ذکر و آثار تربیتی آن از منظر قرآن

به گزارش ایکنا از آذربایجان‌شرقی، ذکر یاد کردن و بر زبان راندن، به معنای یاد، آوازه، حدیث، ثناء، دعا، ورد و جمع آن اذکار است. ذکر زبانی به عنوان آغاز این حلقۀ ارتباطی در مرحله‌ای سطحی و ظاهری، بنده را با نام و یاد محبوب آشنا می‌کند اما حقیقت ذکر ارتباطی وجودی و حضوری با پروردگار است که در این مرحله به عنوان یادکرد پروردگار نه در ذهن و زبان بلکه به معناي دریافت حضور پروردگار در جای جای زندگی و حیات انسان است. اين تلقی از ذكر است كه زمينه کسب کمالات و فضایل و دفع درکات و رذائل را در انسان ايجاد مي‌كند و به خودسازي و تربيت الهي منجر مي‌گردد. از رهگذر اين ذکر زمینه تربیت و حرکت انسان فراهم می‌شود و او را در زندگی فردی و اجتماعی رشد می‌دهد؛ ثمرات حاصل از این ذکر در آيينۀ روایات و نیز تأکید ائمه معصومان(ع) به ذکر در مواضع خاص زندگی، جنبۀ تربیتی آن را روشن تر می‌سازد. ذكر خدا معنای وسیع و مصادیق فراوانی دارد. انسانی كه در تمامی لحظات زندگی به یاد ذات پاكی است كه سرچشمه تمام خوبی‌ها و نیك‌ها می‌باشد و به این وسیله روح و جان خود را پاك و روشن می‌سازد، خداوند نیز در تمامی مراحل زندگی و در اوج مشكلات و سختی‌ها او را تنها نمی‌گذارد.
ذکر خدا، از یاد بردن غیر خداست
حجت‌الاسلام مهدی منصوری، امام جمعه شربیان در گفت‌‌وگو با ایکنا اظهار کرد: ذکر خدا، از یاد بردن غیر خداست و تداوم و استمرار آن، زنگار گناهان را از روى دل مى ‏زداید؛ زیرا غفلت و فراموشى حق تعالى، ساحت دل را مکدر مى‌کند.
وی افزود: به واقع ذکرى که بدان تأکید و سفارش شده، یاد خداوند و توجه قلبى به اوست. یعنى انسان در هنگام انجام وظیفه و تکلیف، به یاد خداوند باشد تا با درک حضور خداوند به وظیفه اش عمل کند و نیز در هنگام ترک گناه به یاد خداوند باشد، تا درک حضور او موجب کناره گیرى از گناه شود.
حجت‌الاسلام منصوری، با استناد به آیه 35 سوره حج خاطرنشان کرد: در این آیات می‌خوانیم: آنهایی که چون یاد خدا شود دلهاشان هراسان شود و در راه او هر چه مصیبت بینند صبور باشند و نماز به پا دارند و از آنچه روزیشان کردیم انفاق کنند.
امام جمعه شربیان، از حلاوت ذکر خداوند گفت و ادامه داد: ذکر خداوند حلاوتی دارد که خداوند به تناسب ظرفیت و قابلیت بندگانش از اثرات و نتایج آن، دل‌های مفتوح به ایمان را بهره‌مند می‌سازد، با عنایت به اینکه خود شخص نیز باید تحمل بسیار در این زمینه داشته و زهد و ریاضت کشد تا قابل دریافت فیض شود.
حجت‌الاسلام منصوری، یادآور شد: ارزش هیچ چیز بالاتر از یاد خدا نیست. هدف از خلقت جهان هستی، عبادت پروردگار عالمیان است و آن چیزی جز زنده نگاه داشتن یاد خدا در زندگی افراد بشر نیست.
وی با اشاره به فرموده امام جعفرصادق(ع) افزود: امام جعفرصادق(ع) می فرمایند: ذکر به این معناست که آدمی در هنگام روبرو شدن با گناه و تصمیم به انجام آن خدا را یادآور شود، پس یاد خدا او را از گناه باز می دارد.
حجت‌الاسلام منصوری تاکید کرد: ذکر و یاد خدا زمان و محل خاصی ندارد و قدری برایش تعیین نشده است، بنابراین بشر دائما باید در حضور پروردگار جهان یاد او را زنده نگاه دارد.
هرگاه «ذکر» در جان انسان نفوذ کند او را به منزلگاه دوست سوق می دهد
حجت‌الاسلام یونس کیانی، امام جمعه ترکمانچای در گفت‌‌وگو با ایکنا اظهار کرد: هرگاه «ذکر» به معنای حقیقی در جان انسان مأوی گزيند و انسان همواره یاد خدا را در دل بپروراند ثمراتی در جان و دل و اعمال و کردار او نمودار شده، انسان را به منزلگاه دوست سوق می‌دهد.
وی افزود: انسان همواره باید مراقب باشد که خواسته‌های دنیایی او مانع از ذکر پروردگار و اعراض ذکر او نشود.
وی با استناد به آیه 152 سوره بقره خاطرنشان کرد: در این آیه می‌خوانیم: پس مرا یاد کنید تا شما را یاد کنم و شکر نعمت من به جای آرید و کفران نعمت من نکنید.
حجت‌الاسلام کیانی، ادامه داد: ذکر و یاد خدا زمان و محل خاصی ندارد و قدری برایش تعیین نشده است. یاد خدا در زمان و مکان خاصی نمی گنجد و مقدار معینی نیز ندارد، بنابراین بشر دائما باید در حضور پروردگار جهان یاد او را زنده نگاه دارد.
امام جمعه ترکمانچای، یادآور شد: ذكر است كه انسان را در هر مرحله‌اي از كمال باشد به سير و مقام قرب پروردگار نيل مي‌دهد و زمينه رشد اخلاقی و نيل به كمالات اخلاقی را در او فراهم مي‌آورد.
وی با اشاره به فرموده امیرمومنان علی(ع) افزود: مولای متقّیان علی(ع) می‌فرمایند: هر که به یاد خدای سبحان باشد، خداوند دلش را زنده و اندیشه و خردش را روشن گرداند.
حجت‌الاسلام کیانی، ذکر را پل ارتباطی عبد و پروددگار دانست و تاکید کرد: «ذکر» به عنوان پل ارتباطی عبد و پروردگار نقش بسزایی در تربیت جامعه انسانی دارد، آنگاه که ذکر را فراتر از ذکر لسانی و لفظی تلقی کنیم، و ذکر قلبی را زمینه ساز ذکر عملی و سازندگی معنوی انسان قرار دهیم آنگاه ذاکر به ذکر الله خود را همواره در محضر محبوب حاضر می‌بیند و با یادکرد پروردگار در مواجهه با اندیشه‌ها و رفتارهای گوناگون تلاش در پرهیز از محارم و معاصی داشته و همواره با انجام آنچه خداوند به عنوان صاحب مطلق خواستار آن است، به مقام قرب پروردگار نائل می شود.

انتهای پیام