دوری از نرم‌افزار تمدنی پیامبر(ص)؛ تهدیدی برای جوامع اسلامی
گروه حوزه‌های علمیه ــ عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی گفت: خطر این است که نرم‌افزار فکری و اندیشه‌ای مسلمانان در نرم‌افزار تمدن غربی هضم شود؛ نرم‌افزاری که مهمترین شاخصه‌های آن خلق نیکو و روابط حسنه اجتماعی و فردی است.
حجت‌الاسلام والمسلمین غلامحسن محرمی، عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی در گفت‌و‌گو با ایکنا با تسلیت شهادت پیامبر گرامی اسلام(ص) گفت: ایشان انسان کامل و عقل اول است و در روایت بیان شده که ایشان و دوازده امام(ع) در بحث خلقت نوری، اولین نور عالم هستند که خلق شده و واسطه فیض خدا با مخلوقات هستند.
وی با تأکید بر واکاوی تمامی ابعاد زندگانی پیامبر(ص) برای الگوگیری و تعیین راهبردهای مختلف سیاسی، اجتماعی، اقتصادی و ... برای امروز، تصریح کرد: هدف از این تتبع آن است که صغرای این مطلب که پیامبر(ص) اسوه و الگوی حسنه به تعبیر قرآن هستند، در دستان ما قرار گیرد و شاخص‌های این اسوگی به عنوان راهبردهای زندگی امروز تعریف و تبیین شود.
محرمی با اشاره به آیه شریفه «لَقَدْ كَانَ لَكُمْ فِي رَسُولِ اللَّهِ أُسْوَةٌ حَسَنَةٌ لِمَنْ كَانَ يَرْجُو اللَّهَ وَالْيَوْمَ الْآخِرَ وَذَكَرَ اللَّهَ كَثِيرًا؛ قطعا براى شما در [اقتدا به] رسول خدا سرمشقى نيكوست براى آن كس كه به خدا و روز بازپسين اميد دارد و خدا را فراوان ياد مى كند»(احزاب/33) بیان کرد: بخشی از زندگانی پیامبر(ص) در قرآن کریم بیان شده و همه مسلمین و نه‌تنها شیعیان می‌توانند از آن بهره برگیرند؛ از جمله نرم‌خویی و خلق نیکوی آن حضرت در مواجهه با مردم از بارزترین ویژگی‌هایی است که امروز هم برای جامع ما و جامعه بشری بسیار مفید است.
این محقق و پژوهشگر با بیان اینکه خاستگاه تمدن امروز غرب است، ادامه داد: این تمدن امکانات خوبی در اختیار بشر قرار داده اما در بُعد نرم‌افزاری بیش از آن که محصول عقلانیت حقیقی باشد، محصول تلاش بشری است؛ بنابراین باید به قدر نیاز از آن بهره ببریم و نه اینکه غرق و هضم در تمدن مدرن شویم، لذا شکل‌دهی به نام و دولت و تمدن اسلامی باید بر مبنای زندگی و سیره رسول گرامی اسلام(ص) صورت بگیرد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه سنت پیامبر(ص) به معنای عام که سیره هم در آن است مشمل بر گفتار، تقریر و رفتار آن حضرت است، افزود: اعتبار سنت هم به قرآن است، لذا قرآن فرموده است که «وَمَا يَنْطِقُ عَنِ الْهَوَى؛ و از سر هوس سخن نمىگويد»(نجم/3)؛ از این رو نرم‌افزار تمدن اسلامی باید بر زندگانی آن حضرت بنا شود، اگر خواهان سعادت دنیا و آخرت به خصوص در دوره پیچیده کنونی به لحاظ مادی هستیم.
محرمی با بیان اینکه سیستمی را که خدا برای بشر طراحی کرده، بهتر از سیستم بشری است که عمدتاً بر هوای نفس مبتنی است، اظهار کرد: نمی‌گوئیم در بُعد سخت‌افزاری باید به هزار و 400 سال قبل بازگردیم و به جای ماشین سوار شتر شویم و دستاوردهای مادی بشر را کنار بگذاریم که نه ممکن و نه مفید است ولی خطر این است که نرم‌افزار فکری و اندیشه‌ای مسلمانان هم در نرم‌افزار تمدن غربی هضم شود.
محرمی با بیان اینکه می‌توان از تکنولوژی روز بهره برد ولی روح معنویت را در آن جاری کرد، ادامه داد: به عنوان مثال در معماری اسلامی از تمامی پیشرفت‌های بشری در این هنر می‌توان بهره برد ولی ابزار، لوازم و امکانات را منطبق بر فرهنگ اسلامی و بومی کنیم یا در پوشش از آخرین دستاوردها می‌توان استفاده کرد و با تغییراتی آن را منطبق بر مدل‌های پوشش اسلامی کنیم.
وی افزود: یا در مدل و نوع غذاهایی که می‌خوریم می‌توان مدل‌سازی و فرهنگ‌سازی داشته باشیم؛ چطور خوردن گوشت خوک و شُرب خَمر در میان مسلمین حرام است و در سبک زندگی آنان جایی ندارد؛ همان طور می‌توان حتی مدل خوردنی‌ها و نوشیدنی‌ها را هم منطبق با فرهنگ اسلامی تعریف و ترویج کنیم. اینکه اسلام چه خوردنی‌هایی را ترجیح داده و حتی در آداب خوردن بر چه مسائلی تاکید دارد.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی با بیان اینکه امروز مدل روابط اجتماعی و خانوادگی هم از سیره پیامبر(ص) دور شده است، بیان کرد: پیامبر اسلام(ص)، دین را با اخلاق پیش برد و کاری کرد که در مدت اندکی از عرب جاهلی با آن ویژگی تمدنی ساخت که همه تمدن‌های دوره خود و بعد از آن را تحت تأثیر قرار داد و تحولات جهانی ایجاد کرد.
محرمی گفت: امروز متأسفانه داعش و برخی فرقه‌های انحرافی چهره اسلام و پیامبر(ص) را مخدوش کرده‌اند و وظیفه ما در معرفی درست شخصیت و روش پیامبر(ص) سنگین‌تر شده است.
وی تأکید کرد: پیامبر شخصیتی بودند که وقتی با مردم مواجهه داشتند، حتی دیدن چهره مبارک آن حضرت چنان در برخی افراد تأثیر می‌گذاشت که به او ایمان می‌آوردند و معجزه طلب نمی‌کردند، به همین دلیل عمده معجزات آن حضرت مربوط به مشرکان در مدینه بود که آن حضرت را قبل از نوبت می‌شناختند و مرض در قلبشان بود و عناد و حسادت داشتند.
وی افزود: ایشان در اخلاق خانوادگی چنان برخوردی با همسرانش داشتند که دعوایی در تاریخ نقل نشده است، آن هم در برخورد با زنانی که برخی از آنان اهل فتنه و ایجاد غائله و دعوا بوده‌اند و موری هم که ذکر شده نهایت برخورد پیامبر(ص) قهر چندروزه و یا به کار بردن تعبیری مانند اینکه شما مانند زنانی هستید که یوسف را آزار دادند. از این جهت است که در روایت فرمودند من برای اتمام و اکمال مکارم اخلاقی مبعوث شدم.
انتهای پیام
