امروز حریم عقائد شیعه بیش از هر دورانی مورد هجوم است

به گزارش ایکنا، آیت‌الله علی اکبر رشاد، مدیر حوزه‌های علمیه تهران امروز اول آذرماه، در همایش ملی فلسفه علم کلام که در پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی دفتر قم برگزار شد با طرح این سؤال که معیار علم دینی چیست؟ گفت: در این زمینه تفاوت آرای زیادی میان صاحب‎نظران وجود دارد و برخی می‌گویند علوم اساسا دینی و غیردینی ندارند که این حرف از روی جهل است زیرا موضوعات و مبانی و روش و فاعل شناسای انسانی در علوم باعث گرفتن نتائج مختلف از یک علم می‌شود.

وی ادامه داد: سخن کسانی نیز که می‌گویند علوم انسانی موجود را تهذیب و استفاده می‌کنیم هم دقیق نیست زیرا علوم انسانی یک دستگاه است و تلقی دستگاهی از علوم انسانی ماهیتا متفاوت با دستگاه دیگری است بنابراین دستگاه علوم انسانی سکولار ماهیتا با دستگاه علوم انسانی اسلامی متفاوت است چون تعریف و نگاه این دو به انسان از زمین تا آسمان تفاوت دارد و نمی‌توان موضوع و غایت و مسائل و مبانی و منابع را به هر شکل تفسیر کنیم و در نهایت بخواهیم نتیجه متفاوتی هم نگیریم.

رشاد با بیان اینکه برداشت مسلمین و شیعه در این مقولات با برداشت انسان سکولار غربی ماهیتا متفاوت است بنابراین معیار علم بسته به موضوع و مبانی علم و ... است، اظهار کرد: آیت‌الله سبحانی هم در مورد علوم انسانی می‎فرمایند باید در خصوص یکی از این مولفه‌ها(مبانی، منابع و ...)  گرانیگاه ایجاد شود تا با علم هم عرض دیگر متفاوت شود؛ مثلا در جایی غایت و در جایی روش و ... گرانیگاه است که به نظر می‌آید این نظریه مانعة الخلوفی هم موارد نقض دارد و اشکالاتی در آن هست.

مدیر حوزه‌های علمیه تهران بیان کرد: در پیرامون هر موضوع و مسائل علم، تناسخ وجود دارد و هر موضوعی هم با هر روشی منتج به هر غایتی نمی‌شود بنابراین ملاک و مناط را باید روی تناسخ این مولفه‌ها ببریم؛ از این رو دینی بودن علم  در گرو دینی بودن همه مولفه ها است و صرف اینکه بگوئیم عالم، فعل خداست پس علم غیر دینی نداریم هم چیزی حل نخواهد شد.

رشاد اظهار کرد: معرفت مکانیکی رخ نمی‌دهد و برایند فرایندی است که مبنا در آن نقش دارد؛ اگر مبانی غیرالهی مبنا قرار گیرد در نهایت در آن علم، خدا اثبات نخواهد شد. عالم فعل حق و کتاب تکوین است و وحی هم قول‌الحق و تجلی تشریعی است ولی دریافت در گرو مبانی و منطق درست برای رسیدن از حقیقت به معرفت است.

مدیر حوزه‌های علمیه بیان کرد: مبادی و منطق غلط از قرآن نتائج متفاوت و بعضا متضاد درست کرده است بنابراین نمی‌توان گفت اگر کافر، فعل خدا را مطالعه کند علم دینی خواهد بود زیرا او نمی‌داند این فعل، فعل خداست؛ او اعتنایی به وحی و حجیت عقل ندارد از این رو فاعل شناسا نقش مهمی دارد و نمی توان فعل کافر را علم دینی دانست.

رشاد در خاتمه ادامه داد: حریم عقائد شیعه به شدت و بیشتر از همه تاریخ در آماج حمله است و مفسران و حکما و ما را هنمایی کنند تا میان این مسائل و موضوعات مورد هجمه، اولویت‌بندی کنیم؛ گاهی احساس می‌کنیم اصل و فرع و اولی و غیر اولی جای هم را می گیرند و گاهی به یک نکته جزئی حساسیت زیادی نشان می‌دهیم و گاهی به مسائل بنیادی کم توجه هستیم.

وی تاکید کرد: گاهی اساس دین و تشیع مورد هجوم قرار می‌گیرد و از برخی بزرگان که توقع داریم واکنشی دیده نمی‌شود؛ کسانی اصل خدا و تشیع و وحی و قرآن را انکار و قرآن را خواب و خیال می‌دانند و عصمت و علم امام  را زیر سؤال می‌برند و شیعه غالی معرفی می‌شود ولی واکنشی دیده نمی‌شود.

مدیر حوزه‌های علمیه تهران همچنین با تجلیل از آیت‌الله العظمی سبحانی با بیان اینکه ایشان مرجعی بزرگ هستند که برکات بسیاری برای جامعه مسلمین و شیعیان داشته است گفت: اگر حوزه علمیه شخصیت‌های برجسته و بزرگی چون آیت‌الله العظمی جعفر سبحانی را نداشت دستش خالی و فقیر بود.
رئیس پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی همچینن با بیان اینکه علم کلام، دانش استنباط عقاید دینی و دفاع از دین است اظهار کرد: فلسفه کلام علم مطالعه فرانگرعقلانی دانش کلام برای دستیابی به احکام کلی و فلسفه کلام نیز جزئی از فلسفه معرفتی و دینی است.

رشاد با بیان اینکه فلسفه کلام با فلسفه دین رابطه طولی دارد بیان کرد: معرفت دینی متأثر از پیش‌فرض‌هایی است که در فلسفه دین می‌پذیریم.

مدیر حوزه‌های علمیه تهران ادامه داد: علوم انسانی از قضایای تبینی اخباری، تکمیلی الزامی و تحسینی ارزشی تشکیل می‌شود لذا کلام مولد مبادی نظری قضایای تبینی اخباری علوم انسانی اسلامی است.
وی با اشاره به اینکه فلسفه دغدغه قدسیت ندارد افزود: کلام ذاتا علم دینی است و باید برایندش دینی باشد ولی فلسفه دغدغه دینی ندارد مگر اینکه دینی شود.

انتهای پیام