برگزیده همایش بانوان قرآن‌پژوه تصریح کرد:
احساس نیاز به مفاهیم؛ نخستین گام برای انس با قرآن
گروه اندیشه ــ معصومه‌السادات حسینی میرصفی پژوهشگر برگزیده پانزدهمین دوره همایش بین‌المللی بانوان قرآن‌پژوه گفت: احساس نیاز به آموزه‌های قرآنی نخستین گام برای انس و الفت با قرآن است و اگر در برنامه‌های تربیتی خانواده و جامعه این احساس نیاز به خوبی تبیین شود، این عطش در زندگی انسان معاصر پررنگ‌تر جلوه می‌کند.
به گزارش ایکنا؛ پانزدهمین همایش بین‌المللی بانوان قرآن‌پژوه در آذرماه امسال در مشهد مقدس برپا می‌شود. در این همایش هر ساله تعدادی از بانوان در عرصه‌های مختلفی چون حفظ، قرائت، هنر و پژوهش در بخش ملی و بین‌الملل تجلیل می‌شوند؛ در همین راستا به گفت‌وگو با معصومه‌السادات حسینی میرصفی، از برگزیدگان این همایش، می‌پردازیم؛
- لطفاً خود را معرفی کنید و درباره فعالیت‌ها و مطالعات قرآنی‌تان توضیح دهید.
معصومه‌السادات حسینی‌میرصفی، متولد سال ۱۳۵۸ در اراک و ساکن تهران هستم. از دوران کودکی فعالیت‌های قرآنی را شروع کردم و مشوق من در این امر خانواده‌ام بودند. تاکنون فعالیت‌های پژوهشی زیادی را انجام داده‌ام که می‌توانم به سه دسته از آن‌ها اشاره کنم: نخست برخی متون ادبی با عناوین «چشم به راه سبزپوش تک‌سوار»، «به بهانه ولادت امام حسن عسکری(ع)»، «طلوع خورشید طهورایی» که در مناسبت‌های مختلف به خاطر ولادت و یا شهادت اهل بیت عصمت و طهارت(ع) به رشته تحریر درآمده است. آثار بعدی‌ام بازنگری علمی و تطبیق متون عربی کتاب «اعمال روزانه»، ویراستاری علمی روزشمار عترت، «زندگانی امام رضا(ع)»، «زندگانی امام حسین(ع) و یاران آن حضرت» و انجام طرح پژوهشی «بررسی آیات ظاهر در نفی عصمت انبیاء(علیهم‌السّلام) و پاسخ به آن» است.
همچنین مقالات فارسی‌ام شامل: «روزه در دین یهود»، «نماز»، «آئین و رسوم ازدواج در دین یهود»، «شیوه مناظرات و گفت‌وگو‌های امام سجاد(ع)»، «بازخوانی مفهوم و ضرورت اتحاد از نگاه قرآن کریم»، «بررسی آیات ظاهر در نفی عصمت حضرت ابراهیم(ع)»، «بررسی مصادیق حقوق بشر در اسلام با استناد به آموزه‌های قرآن کریم»، «شخصیت قرآنی امام جواد(ع)»، «مفاهیم قرآنی در زیارت جامعه»، «بررسی ازدواج و کارکرد‌های آن از دیدگاه آموزه‌های دینی» است. عناوین مقالاتم به زبان عربی و انگلیسی شامل: «العلامة الشیخ محمد عبده و الإتجاه الإجتماعی فی تفسیر المنار»، «دور التصوف فی تکوین المجتمعات الأخلاقیة»، «مراجعة مفهوم الکفر و دلالته وفقاً لآیات القرآن الکریم»، «الأطروحات العلمیة فی الدراسات القرآنیة فی الجمهوریة الإسلامیة الإیرانیة» و «Revisiting Women’s Rights and Responsibilities in Islam» است که در مجلات داخلی و خارجی به چاپ رسیده و برخی نیز به صورت سخنرانی در همایش‌های ملی و یا بین‌المللی ارائه شده است.
همچنین مقالات فارسی‌ام شامل: «روزه در دین یهود»، «نماز»، «آئین و رسوم ازدواج در دین یهود»، «شیوه مناظرات و گفت‌وگو‌های امام سجاد(ع)»، «بازخوانی مفهوم و ضرورت اتحاد از نگاه قرآن کریم»، «بررسی آیات ظاهر در نفی عصمت حضرت ابراهیم(ع)»، «بررسی مصادیق حقوق بشر در اسلام با استناد به آموزه‌های قرآن کریم»، «شخصیت قرآنی امام جواد(ع)»، «مفاهیم قرآنی در زیارت جامعه»، «بررسی ازدواج و کارکرد‌های آن از دیدگاه آموزه‌های دینی» است. عناوین مقالاتم به زبان عربی و انگلیسی شامل: «العلامة الشیخ محمد عبده و الإتجاه الإجتماعی فی تفسیر المنار»، «دور التصوف فی تکوین المجتمعات الأخلاقیة»، «مراجعة مفهوم الکفر و دلالته وفقاً لآیات القرآن الکریم»، «الأطروحات العلمیة فی الدراسات القرآنیة فی الجمهوریة الإسلامیة الإیرانیة» و «Revisiting Women’s Rights and Responsibilities in Islam» است که در مجلات داخلی و خارجی به چاپ رسیده و برخی نیز به صورت سخنرانی در همایش‌های ملی و یا بین‌المللی ارائه شده است.
- برگزاری مراسمی برای تکریم ویژه بانوانی که در امور قرآنی فعال هستند، چه تأثیری در فعالیت قرآنی کل جامعه به ویژه بانوان دارد؟ و میزان اطلاع خود از اهداف این همایش را بیان کنید.
به نظرم برگزاری این همایش زمینه‌ساز رشد و تعالی معرفتی، اعتقادی، اخلاقی و هنری بانوان است. این امر زمینه‌ای را برای دلگرمی بانوان به منظور اثرگذاری مؤثر بر فضای جامعه به همراه خواهد داشت. از جمله اهداف این همایش شناسایی بانوان فعال در عرصه‌های مختلف قرآنی و تجلیل از شیوه فکری آنان است که از آن برای ساری کردن فرهنگ قرآنی در فضای جامعه میتوان بهره‌مند شد. همین‌جا از مسئولان مؤسسه بانوان قرآن‌پژوه به ویژه حجت‌الاسلام عبداالهیان و سرکار خانم موسوی و تمام همکاران خدوم این مؤسسه برای برگزاری این همایش و ترویج فرهنگ قرآن و اهل بیت(ع) تشکر می‌کنم.
به نظرم برگزاری این همایش زمینه‌ساز رشد و تعالی معرفتی، اعتقادی، اخلاقی و هنری بانوان است. این امر زمینه‌ای را برای دلگرمی بانوان به منظور اثرگذاری مؤثر بر فضای جامعه به همراه خواهد داشت. از جمله اهداف این همایش شناسایی بانوان فعال در عرصه‌های مختلف قرآنی و تجلیل از شیوه فکری آنان است که از آن برای ساری کردن فرهنگ قرآنی در فضای جامعه میتوان بهره‌مند شد. همین‌جا از مسئولان مؤسسه بانوان قرآن‌پژوه به ویژه حجت‌الاسلام عبداالهیان و سرکار خانم موسوی و تمام همکاران خدوم این مؤسسه برای برگزاری این همایش و ترویج فرهنگ قرآن و اهل بیت(ع) تشکر می‌کنم.
- نقاط ضعف و قوت برگزاری این همایش و پیشنهادات خود را برای برپایی بهتر آن بیان کنید.
توجه به تلاش‌های خالصانه مسئولان برگزاری این همایش در طول چندین سال، نشان از دغدغه ایشان دارد. بانوان نیز با توجه و عنایت به سختی برگزاری این گونه برنامه‌ها، قدردان چنین زحماتی خواهند بود و با تلاش بیشتری پیگیر فعالیت‌های قرآنی خود هستند. حمایت همه‌جانبه و دغدغه‌مندی متولیان ارتقای فرهنگی کشور و توجه به تلاش‌های مسئولان برگزاری همایش می‌تواند به غنای بیشتر این همایش کمک کند.
توجه به تلاش‌های خالصانه مسئولان برگزاری این همایش در طول چندین سال، نشان از دغدغه ایشان دارد. بانوان نیز با توجه و عنایت به سختی برگزاری این گونه برنامه‌ها، قدردان چنین زحماتی خواهند بود و با تلاش بیشتری پیگیر فعالیت‌های قرآنی خود هستند. حمایت همه‌جانبه و دغدغه‌مندی متولیان ارتقای فرهنگی کشور و توجه به تلاش‌های مسئولان برگزاری همایش می‌تواند به غنای بیشتر این همایش کمک کند.
- نهاد‌های قرآنی به فعالیت شما چقدر توجه داشته‌اند؟ آیا این نوع تشویق و تکریم کافی است؟
با توجه به اینکه یکی از اهداف نهاد‌های قرآنی توسعه فعالیت‌های قرآنی است، بی‌شک در صورتی که فعالیت‌های اینجانب و یا هر شخص دیگری متناسب با اهداف آن نهاد باشد، کمک متناسب را خواهند داشت. نفس تکریم و تشویق بسیار خوب است و حتماً مسئولان سعی خواهند داشت که این امر را براساس مقدورات انجام دهند.
ایجاد فرصت‌های مطالعاتی داخل و یا خارج از کشور برای آشنایی با اتفاقات جدید در حوزه مورد پیگیری پژوهشگران، می‌تواند زمینه فعالیت‌های جدید را فراهم کند و این تشویقی است که بر تولیدات علمی آینده قرآنی کشور نیز می‌افزاید.
با توجه به اینکه یکی از اهداف نهاد‌های قرآنی توسعه فعالیت‌های قرآنی است، بی‌شک در صورتی که فعالیت‌های اینجانب و یا هر شخص دیگری متناسب با اهداف آن نهاد باشد، کمک متناسب را خواهند داشت. نفس تکریم و تشویق بسیار خوب است و حتماً مسئولان سعی خواهند داشت که این امر را براساس مقدورات انجام دهند.
ایجاد فرصت‌های مطالعاتی داخل و یا خارج از کشور برای آشنایی با اتفاقات جدید در حوزه مورد پیگیری پژوهشگران، می‌تواند زمینه فعالیت‌های جدید را فراهم کند و این تشویقی است که بر تولیدات علمی آینده قرآنی کشور نیز می‌افزاید.
- به نظر شما حوزه‌های مغفول‌مانده در امور قرآنی کدام است که بانوان بتوانند در آن‌ها فعالیت کنند؟
کاربردی کردن آموزه‌های قرآن و استفاده از آن در سبک زندگی معاصر بسیار ضروری است و در این زمینه فعالیت‌هایی انجام شده، ولی کافی نیستند. احساس نیاز به آموزه‌های قرآنی نخستین گام برای انس و الفت با قرآن است و اگر در برنامه‌های تربیتی خانواده و جامعه این احساس نیاز به خوبی تبیین شود، این عطش و شیفتگی حضور قرآن در زندگی انسان معاصر پررنگ‌تر جلوه می‌کند.
کاربردی کردن آموزه‌های قرآن و استفاده از آن در سبک زندگی معاصر بسیار ضروری است و در این زمینه فعالیت‌هایی انجام شده، ولی کافی نیستند. احساس نیاز به آموزه‌های قرآنی نخستین گام برای انس و الفت با قرآن است و اگر در برنامه‌های تربیتی خانواده و جامعه این احساس نیاز به خوبی تبیین شود، این عطش و شیفتگی حضور قرآن در زندگی انسان معاصر پررنگ‌تر جلوه می‌کند.
- یک روز کاری خود را در جایگاه پژوهشگر و محقق شرح دهید.
بیشتر مشغول برنامه‌ریزی برای انجام امور مربوط به شغل و فعالیت‌های پژوهشی، امور عبادی، فعالیت‌های مربوط به اوقات فراغت و امور شخصی هستم.
بیشتر مشغول برنامه‌ریزی برای انجام امور مربوط به شغل و فعالیت‌های پژوهشی، امور عبادی، فعالیت‌های مربوط به اوقات فراغت و امور شخصی هستم.
- در مقام بانوی پژوهشگر قرآنی چقدر خودتان را به دستورات قرآن نزدیک کرد‌ه‌اید؟
عامل بودن به آموزه‌های قرآن کریم بهترین راه برای نشان دادن مسیر و سمت و سوی درست به افرادی است که با آنان در تعامل هستیم و من نیز تلاش دارم که این مهم در زندگی‌ام نیز نمود داشته باشد. اخلاق قرآنی یکی از نماد‌های هویت قرآنی است و تمام تلاشم بر این است که متخلق شدن به اخلاق قرآنی سرلوحه زندگی‌ام باشد.
عامل بودن به آموزه‌های قرآن کریم بهترین راه برای نشان دادن مسیر و سمت و سوی درست به افرادی است که با آنان در تعامل هستیم و من نیز تلاش دارم که این مهم در زندگی‌ام نیز نمود داشته باشد. اخلاق قرآنی یکی از نماد‌های هویت قرآنی است و تمام تلاشم بر این است که متخلق شدن به اخلاق قرآنی سرلوحه زندگی‌ام باشد.
- زندگی کدام یک از بانوانی که نامشان در قرآن کریم است برایتان جالب بوده و ذهنتان را درگیر کرده است؟
شخصیت، نوع رفتار، وقار، متانت و صبوری حضرت مریم (سلام الله علیها) و شایستگی ایشان برای دریافت نعمات الهی به سبب سبک زندگی‌اشان بسیار برای من درس‌آموز است.
شخصیت، نوع رفتار، وقار، متانت و صبوری حضرت مریم (سلام الله علیها) و شایستگی ایشان برای دریافت نعمات الهی به سبب سبک زندگی‌اشان بسیار برای من درس‌آموز است.
- توصیه شما در جایگاه پژوهشگر قرآنی چیست؟
همه به خادمی قرآن و ثابت قدم بودن برای ترویج فرهنگ قرآن و سیره اهل بیت(ع) افتخار کنند.
همه به خادمی قرآن و ثابت قدم بودن برای ترویج فرهنگ قرآن و سیره اهل بیت(ع) افتخار کنند.
- نظر شما درباره ارزیابی و نظارت بر فعالیت‌های قرآن‌پژوهی در مراکز مرتبط چیست؟
اگر ارزیابی و نظارت بر فعالیت‌های قرآنی براساس چشم‌انداز و سیاست‌ها مستمر انجام شود، میتوان به طور صحیح و صریح خروجی فعالیت‌های قرآنی و میزان برآورده شدن انتظارات را به خوبی پیش‌بینی کرد و از این طریق نقاط ضعف را اصلاح و نقاط قوت را تقویت کرد.
اگر ارزیابی و نظارت بر فعالیت‌های قرآنی براساس چشم‌انداز و سیاست‌ها مستمر انجام شود، میتوان به طور صحیح و صریح خروجی فعالیت‌های قرآنی و میزان برآورده شدن انتظارات را به خوبی پیش‌بینی کرد و از این طریق نقاط ضعف را اصلاح و نقاط قوت را تقویت کرد.
- نحوه تهیه امکانات اولیه برای پژوهشگران قرآنی باید چگونه باشد تا به انجام پژوهش‌ها کمک کند؟
در صورتی که پژوهشگران زمینه پژوهشی متناسب و نهاد‌های پژوهشی هم قصد خدمت به قرآن را داشته باشند به طور قطع قرآن‌پژوهان جذب این مراکز خواهند شد.اگر در برنامه‌ریزی بودجه‌ای کشور سهم نهاد‌های متولی قرآنی در نظر گرفته شود و این نهاد‌ها هم با برنامه‌ریزی مناسب بودجه را جذب نمایند، استفاده از امکانات برای پژوهشگران در راستای انجام پژوهش‌های قرآنی فراهم خواهد شد.
- راهکار‌های عملی برای پیشرفت قرآن‌پژوهی و تعامل میان مراکز قرآن‌پژوهی چیست؟
توجه به فعالیت‌های قرآنی میان‌رشته‌ای از مواردی است که باید بیشتر مورد توجه مراکز قرآن‌پژوهی قرار گیرد. تعریف و اجرایی کردن برنامه‌های مستنبط از سند‌های بالادستی کشور در حوزه فعالیت و پژوهش‌های قرآنی می‌تواند به منظور پیشرفت قرآن‌پژوهی مؤثر باشد. طراحی برنامه‌های مشترک پژوهشی بین مراکز و اطلاع از فعالیت‌های در حال انجام برای جلوگیری از موازی‌کاری و اهتمام برای تعامل فکری به منظور انجام موارد جدید پژوهشی از راه‌های تعامل میان مراکز قرآن‌پژوهی است.
توجه به فعالیت‌های قرآنی میان‌رشته‌ای از مواردی است که باید بیشتر مورد توجه مراکز قرآن‌پژوهی قرار گیرد. تعریف و اجرایی کردن برنامه‌های مستنبط از سند‌های بالادستی کشور در حوزه فعالیت و پژوهش‌های قرآنی می‌تواند به منظور پیشرفت قرآن‌پژوهی مؤثر باشد. طراحی برنامه‌های مشترک پژوهشی بین مراکز و اطلاع از فعالیت‌های در حال انجام برای جلوگیری از موازی‌کاری و اهتمام برای تعامل فکری به منظور انجام موارد جدید پژوهشی از راه‌های تعامل میان مراکز قرآن‌پژوهی است.
- راهکار‌های مانایی و تأثیر فعالیت قرآنی را در زندگی چگونه می‌بینید؟
توجه به بحث‌های جدید قرآنی و پاسخگویی به شبهات و اشکالات پژوهشگران غربی و مستشرقان یکی از راه‌های مانایی فعالیت‌های قرآنی است.
توجه به بحث‌های جدید قرآنی و پاسخگویی به شبهات و اشکالات پژوهشگران غربی و مستشرقان یکی از راه‌های مانایی فعالیت‌های قرآنی است.
- موانع رشد کاربردی قرآن‌پژوهی در کشور را چه می‌دانید؟
ضعف مراکز قرآنی در معرفی ظرفیت‌های قرآن در ارتباط با مسائل گوناگون فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اخلاقی کشور و عدم دغدغه‌مندی متولیان برای بهره‌برداری از تولیدات علمی مراکز قرآنی از موانع رشد کاربردی قرآن‌پژوهی در کشور است.
ضعف مراکز قرآنی در معرفی ظرفیت‌های قرآن در ارتباط با مسائل گوناگون فرهنگی، سیاسی، اقتصادی و اخلاقی کشور و عدم دغدغه‌مندی متولیان برای بهره‌برداری از تولیدات علمی مراکز قرآنی از موانع رشد کاربردی قرآن‌پژوهی در کشور است.
- نحوه ارزیابی و نظارت بر عملکرد مراکز قرآن‌پژوهی را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
ارزیابی و نظارت بر عملکرد مراکز قرآن‌پژوهی وجود دارد، ولی به نظر می‌رسد که در تصمیم‌گیری‌ها نمود کامل پیدا نکرده است.
ارزیابی و نظارت بر عملکرد مراکز قرآن‌پژوهی وجود دارد، ولی به نظر می‌رسد که در تصمیم‌گیری‌ها نمود کامل پیدا نکرده است.
- مسائل و مصائب فعالیت قرآنی بانوان در ایران چیست؟
باورپذیر نبودن ظرفیت علمی بانوان جهت پژوهش و ارائه دکترین یکی از مسائل بانوان است که با برگزاری چنین همایش‌هایی گفتمان جامعه علمی به نفع بانوان تغییر خواهد کرد.
باورپذیر نبودن ظرفیت علمی بانوان جهت پژوهش و ارائه دکترین یکی از مسائل بانوان است که با برگزاری چنین همایش‌هایی گفتمان جامعه علمی به نفع بانوان تغییر خواهد کرد.
- وضعیت نیروی انسانی متخصص در حوزه پژوهش‌های قرآنی در مؤسسات چگونه است؟
نیروی انسانی با حجم پژوهش‌های مورد نیاز همخوانی ندارد و تلاش به منظور تغییر این هرم و افزایش نیروی کارآمد خدمت به ترویج فرهنگ قرآنی است.
نیروی انسانی با حجم پژوهش‌های مورد نیاز همخوانی ندارد و تلاش به منظور تغییر این هرم و افزایش نیروی کارآمد خدمت به ترویج فرهنگ قرآنی است.
- در پایان این گفت‌وگو این سؤال را مطرح می‌کنم که عاقبت رویگردانی از قرآن چیست؟ نظر خود را درباره وضعیت توجه به قرآن کریم در جهان بگویید.
همان طور که در تفسیر نمونه در ذیل آیه ۳۰ سوره فرقان که می‌فرماید: «وَ قالَ الرَّسُولُ یا رَبِّ إِنَّ قَوْمِی اتَّخَذُوا هذَا الْقُرْآنَ مَهْجُوراً»؛ آمده است که این شکایت پیامبر(ص) از مسلمانان در عصر حاضر هم به این دلیل که قرآن را به دست فراموشى سپرده‌اند ادامه دارد. قرآنی که کتاب هدایت است و عامل پیروزى، حرکت و ترقى شمرده می‌شود. قرآنى را که مملو از برنامههاى زندگى است رها کرده‌اند و با این کتاب هدایت به صورت تشریفاتی برخورد می‌شود و تنها الفاظش را با صداى زیبا پخش می‌کنند، آیاتی در کاشى‌کاری‌هاى مساجد دیده می‌شود، براى افتتاح خانه نو یا در امان بودن مسافر، شفاى بیمار و حداکثر در تلاوت به منظور ثواب از آن بهره می‌برند.
همان طور که در تفسیر نمونه در ذیل آیه ۳۰ سوره فرقان که می‌فرماید: «وَ قالَ الرَّسُولُ یا رَبِّ إِنَّ قَوْمِی اتَّخَذُوا هذَا الْقُرْآنَ مَهْجُوراً»؛ آمده است که این شکایت پیامبر(ص) از مسلمانان در عصر حاضر هم به این دلیل که قرآن را به دست فراموشى سپرده‌اند ادامه دارد. قرآنی که کتاب هدایت است و عامل پیروزى، حرکت و ترقى شمرده می‌شود. قرآنى را که مملو از برنامههاى زندگى است رها کرده‌اند و با این کتاب هدایت به صورت تشریفاتی برخورد می‌شود و تنها الفاظش را با صداى زیبا پخش می‌کنند، آیاتی در کاشى‌کاری‌هاى مساجد دیده می‌شود، براى افتتاح خانه نو یا در امان بودن مسافر، شفاى بیمار و حداکثر در تلاوت به منظور ثواب از آن بهره می‌برند.
انتهای پیام
مطالب مرتبط
