والدین پیگیر آموزش قرآن نیستند/ معلمان فرصت کافی ندارد

منصوره سیدصالحی، یکی از مؤلفان کتاب آموزش قرآن پایه اول در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا درباره آموزش قرآن و همزمانی آن با آموزش الفبای فارسی گفت: همراهی آموزش حروف الفبا با الفبای قرآنی در یادگیری دانش‌آموزان بسیار مؤثر است و این موضوع را نیز در تدریسی که برای کلاس سوم داشتم، تجربه کرده‌ام، زمانی که آموزش قرآن از کلاس سوم آغاز می‌شد، یادگیری بچه‌ها نسبت به بچه‌هایی که اکنون از اول آغاز می‌کنند، کندتر بود، اما در حال حاضر مشکل چندانی در روخوانی نداریم و همین همراه بودن به خواندن فارسی آن‌ها نیز کمک می‌کند.

وی افزود: اگر بچه‌ها در آموزش قرآن مشکل دارند، این مسئله از یک سو به سیستم آموزشی برمی‌گردد و از سوی دیگر عدم مراجعه افراد به قرآن است. زبان قرآن همانند زبان انگلیسی هر چه کمتر به سراغش برویم، مشکل ما در خواندن بیشتر خواهد بود و هر چه انس بیشتری داشته باشیم، مشکلی نخواهیم داشت.

سیدصالحی ادامه داد: متأسفانه ما قرآن‌خوانی روزانه نداریم، وگرنه این مشکل وجود نداشت، بهترین استدلال هم در ماه مبارک رمضان است که افراد به قرآن‌خوانی بیشتر روی می‌آورند و همین موضوع سبب می‌شود که روخوانی و روانخوانی آن‌ها در اوایل و اواخر ماه متفاوت باشد.

مشکل اصلی عدم پیگیری و تکرار و تمرین

وی با اشاره به استمرار در تمرین خواندن قرآن تصریح کرد: با توجه به اینکه سیستم آموزشی در اجرا بسیار ضعیف است و همچنین ساعت‌های اختصاص داده شده به درس قرآن، معمولاً توسط معلمی غیر از معلم کلاس بوده و یک بار در هفته بیشتر نیست؛ به همین دلیل این مشکلات به وجود می‌آید؛ از این رو در محتوای کتاب چندان مشکلی وجود ندارد و مشکل اصلی در پیگیر نبودن و عدم تکرار و تمرین است.

وی در ادامه درباره عدم انس دانش‌آموزان با کتاب قرآن بیان کرد: اگر دانش‌آموز در یک درس مشکل داشته باشد، از آن درس بیزار می‌شود و معمولاً بچه‌هایی که در درسی توانایی دارند، ارتباط خوبی هم با معلم و آن درس برقرار می‌کنند. یکی از موارد دیگر مربوط فرصت اندک آموزشی است و در منزل نیز آن اندازه که به درس‌های دیگر بها داده می‌شود به درس قرآن بها داده نمی‌شود، هم و غم همگانی برای آموزش این کتاب وجود ندارد و به عنوان یک کتاب دینی نگاه می‌کنند و دغدغه خانواده‌ها برای یادگیری بسیار اندک است.

کتاب می‌تواند جذابتر از این باشد

سیدصالحی درباره مؤلفه‌ها و شاخص‌های تألیف این کتاب گفت: من در تألیف کتاب آموزش قرآن اول به عنوان مؤلف نبودم اما در اصلاحیه بعدی آن دخیل بودم. به نظرم کتاب، کتاب خوبی است؛ چرا که هم به قصه‌های قرآنی پرداخته و هم جذابیت‌های دیگری مانند شعر، جذابیت‌های بصری و ... وجود دارد، اما این کتاب باز هم با اضافه شدن برخی فعالیت‌ها می‌تواند جذابتر از این باشد.

وی در پاسخ به نبود علامت سکون در این کتاب و اضافه شدن آن در پایه‌های دیگر بیان کرد: به نظرم این نقطه قوت کتاب است، به این دلیل که شلوغ بودن خط برای دانش‌‌آموزان آن‌ها را در روخوانی دچار مشکل می‌کند و خواندن اعراب‌ها سخت خواهد شد. وقتی آن‌ها می‌خواهند کلمه «تَب» را بخوانند روی «ب» ساکن نمی‌گذاریم، همین را هم در فارسی خواهند خواند و نیازی به حضور ساکن نیست، اگر اعراب کمکی به خواندن می‌کند، وجود آن ضروری است، وگرنه خواندن را برای دانش‌آموزان سخت و پیچیده خواهد کرد.
این مؤلف درباره رسم‌الاملاء این کتاب نیز گفت: رسم‌الخط در کتاب‌های قرآن دوره ابتدایی متفاوت نیست و قرآنی که بیشتر در جامعه وجود دارد، در معرض دید بچه‌ها قرار می‌گیرد و تا ششم نیز همان قرآن است و رسم الخط تغییری نمی‌کند به مرور که پیش می‌رویم از قرآن کامل استفاده می‌کنیم. اما در مورد رسم‌الاملاء کلمه‌هایی مانند «صلوة»، «مشکوة» در ابتدا با «الف» و سپس با «واو» نوشته می‌شود. چون آموزش قرآن همزمان با آموزش خط فارسی است، بچه‌ها نمی‌توانند با آن ارتباط برقرار کنند و در پایه‌های بعد وقتی دارای توانمندی بیشتری می‌شوند این نحوه نگارش نیز تغییر می‌یابد و در این راستا مشکلی ایجاد نمی‌شود.

سیستم آموزشی مؤثرترین عامل در آموزش قرآن

وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه از سه عامل مهم در آموزش قرآن یعنی معلم، سیستم آموزشی و خانواده کدامیک نقش مؤثرتری در آموزش قرآن دارند، بیان کرد: به نظرم سیستم آموزشی مؤثرترین عامل است و پس از آن خانواده و در آخر معلم نقش‌آفرینی بیشتری دارند. به این دلیل که اگر زمان مناسبی از سوی سیستم آموزش برای آموزش این درس اختصاص داده شود و سپس خانواده پیگیر باشند، قطعاً روش آموزش معلم مؤثر خواهد بود.

سیدصالحی در پاسخ به اینکه آیا دو ساعت در هفته برای آموزش این درس کافی نیست، گفت: ریاضی 6 ساعت در هفته و فارسی 8 ساعت در هفته برای کلاس اولی‌ها بوده، اما قرآن دو ساعت در هفته است و معلم، آموزش می‌دهد، اما تا هفته بعد آموزش دیگری ندارد و چون تکرار و تمرین انجام نمی‌شود، دانش‌آموز فراموش می‌کند و هر هفته معلم باید آموزش هفته قبل را برای آن‌ها یادآوری کند و معلم از آموزش و تمرین بیشتر بازمی‌ماند.

برگزاری مسابقات راهکاری برای توانمندی کلاس اولی‌ها

وی در پاسخ به اینکه آیا وجود دارالقرآن‌ها و مراکز آموزش قرآن آسیب‌هایی را به آموزش عمومی قرآن وارد کرده است، اظهار کرد: شاید از این نظر که موازی‌کاری صورت می‌گیرد، آسیب بزند؛ چرا که شیوه آموزشی آن‌ها با مدارس متفاوت است و در مراکز و دارالقرآن‌ها مسابقاتی برگزار می‌شود، که تأکیدشان بیشتر بر حفظ قرآن است و هیچ موقع برای کلاس اولی‌ها مسابقات روخوانی و روانخوانی انجام نمی‌شود. اگر مسابقاتی را که در دارالقرآن‌ها و سایر مراکز برگزار می‌شود با آموزش کلاس درس همراه کنیم، بسیار مؤثر خواهد بود. مسابقات باید به بحث توانمندی‌هایی که در کتاب درسی هم مورد نیاز است، ورود کند.

سیدصالحی در پایان یادآور شد: امیدوارم به درس قرآن همانند سایر درس‌ها توجه شود و اگر این نگاه را داشته باشیم ضعف‌هایی را که در دوره متوسطه و دانشجویی می‌بینیم، قطعاً کمتر خواهد شد.

گفت‌وگو از سمیه قربانی

انتهای پیام