شفیع آقامحمدیان: سینماگران با پرداختن به مناسک، به دنبال ساده‌ترین راه در تولید فیلم دینی هستند
گروه هنر ــ یک کارگردان سینما گفت: سینمای دینی، ژانری است که در آن معنا اصلی‌ترین نقش را بازی می‌کند، اما عموماً فیلم‌های ایرانی با پرداختن به مناسک، ساده‌ترین مسیر را برای کارشان انتخاب می‌کنند.
شفیع آقامحمدیان، کارگردان سینما و تلویزیون در گفتوگو با خبرنگار ایکنا ظرفیت توجهات دینی را در سینمای کشورمان مناسب توصیف کرد و گفت: در سینمای کشورمان موضوعات دینی ظرفیت بسیار بالایی برای تبدیل شدن به آثار نمایشی دارا هستند. این مطلب را به این دلیل نمی‌گویم که کشورمان، حکومتی دینی دارد، بلکه جامعه کاملاً با دین عجین شده، برای همین هر آنچه در آن مدنظر قرار گیرد به نوعی موضوعات دینی را در خود جا داده است. برای درک بهتر به پوشش آدم‌ها در جامعه اشاره می‌کنم که ابتدایی‌ترین شکل از توجهات دینی است. در شکل دیگر می‌توانیم گرایشات دینی را به خوبی در تعارفات و گفت‌و‌گوهایی که بین مردم کشورمان رواج دارد مشاهده کنیم. در چنین شرایطی طبیعی است هر فیلمی که ساخته شود به نوعی موضوعات دینی را مدنظر قرار دهد.
وی افزود: با تمام ظرفیت‌های موجود، به شکل مطلوبی از آموزه‌های مد نظر در آثارمان بهره نمی‌بریم، برای همین هم وقتی سخن از گرایشات دینی در آثار نمایشی به میان می‌آید، عموماً نگاهمان سطحی‌ترین شکل ممکن از توجهات دینی را در بر می‌گیرد. دلیل این ضعف نیز از عدم پژوهش‌های لازم نشئت می‌گیرد. منظور این‌که فیلمساز برای این‌که به معنی دینی توجه کند، سعی می‌کند ساده‌ترین راه را انتخاب کند که همان تصویرگری از مراسم است!
آقامحمدیان در پاسخ به این سؤال که آیا در سینمای جهان چنین ضعف‌هایی بر تولیدات دینی حاکم است، گفت: مسلماً در آنجا هم کارهایی وجود دارند که نگاهی سطحی به موضوعات دینی دارند، اما بیشتر آثار سعی می‌کنند نگاهی عمیق و انسانی به موضوعات دینی داشته باشند. حال ممکن است این سؤال پیش آید چرا گرایشات دینی در سینمای غرب شکلی انسانی دارد؟ جواب این سؤال را در فراگیر بودن این روش می‌توان تعریف کرد، منظور این‌که در چنین رویکردی همه مردم جهان مخاطب هستند، برای همین دیگر تنها یک دین یا آیین خاص مخاطب کار مورد نظر نیست، البته لازم به ذکر است آنها گرایشات دینی خود را به نوعی در کارشان مد نظر قرار می‌دهند، اما سعی می‌شود این مسئله به نحوی نباشد که بیننده بلافاصله متوجه آن شود.
سینمای داستانی مسیری مطمئن برای پرداختن به موضوعات دینی
رئیس سابق مرکز گسترش سینمای مستند و تجربی با اشاره به این‌که وی در دوره مدیریت خود سعی کرده در تمامی حوزه‌ها گرایشات دینی را مدنظر قرار دهد، گفت: وقتی از سینما و فیلم دینی و استانداردسازی این دست کارها سخن به میان می‌آید، ابتدایی‌ترین بحث سینمای داستانی است، درصورتی‌که سینما بخش‌های مختلفی دارد که تنها یک بخش آن سینمای داستانی است. با این توضیح در دوره مدیریت خود سعی کردم در جهت رونق و اعتلای دیگر بخش‌های نیز قدم بردارم.
وی ادامه داد: یکی از این بخش‌هایی که من به آن تعلق خاطر فراوان داشتم سینمای مستند بود، چون باورم این است که توجهات دینی در این حوزه شکل کاربردی‌تر دارد، چون ویژگی واقع‌گرایی این حوزه کمک می‌کند تا آموزه‌های مورد نظر شکلی منسجم‌تر داشته باشد بدون این‌که بخواهد به شعار درآمیخته شود. در همین راستا جشنواره‌هایی که برگزار شد کمک کرد تا قدم‌های خوبی در جهت استانداردسازی موضوعات دینی برداشته شود. بگذارید مثالی بزنم. فستیوالی به میزبانی اردبیل برگزار می‌شد که در آن به گرایشات عاشورایی توجه داشتیم. در ضمن به مدد این رویداد توانستیم به آسیب‌های موجود در این حوزه بپردازیم، ولی در ادامه حمایت لازم از آن به عمل نیامد و راه آغاز شده نیمه‌کاره رها شد.
کارگردان فیلم «مروارید سیاه» با بیان این‌که تشکیل اتاق فکر در حوزه سینمای دینی یکی از ضرورت‌های اصلی در این حوزه است، اظهار کرد: تا زمانی که یک اتاق فکر قوی در حوزه سینمای دینی وجود نداشته باشد، تصمیمات گرفته شده، شکلی سلیقه‌ای خواهد داشت، چون هر مدیری می‌خواهد با توجه به نگرشی که به موضوع دارد تصمیمات لازم را بگیرد. این اتفاق را بارها در دهه‌های گذشته شاهد بوده‌ایم و هیچگاه از آن درس عبرت نیز نگرفته‌ایم! همچنین تأکید ویژه دارم اتاق فکر مورد نظر به دور از گرایشات سیاسی بوده و تنها آرمان هدفش تعالی سیتمای دینی باشد.
فیلم‌های دینی سینمای ایران، امکان رقابت با رقبای خارجی را دارند
وی در جواب به سؤالی دیگر مبنی بر این‌که آیا سینمای دینی ما امکان رقابت با فیلم‌های دینی روز جهان را دارا است؟ گفت: همانگونه که در ابتدای سخنانم گفتم ما در این حوزه ظرفیت‌های بسیار بالایی داریم، به شرطی که در مسیر درست قدم برداریم. برای درک بهتر از فیلم‌هایی چون «بچه‌های آسمان»، «رنگ خدا» و... نام می‌برم. این کارها با وجود این‌که در بحث سخت افزار، قابل قیاس با کارهای روز جهان نیستند، اما به واسطه معنا چنان ظرفیت و زیبایی را در خود جا داده‌اند که هیچ انسانی نمی‌تواند آن را نادیده گیرد.
این سینماگر در پایان این گفتوگو درباره شرایط فیلم‌سازانی که می‌خواهند در این حوزه کار کنند، چنین توضیح داد: من زیاد با دسته‌بندی آدم‌ها موافق نیستم، به‌ویژه در کشورمان کمتر هنرمندی را داریم که به آموزه‌های دینی کشورش بی‌علاقه باشد، اما به‌طورکلی معتقدم فردی که می‌خواهد موضوعی اعتقادی را مدنظر قرار دهد در ابتدا باید خود به آن مفهوم باور داشته باشد تا کارش نیز بتواند تماشاگر را تحت تأثیر خود قرار دهد.
انتهای پیام
