پينه‌هایی بدون مرهم

به گزارش ایکنا از خراسان‌جنوبی، کار با چوب برای بشر از هزاران سال پیش تاکنون جالب و کاربردی بوده است، از این رو به طرق مختلف از آن برای ساخت مصالح ساختمان، لوازم زندگی روزمره و یا به عنوان وسایل تزئینی استفاده می‌شد. یکی از زیرشاخه‌های هنر کار با چوب در کنار نجاری، منبت‌کاری، معرق‌کاری، ارسی‌سازی، خاتم‌کاری و خراطی است. هنرمندی که به این کار مشغول است، یا به اصطلاح «خراط»، غیر از چوب به چرخ خراطی و ابزار فرم دهنده دیگری نیز نیاز دارد. از چوب‌هایی که خراط‌ها در کار خود استفاده می‌کنند چوب درختان گردو، بید، نارون، توسکا، زبان گنجشک، چنار، گلابی، کنار، گز، جغ (ششم) و… است.
ابزار اصلی هنرمند بعد از چوب چرخ خراطی است که چوب را روی آن به وسیله گیره می‌بندند و در حالی که حرکات دورانی تندی دارد، خراط با ابزاری که در دست دارد به چوب فرم می‌دهد.

بیگانه با نسل جدید
یکی از این هنرها که نسل جدید تقریبا با آن بیگانه اند هنر خراطی است هنری که چندین سال است فقط به عنوان یکی از هنر تزئینی به آن نگاه می‌شود و کارآیی و صلابت خود و تا حد زیادی جایگاه خود در بازار را از دست داده است.
آقای غریب‌زاده سال‌هاست که خراطی چوب را به شیوه سنتی انجام می‌دهد، اما هنوز بیمه ندارد و با حداقل امکانات این هنر را حفظ کرده است.
محمد غریب زاده در گفت‌وگو با ایکنا گفت: 72 سال سن دارم و از حدود 10 سالگی به کار خراطی علاقمند شدم و در کنار مرحوم پدرم که خراطی می‌کرد این کار را آموختم.

وی اظهار کرد: در آن زمان تولیدات خود را که شامل چرخ و دوک نخریسی، جلک، شانه سر و ... بود به صورت دوره گردی در روستاها به فروش می‌رساندیم و این تولیدات در بین کشاورزان و دامداران و روستائیان مشتری‌های زیادی داشت.
نگران هنر خراطی هستم
وی با بیان اینکه در گذشته تعداد زیادی به کار خراطی مشغول بودند، افزود: در حال حاضر بیشتر آن‌ها یا از بین رفته‌اند یا شغل خود را عوض کرده‌اند و در حال حاضر به سبک سنتی فقط من در بیرجند به این کار ادامه می‌دهم.
این هنرمند بیان کرد: اما همانطور که می‌بینید از روی اجبار در زیرزمین نامناسب منزلم مشغول هستم و حداقل چنانچه حمایت شوم تا بتوانم همین زیرزمین منزل را برای ادامه کارم سر و سامان دهم مشکل دیگری نخواهم داشت.

غریب‌زاده اظهار کرد: در حال حاضر بیشتر به تولید کارهای دکوری مشغول هستم و سرمایه من همین هنرم است و همین هنری را که پدرم به من آموخته ارزشش را از هر ثروتی بیشتر می‌دانم.
وی خاطرنشان کرد: اما به هر حال نگران از بین رفتن این هنر هستم و از مسئولین می‌خواهم که زمینه را برای آموزش این هنر به جوانان علاقمند فراهم کنند.

همسر این هنرمند نیز به ایکنا گفت: بیشتر کارهای تولیدی همسرم را در بازارهای سطح شهر به فروش می‌رسانم، که اگر غرفه‌هایی در اختیار ما قرار دهند یا در نمایشگاه‌ها حضور داشته باشیم، راحت تر می‌توانیم کارهای تولید شده از چوب را به فروش برسانیم و به درآمد خوبی برسیم.
هنوز هنرمندان خودآموخته‌ای هستند که در میان تجملات دنیای مدرنیته و به دور از امکانات اولیه مناسب به خلق آثار هنری می‌پردازند که هنر دستانشان نیازمند حمایت و همسویی مسئولان است.

گزارش و عکس سپیده قلندری اسفدن
انتهای پیام