت ناشی از به هم ریختگی بازار به وسیله دلالان ارز است و تا دهم آبانماه هم ادامه دارد، اما برخی عوامل در تشدید تا تلطیف این فضا نقش ایفا میکنند.
نقش صدا و سیما در مقابله با احتکار
نظری تأکید کرد: اگر اتحادیه اروپا اعلام کند که روابط تجاری و نفتی با ایران را حفظ خواهم کرد یقیناً کارشناسان خزانهداری آمریکا متوجه میشوند که به اهداف خود دست پیدا نکردهاند و تلاشهای آنها بر باد رفته است.
رئیس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه با اشاره به نقش تعیینکننده رسانهها مخصوصاً صدا و سیما در کاهش بار روانی تحریمها و پایان دادن به احتکار کالا گفت: اگر مردم به صدا و سیما اعتماد داشتند، قطعاً به این وضعیت خاتمه داده میشد. صدا و سیما میتواند به مردم اعلام کند که احتکار نکنید چون قرار نیست اتفاق بدی رخ دهد. تلویزیون باید پایگاه اجتماعی داشته باشد تا مردم به حرفش اعتماد کنند.
رسانههای متعهد در مقابل برهمزنندگان نظم بازار بایستند
عضو کمیته فقهی سازمان بورس و اوراق بهادار یادآور شد: وقتی سیدحسن نصرالله جملهای بر زبان میآورد، اگر این جمله از هر شبکه تلویزیونی و حتی شبکه دشمنان هم پخش شود، همه متفقالقول هستند که وی به حرف خود عمل میکند؛ چراکه به سخن وی اعتماد دارند و میدانند که این گزافهگویی نیست. بنابراین در ایران هم رفع مشکل احتکار و گرانی کالا در اختیار رسانههاست.
وی ادامه داد: امروزه مخاطب رسانهها و مخصوصاً تلویزیون بسیار کمتر شده است و حتی بسیاری از رسانهها هر لحظه فضا را متشنجتر میکنند. برخی از سایتها و کانالها با گزارش لحظهای تغییر در قیمتها، بازار را به هم ریختهاند. بنابراین باید رسانههای متعهد در مقابل آنان بایستند.
لزوم برخورد با رانتخواری
رئیس پژوهشگاه حوزه و دانشگاه اضافه کرد: از سوی دیگر برای مقابل با احتکار در بازار باید از خود بازاریان استفاده شود. برای مثال دولت باید افرادی را تربیت کند که اگر در چهارراه استانبول دلالی به دروغ اعلام کرد دلار 18 هزار تومان است آنها اعلام کنند که دلار 17 هزار است تا دست دلالان هم برای مردم رو شود. رسانهها باید این واقعیتها را منعکس کنند.
نظری در پایان گفت: در فقه و در بیان ائمه احتکار به شدت نهی شده است. امروزه هم وظیفه حاکمیت است که جلوی انحصار را بگیرد. بخشی از این احتکارها هم به خاطر برخورداری برخی افراد از رانت حاصل میشود. بنابراین باید با رانتخواری هم برخورد کرد؛ چراکه اگر با دلالان که تعداد اندکی هم هستند برخورد شود، بازار هم کنترل خواهد شد. البته اشتباه کارشناسان بانک مرکزی در زمینه ارز این است که از تجریبات جدید استفاده نمیکنند و عمده برنامههای آنها قدیمی است.
انتهای پیام