دانشنامه «حافظ و حافظ‌پژوهی» رونمایی شد/ خرمشاهی: درباره حافظ پرنویسی کرده‌ام

به گزارش خبرنگار ایکنا؛ مراسم بزرگداشت حافظ عصر امروز 26 مهرماه با حضور حافظ شناسان و اساتید برجسته ادبیات فارسی در تالار مولوی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه شهید بهشتی برگزار شد.
استاد بهاءالدین خرمشاهی، حافظ شناس و استاد برجسته ادبیات فارسی در این مراسم گفت: درباره حافظ بسیار پرنویسی کرده‌ام از این رو نمی‌خواهم سخنی بگویم و قصد دارم یک رباعی و دو غزل که برای حافظ سروده‌ام بخوانم، این دو غزل به فاصله 30 سال از هم سروده شده؛ هر چند به نظرم این هم سبک‌سری است که برای حافظ شعر گفته‌ام.
خرمشاهی قبل از خواندن غزل درباره دانشنامه «حافظ و حافظ پژوهی» گفت: این دانشنامه شامل 1700 مقاله است که در چهار مجلد به نگارش درآمده است.
یادآور می‌شود، مطلع یکی از غزل‌های استاد خرمشاهی درباره حافظ «آن که از روز ازل با روح ما همراز بود / آسمان آشوب بود و طرح نوانداز بود» است که به بیان ویژگی‌هایی از حافظ پرداخته و در پایان نیز با این مصرع تمام می‌شود که؛ «خواجه شمس الدین حافظ شیراز بود».

کزازی: رند، قهرمان دیوان حافظ است
در بخش دیگری از این مراسم میرجلال الدین کزازی، چهره ماندگار فرهنگ و ادب نیز درباره حافظ گفت: غزل حافظ آنچنان هنری است که هر کس می‌تواند برپایه آن‌ها گزارش‌های دیگری از بیت‌های شاهوار و شگرف حافظ ارائه کند.

وی در ادامه درباره به بررسی واژه‌های «رند، عارف و درویش» پرداخت و افزود: ویژگی برترین «رند» منش است، رند، کسی است که در آغاز راه خداجویی درویش(مرد کنش) بوده و سپس عارف(مرد بینش) شده است و سرانجام مرد منش(رند) شده است و آگاهانه بینش را ویژگی عارف می‌‎دانم.

کزازی ادامه داد: قهرمان دیوان حافظ، رند است، اگر به شیوه کمی، به این سه بنگریم و از کاربرد آن‌ها آمار بگیریم، بیشترین آمار را «رند»، دارد و سپس «درویش» است و پیداست که حافظ بیش از آن دو به «رند» می‌اندیشیده است. از دید حافظ انسان راستین و برتر، کسی است که به فرازنای کمال‌یابی که رندی است، برسد. «رند» آزاده است و هر بندی را می‌گسلد و از هر دامی برمی‌جهد و شایست‌ها و ناشایست‌ها را به هیچ می‌نگرد و هیچ چیز در چشم او فرجام نیست و هر چه می‌یابد، فرازتر از او را می‌خواهد. مرد سود و زیان نیست و به آن نمی‌اندیشد که چه سودمند و چه زیان‌مند است و دیدگاه بازاری ندارد.

این چهره ماندگار ادبیات گفت: رند جهان را به شادی می‌گذراند و با اندوه و رنج و با ناامیدی و هر چه توان‌کاه و روان‌فرساست، بیگانه است. رند چون بی‌نیاز است، سرافراز است. در برابر کسانی سر فرود نمی‌آورد. رند خود را برتر از شاه می‌داند و به جام جهان‌‍بین دست یافته و رازهای نهان را آشکار می‌بیند و بینشی که در عارف است، در رند به فرازنای خود می‌رسد.

در پایان مراسم؛ «دانشنامه حافظ و حافظ پژوهی» رونمایی شد، این اثر در چهار جلد، ۲۵۰۰ صفحه و حدود ۲۰۰۰ مدخل به سرپرستی عبدالله جاسبی، سرویراستاری بهاءالدین خرمشاهی، همکاری سیدعلی موسوی گرمارودی و همراهی بیش از ۱۵۰ نفر از اندیشمندان، مولفان و حافظ‌پژوهان داخل و خارج کشور طی سه و نیم سال، تالیف و توسط انتشارات نخستان پارسی منتشر شده است.
انتهای پیام