مسجد مهم‌ترین پایگاه «مدنی ‌بالطبع» بودن انسان است

به گزارش ایکنا از خراسان‌رضوی، جعفر مروارید امروز در دومین گردهمایی مسئولان ستادی و استانی کانون‌های فرهنگی و هنری مساجد که در هنل فرهنگ و هنر مشهد برگزار شد، با بیان اینکه اماکن شریف مانند حرم مطهر رضوی و نقش ائمه(ع) که الهام بخش تمدن اسلامی و الهام بخش فضای فرهنگی پیرامون حرم بوده، باید مورد توجه قرار گیرد، عنوان کرد: در جهان‌بینی اسلامی امام(ره) را تنها یک رهبر دینی و الهام بخش مفاهیم دینی نمی‌دانیم. امام رهبر اجتماعی و سیاسی نیز هست. نقشی که برای پیامبران و امامان قائل هستیم، نقش کسی است که یک جامعه دینی در تراز مدینه النبی و معارف اسلامی را رهبری می‌کند.

مروارید خاطرنشان کرد: مساجد تنها محل عبادت و تنها ارتباط دوطرفه میان انسان و خدا نیست؛ البته که این ارتباط در وجه عالی در مساجد تحقق می‌یابد اما تنها چنین کارکردی ندارد و شامل کارکارد سیاسی، اجتماعی و فرهنگی نیز می‌شود.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان‌رضوی بیان کرد: اگر به کارکرد مساجد در زمان پیامبر اکرم(ص) مراجعه کنیم، ارتباط اجتماعی و مدنیت متناسب با شرایط فرهنگی را در آن زمان مشاهده می‌کنیم. مقصود از مدنیت، فضای اجتماعی و سیاسی است که مفاهیم اخلاقی و نحوه تعامل انسان‌ها با یکدیگر در آن فضا در سطح عالی و متناسب با انسان کامل مطرح می‌شود.

وی اضافه کرد: در تفکراتی که در قالب فلسفه اجتماعی اسلام به بلوغ رسید، ارتباط انسان با دیگری در شهر تعریف می‌شود و زیست اخلاقی در مدینه محقق می‌شود. انسان در یک فضای دور افتاده از شهر و به عنوان مثال در یک کلیسا و دیر نمی‎تواند به تکامل اخلاقی و معنوی دست پیدا کند و علاوه بر نیازهای اولیه در نیازهای ثانویه مانند معنویت و اخلاق نیازمند حضور با دیگری و در کنار دیگری است. این آموزه در اسلام نیز به نحو عالی و در ارتباط با نقش‌های پیامبر(ص) و ائمه(ع) نیز تعریف شده است.

مروارید اظهار کرد: مسجد مهم‌ترین پایگاه «مدنی ‌بالطبع» بودن انسان است و می‌تواند بخش هویت‌ساز و تکامل اخلاقی را به عنوان یک نهاد اجتماعی در شهر ایفا کند. این مورد تمایز بارزی میان نگرش اسلام و نگرش مسیحیت است. در ابتدای مسیحیت، کلیساها صرفا محلی برای مراسمات دینی و مناسک مذهبی بودند و از این جهت مورد انتقاد روشنفکران در قرون وسطی بود که کلیسا جزیی از پروسه هویت‌سازی و تمدن‌سازی نیست. براساس همین انتقادات نهادهای اجتماعی مانند بیمارستان‌ها و نهادهای آموزشی در کنار آن‌ها تاسیس شد.

مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان‌رضوی خاطرنشان کرد: مسجد در ذات خود به عنوان یک نهاد اجتماعی است و تعریف ما از مسجد و سنتی که از مسجد و آموزه‌های ائمه اطهار(ع) به ما رسیده اینگونه بوده که مسجد خود کامل و مکفی است و می‌تواند یک جامعه مطلوب را رهبری کند.

وی گفت: در زمان کنونی که دغدغه‌های جامعه اسلامی داریم، بعد از تاسیس حکومت دینی، تاسیس جامعه دینی مطرح می‌شود. در فرآیند تشکیل جامعه دینی، بخش عمده ای از پیش فرض‎ها، نیازها و تلاشی که باید نهادهای دینی انجام دهند، معطوف به مساجد است. مساجد ما در زمان کنونی با کمک نگرش فرهنگی و هنری در کانون‌ها، پروسه تمدن‎سازی، هویت‎سازی، فرهنگ‎پذیری و انتقال میراث از نسل گذشته به نسل حاضر را انجام دهند.

مروارید گفت: در برخی آمارها می‌بینیم نسل جوان ما روی خوشی به مناسک دینی ندارد اما در موارد ویژه‌ای می‌بینیم که حضور نسل جوان، نسل گذشته را غافلگیر کرده است و در مراسم عبادی، اعتکاف، راهپیمایی‌های اربعین و... این موارد به خوبی مشاهده می‌شود. این نسل جوان نیازمند رهبری و صورت‌بندی مفاهم جدید و نشان دادن زیبایی‌های معارف اهل بیت(ع) است. وظیفه ما به عنوان کانون‌های فرهنگی و هنری نشان دادن زیبایی‌های کلام امامان و پیامبران به نسل معاصر است چرا که نسل معاصر به دنبال یک هویت جدید در فضای جهان اسلام است.

جریان گفت‌وگو از طریق مساجد آغاز شود
مدیرکل فرهنگ و ارشاد اسلامی خراسان‌ رضوی خاطرنشان کرد: ما نیز در کانون‌های فرهنگی هنری مساجد نیازمند گفت‌وگو با جوانان جهان سلام و جوانان جهان غرب هستیم و چه بهتر که این جریان گفت‌وگو از طریق مساجد آغاز شود. از پایگاهی که پایگاه توحید است و توحید حقیقی ما را در مقابل هر طاغوتی اعم از طاغوت درونی و بیرونی استوار و مقاوم می‌کند. گفت‌وگوی معرفت‎اندیش، گفت‎وگو در خصوص زیبایی‌های کلام اهل‌بیت(ع) باید از مسجد آغاز شود.

وی عنوان کرد: خوب است بتوانیم جریان بین‌المللی‎سازی در فضای اسلامی را که هم مطالبه نظام جمهوری اسلامی و هم وظیفه ماست را از طریق مساجد آغاز کنیم و مساجد محل گفت‌وگو تقریبی با جهان اسلام و هم پایگاه گفت‌وگوی بینافرهنگی با جهان غرب شود. اگر گفت‌وگو مبتنی بر عقلانیت، معنویت و عدالت گفتمان غالب بر فضای مساجد ما شود، توانستیم پروسه مردم‌سازی و جامعه دینی را از طریق مساجد محقق کنیم.

در ادامه این گردهمایی حجت‌الاسلام حبیب‌رضا ارزانی، دبیر ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد، نیز طی سخنانی اظهار کرد: حضور در مساجد خود تربیت است و باید تلاش کنیم جوانان و نوجوانان با حضور در مسجد فعالیت تربیتی داشته باشند؛ همانطور که صرف حضور در مسجد نیز خود عبادت است. تشرف به حرم مطهر رضوی نیز می‌تواند در قالب عبادت مطرح شود و انسان را به تفکر وا می‌دارد.

وی ادامه داد: تذهیب نفس خود نیز از مواردی است که برای انسان از اهمیت والایی برخوردار است. در این میان اگر منش و رفتار امام(ره) تاثیرگذار نبود، بعد از گذشت 40 سال از انقلاب این ویژگی‌ها به فراموشی سپرده می‌شد.

دبیر ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد خاطرنشان کرد: در موضوع فعالیت‌های گوناگون در مساجد، انگیزه الهی از جایگاه ویژه‌ای برخوردار و با این انگیزه است که کارها پیشرفت کرده و به جلو می‌‎رود. باید گفت تذهیب نفس، فعالیت‌های خودجوش باید با نگاه معقول همراه باشد و اگر به دنبال این هستیم که در کار توفیق پیدا کنیم، باید تقوا داشته باشیم چون تقوا سازنده مطلوب خواهد بود.

ارزانی با بیان اینکه فعالیت کانون‌های فرهنگی هنری مبتنی بر کار جهادی است و باید سرکشی از این فعالیت‌ها را در دستور کار قرار داد، عنوان کرد: کار فرهنگی اعتقاد به نظام جمهوری اسلامی و فرمایشات مقام معظم رهبری است. تلاش جهادی باید خالصانه و صادقانه باشد.

وی اظهار کرد: در کار خود باید برنامه‌ریزی دقیق و منسجم داشته باشیم، فعالیت بدون برنامه ریزی چیزی است که اهل بیت با آن کاملا مخالف بودند، در این خصوص برنامه تحول ستاد عالی هماهنگی و نظارت بر کانون‌های فرهنگی هنری مساجد کشور در اسفندماه سال گذشته آماده و برای تایید به ریاست جمهوری تقدیم شد.
دبیر ستاد هماهنگی کانون‌های فرهنگی هنری مساجد عنوان کرد: این سوال مطرح می‌شود که نبوغ و یا نظام، جمهوری اسلامی را به جلو می‌برد، باید گفت نبوغ در نظام‌سازی تاثیرگذار است، اما جامعه را نظام اداره می‌کند. گاهی تصور می‌شود با نبوغ می‌توانیم به جایی برسیم اما این طور نیست که باید از نظام پیروی کنیم. نظام است که جامعه را اداره و مدیریت می‌کند.

ارزانی گفت: تا به امروز 920 هزار نفر در سامانه کانون‌های فرهنگی هنری مساجد ثبت‌نام کرده‌اند و با رشد خوبی روبه‌رو شدیم. در این میان برخی استان‌ها قوی‌تر وارد شدند و امید است تا پایان سال این رقم به بالای 2 میلیون نفر نیز برسد چرا که معتقد هستیم منابع انسانی از منابع مالی قوی و موثرتر است. همچنین 22 هزار و 127 کانون نیز به ثبت رسیده و پیش‌بینی می‌شود تا پایان امسال به 25 هزار نفر هم برسد.

وی در خصوص توجه ویژه کانون‌های فرهنگی هنری به هنر نیز گفت: هنر ما خاموش نبوده اما کم فروغ است و باید پرفروغ تر شود. اخیرا در دیداری که با مقام معظم رهبری داشتیم، عنوان کردند که «هنر باید میدا‌ن‌دار باشد.» تاثیر ابعاد مختلف هنر به انسان بسیار بالاست و نباید از آن غفلت شود.

انتهای پیام