آینده خودروسازی مبهم تر از آشفته بازار فعلی است

به گزارش ایکنا، جهان اقتصاد نوشت: از همان ماههای ابتدای سال ۱۳۹۷ و زمانی که هنوز خروج ترامپ از برجام رسمی نشده بود و بالطبع تحریم های جدیدی برای صنعت خودروی ایران شکل نگرفته بود، بازار به شکل عجیبی با التهاب عجین شده بود؛ شکل گیری و رشد سیستم های غیررسمی خرید و فروش خودرو در سایتهای اینترنتی و فضای مجازی که بعدها حتی به نمایندگی های مجاز خودروسازان نیز کشیده شد نشانه هایی بود برای پیش بینی آنچه امروز در این بازار رخ داده است.

پس از اردیبهشت ۹۷ و آغاز تلاطم های ارزی در کشور، اولین زنگ خطر برای افزایش قیمت خودروهای وارداتی به صدا درآمد و پس از آن لحن مدیران خودروسازی کشور که تا پیش از این و در شرایط تکراری «حساس کنونی» از رشد سرسام آور ملی شدن تولید خودروهایشان سخن می گفتند به ناگاه تغییر کرد و «ارز» را مهمترین فاکتور قیمت گذاری محصولاتشان اعلام کردند.

خودروسازان از مسئولان کشور خواستند تا چاره ای برای ضررهای جبران ناپذیرشان بیابند و البته این بار هم تنها چاره همیشگی مطرح شده از سوی صنعتگران کشور «موافقت با افزایش قیمت» خودروها بود؛ بازار ارز روز به روز متلاطم تر شد و ارز به سمت نایاب شدن میل کرد، همین امر موجب شد که درخواست خودروسازان کاملا منطقی به نظر برسد، در نهایت هم مجوزی برای افزایش قیمت صادر شد اما این ۷درصد با بازاری که در برخی خودروها با گرانی بیش از ۱۰۰ درصد مواجه شده بود به هیچ وجه سازگاری نداشت.

از همان زمان دودستگی عمیقی که سالها میان مخالفان و موافقان خودروسازی درایران شکل گرفته بود وارد فاز جدیدی شد؛ موافقان با تکیه بر رشد مهارگسیخته قیمت ارز و موانع متعدد پیش روی تولید، تا جایی پیش رفتند که عملا اعلام کردند اجازه شان برای ورود به حاشیه بازار صادر شود و تولیدکنندگان معظم به فروشندگان معظم هم تبدیل شوند؛ از آن سو اما مخالفان بر طبل «دست داشتن» خودروسازان بر تلاطمات بازار کوبیدند و هر اظهارنظری تبدیل شد به اتهام؛ آنها معتقد بودند و هستند که در این ماههای پرتلاطم، عرضه محصول به بازار به صورت عمدی کاهش یافته است تا خودروسازان با آشفته تر کردن بازار مجوز دوست داشتنی ورود به حاشیه بازار را دریافت کنند.

اواخر مرداد و پس از اعلام اعمال تحریم های جدید برای صنعت خودروی کشور، باقی مانده شرکای بدعهد همیشگی این صنعت، در یک چشم به هم زدن تمام ادعاهای مبتنی بر «می مانیمِ» بعد از برجام را فراموش کردند و رفتند، چند شرکت باقی مانده نیز کرکره ها را تا حد ممکن پایین کشیدند و گفتند: فعلا به صورت معلق در ایران می مانیم!

همین بدعهدی خارجی ها، بسیاری از برنامه های خودروسازان در بخش تولید مشترک را با چالش های جدی مواجه کرد و از آن سو فشار شدید اعمال شده بر قطعه سازان برای تامین مواد اولیه خودروهای وطنی نیز بخش دیگری از تولید داخلی کشور را به اغما برد؛ نتیجه این اتفاقات به سرعت در آمارهای تولید خودروسازان نمود پیدا کرد و این سراشیبی در آخرین آمار رسمی اعلام شده از سوی وزارت صمت حاکی از افت ۱۱٫۵ درصدی تولید در ۵ماه اول امسال نسبت به سال گذشته بود.

بررسی آمارنامه های وزارت صنعت، معدن و تجارت حاکی از تولید ۴۸۲ هزار و ۷۰۰ دستگاه خودروی سواری در کشور از آغاز امسال تا پایان مرداد ماه است که در همسنجی با پارسال ۱۱٫۵ درصد کاهش دارد.تولید انواع سواری در مدت مشابه پارسال ۵۴۵ هزار و ۷۰۰ دستگاه بوده است.در این مدت همچنین ۲۳ هزار و ۹۰۰ دستگاه وانت تولید شد که در مقایسه با مدت مشابه پارسال (تولید ۲۶ هزار و ۸۰۰ دستگاه وانت) کاهش ۱۰٫۸ درصدی نشان می دهد.

در نهایت عدم موافقت با خواسته های خودروسازان درمورد مجوز افزایش قیمت و حضور در حاشیه بازار سبب شد که حتی پس از کاهش چند درصدی نرخ ارز و ثابت ماندن چند هفته ای این نرخ، قیمتهایی که در ماههای اخیر فقط به صورت صوری در بازار گوش به گوش می چرخید، با اندکی کاهش روبرو شود، اما بازار بنا به گفته فعالانش همچنان در رکودی سنگین باقی ماند.

دراین میان خودروسازان اصلی کشور با ارایه چند طرح پیش فروش وارد میدان شدند تا هم پاسخی برای برخی اتهامات داشته باشند و هم به گفته خودشان قسمتی از التهابات که ناشی از افزایش تقاضای کاذب شده بود را خاموش کنند، آنها با تاکید بر پیش فروش خودرو فقط به مصرف کننده واقعی وارد کارزار شدند و اگرچه همه خودروهای در سبد پیش فروش خود را به سرعت فروختند اما بازهم بازار، بی اعتنا، به رفتار «رکود زده» خود ادامه داد.

نکته دیگر این که در طرح های پیش فروش خودرو، بر اساس آنچه اعلام شد، خودروهای فروخته شده ماهها بعد به متقاضیان تحویل داده خواهد شد و این موضوع علاوه بر بی تاثیری در بازار آشفته فعلی، با توجه به روند کاهشی تولید خودرو در کشور، نگرانی های جدیدی برای آینده این صنعت ایجاد کرده است؛ آگاهان می گویند با توجه به مشکلات حل نشده قطعه سازان، ضررهای ادعایی خودروسازان در بخش تولید، گران ماندن نرخ ارز ( توقف روی کانال ۱۲ هزارتومانی یعنی چهار برابر قیمت ارز پیش از التهابات بازار)، خودروسازان با چه شهامتی دهها هزار خودرو را از امروز برای تحویل در ماههای مبهم آینده، به مردم فروخته اند؟!

**پیش‌فروش جدید ایران‌خودرو کلید خورد

در همین راستا، روز چهارشنبه معاون بازاریابی و فروش گروه صنعتی ایران خودرو از اجرای طرح پیش فروش جدید محصولات این شرکت در روز یکشنبه هفته آینده ۲۹ مهرماه خبر داد. طبق اعلام ایران خودرو، مصطفی خان کرمی اظهار کرد: در طرح جدید که در روز ۲۹ مهرماه اجرا می شود، شرایط ثبت نام برای متقاضیانی که درطرح قبل موفق به ثبت نام نشده اند فراهم شده است.

وی افزود: از متقاضیان به دلیل این که امکان پاسخگویی به همه درخواست ها وجود نداشته عذرخواهی می کنیم.خان کرمی در ادامه تاکید کرد: فروش محصولات گروه صنعتی ایران خودرو همواره بر مبنای پیش بینی برنامه تولید و مجوزهای اخذ شده از مراجع ذی صلاح انجام می شود و نمی توان بیشتر از درصد مشخصی از برنامه تولید، پیش فروش انجام داد.معاون بازاریابی و فروش گروه صنعتی ایران خودرو اعلام کرد برنامه ریزی برای اجرای طرح پیش فروش جدید با هدف تامین نیاز مصرف کنندگان واقعی خودرو انجام شده که از ساعت ۱۰ صبح روز یکشنبه ۲۹ مهرماه اجرا خواهد شد.در طرح پیش فروش جدید تمامی محدودیت های پیش فروش قبلی از جمله عدم امکان ثبت نام برای مشتریان حقوقی، خودرو اولی ها، داشتن گواهینامه در زمان ثبت نام و عدم خرید محصولات ایران خودرو طی ۱۸ ماهه گذشته اعمال می شود و ثبت نام در این روش فروش با توجه به محدودیت ظرفیت در طول یک روز انجام خواهد شد.

باید منتظر ماند و دید که در نهایت و با سررسید پیش فروش های اخیر،چه سرنوشتی در انتظار بازار وصنعت خودرو خواهد بود؟