قیام به قسط و نفی ظلم؛ مهمترین دستورالعمل حقوق بشری قرآن
کانون خبرنگاران نبأ _ در بیانیه کمیسیون حقوق بشر اسلامی ایران به مناسبت روز جهانی حقوق بشر تصریح شد که قیام به قسط، عدل و نفی ظلم و ستم دستورالعملی است که در قرآن کریم خطاب به همه انسان‌ها مورد تأکید قرار گرفته است.
به گزارش کانون خبرنگاران ایکنا، نبأ؛ کمیسیون حقوق بشر اسلامی ایران به مناسبت دهم دسامبر، روز جهانی حقوق بشر بیانیه‌ای منتشر کرد.
متن بیانیه کمیسیون حقوق بشر اسلامی ایران به مناسبت روز حهانی حقوق بشر، به شرح زیر است:
«روز تصویب اعلامیه جهانی حقوق بشر در دهم دسامبر 1948 در مجمع عمومی سازمان ملل آن هم در زمانه‌ای که تعداد کشورهای عضو ملل متحد کمتر از یک سوم تعداد کنونی بود، برابر روال مشابه در مورد بسیاری از دیگر رویدادهای مهم و قابل توجه بین‌المللی، در تقویم سازمان ملل درج شده تا بهانه‌ای شود که کشورها و جوامع مختلف هر ساله در این روز مروری بر وضعیت قبل از توافق یاد شده داشته و دستاوردها و ناکامی‌های منفرد یا مشترک خود متعاقب تأکید جهانی بر ضرورت رعایت حقوق انسانی به عنوان بنیان صلح و عدالت و رفاه بین‌المللی را به محاسبه بنشینند.
طی 7 دهه گذشته تا کنون اتفاقات بی‌شماری به وقوع پیوسته است: ساختار جامعه جهانی دستخوش تحولات عظیمی شده، بسیاری از کشورهای مستعمره و دربند قدرت‌های استعمارگر به استقلال حقوقی نائل آمده و بر همین اساس شمار کشورهای عضو سازمان ملل قریب به 200 کشور شده است، بلوک‌بندی قدرت‌های جهانی دچار تغییرات شگرفی شده، قدرت‌های نوظهور علمی، اقتصادی، سیاسی، نظامی و فرهنگی جدیدی در میان کشورهای جهان سر بر آورده‌اند، مناسبات فرهنگ‌های مختلف در عرصه جهانی متحول شده آن گونه که برخی فرهنگ‌ها که در سال 1948 ظهور و بروز چندانی نداشتند امروزه تفسیر و قرائت خاص خود از جهان و انسان و حقوق و مسئولیت‌های انسانی را ارائه می‌کنند و دغدغه جدی برای مشارکت در روند هنجارسازی حقوق بشر دارند، بازیگران غیر دولتی مؤثری شکل گرفته که بر موضوعات مختلف جامعه جهانی اثرگذارند، قواعد حقوقی زیست مشترک جهانی و سازوکارهای اجرایی و نظارتی ذی‌ربط رشد عظیمی یافته، پیشرفت فناوری‌های نوین در عرصه‌های مختلف، روابط انسانی در سراسر جهان را دگرگون کرده‌اند و صدها پدیده دیگر حادث شده که حتی فهرست کردنن عناوین آن‌ها مجال گسترده‌ای می‌طلبد.
در میان همه تحولات صورت گرفته این واقعیت را نمی‌توان انکار کرد که امروزه مطالبه آزادی، حق، عدل، صلح، توسعه و پیشرفت همه‌جانبه و مقابله با زورگویان و خودکامگان، مطالبه‌ای است همگانی و جهانی. کمتر جامعه‌ای را می‌توان یافت که مردم آن از گروه‌های متنوع فکری و اجتماعی خواهان مبارزه با ظلم و بی‌عدالتی و رفع تبعیض‌های متنوع نباشند. کمتر کشوری را می‌توان یافت که حق‌های مختلف انسانی را در قوانین اساسی خود یا دیگر اسناد مبنایی اداره کشور شناسایی نکرده باشند. در بسیاری کشورها و حتی در سطوح منطقه‌ای سازوکارهای متعددی برای ارتقای حقوق انسانی شکل گرفته و رویه‌سازی‌های متنوعی صورت پذیرفته است. حاکمیت قانون و ضرورت ابتنای قانون بر عدل، انصاف و اخلاق ارزشی جهانی شده آنگونهکه چه در سطح ملی و چه در سطح جهانی اگر قانون‌شکنی یا قاعده‌گذاری ناعادلانه را کسی مطرح کند با مخالفت گسترده مواجه می‌شود.
اقشار آسیب‌پذیر در همه جوامع مورد توجه بیشتر قرار گرفته و نظام‌های حقوقی و اجتماعی گوناگون خود را موظف می‌بینند که حمایت مضاعف از آن‌ها را همواره مد نظر قرار دهند. در سطح سازمان ملل نظام هنجاری و نظارتی مربوط به حقوق بشر رشد بسیار گسترده‌ای یافته آنگونهکه حتی اطلاع از جزئیات هر بخش نیازمند مدت‌ها مطالعه و تحقیق است.
با همه این دستاوردها همچنان بی‌عدالتی و نقض حقوق بشر و حتی جنگ‌افروزی و تجاوز مسلحانه به کشورهای دیگر در مناطق مختلف جهان دیده می‌شود و هیچ جامعه‌ای حتی با درجات بالای توسعه و پیشرفت نمی‌تواند ادعا کند که به وضعیت مطلوب رعایت حقوق انسانی و تحکیم حق، عدل و انصاف دست یافته است.
اینکه نقش مصوبه اعلامی دهم دسامبر 1948 مجمع عمومی ملل متحد در تحولات مثبت و منفی 7 دهه گذشته جامعه بشری چه بوده، اینکه آیا چهارچوب توافق 7 دهه گذشته برای حرکت امروز جامعه بشری مناسب است یا باید آن را بازنگری و روزآمد کرد و این روزآمدی آیا نیازمند بررسی مجدد متن اعلامیه است یا عملا در روند هنجارسازی نظام بین‌المللی حقوق بشر به تدریج جریان پیدا می‌کند، اینکه آیا گفتمان حقوق بشر در جهان را می‌توان مطالبه انحصاری یک فرهنگ و مبانی فکری آن دانست یا متعلق به همه فرهنگ‌هاست و همه حق دارند در غنی‌سازی گفتمان حقوق بشر و پالایش مستمر آن مشارکت کنند، اینکه طی 7 دهه گذشته چه تجربیات قابل اشتراکی در سطوح ملی کشورها برای ارتقای حقوق انسانی به‌دست آمده که نباید از آن‌ها غافل شد، اینکه روند تعیین شاخص‌ها و سنجه‌های رعایت حقوق انسانی چه دستاوردهایی را فراروی بشر قرن بیست‌ویک برای تحقق دقیق‌تر حق‌های انسانی قرار داده است، اینکه سنت‌ها و پشتوانه‌های فرهنگی جوامع مختلف از جمله ظرفیت‌های دینی و اخلاقی چگونه و با چه ظرائفی می‌توانند در تقویت و غنای راهکارهای نوین رعایت حقوق انسانی مؤثر واقع شوند، اینکه مهمترین اولویت‌های اقدام مشترک جهانی برای تقویت صلح، عدالت و رعایت حقوق بشر چه مواردی هستند و هر کشور چرا از حیث اخلاقی و حقوقی باید خود را متعهد به رعایت آن‌ها بداند و پرسش‌هایی از این قبیل نیازمند تأمل و دقت‌های نظری عمیق هستند.
منطقی است به بهانه روز جهانی حقوق بشر یا مناسبت‌های مشابه دیگر اثربخش در تعالی جامعه بشری، بحث و گفت‌وگو در این زمینه‌ها را گسترش دهیم تا از طریق فهم مشترک در زمینه مفاهیم متنوع مربوط به حقوق انسانی، زمینه اتخاذ اراده همگانی و جهانی برای اقدام در جهت تأمین آینده بهتر فراهم شود.
ما ایرانیان امسال روز جهانی حقوق بشر را در شرایطی گرامی می‌داریم که به جهت قانون‌شکنی بین‌المللی دولت ترامپ تحریم‌های ظالمانه آمریکا را مجدداً تجربه می‌کنیم. این تحریم‌ها آنگونهکه خود طراحان تحریم در آثار منتشره خود گفته‌اند برای ایجاد درد و رنج مفرط بر مردم کشور هدف طراحی شده تا آن‌ها به سمت شورش و بی‌نظمی سوق داده شوند و در آن شرایط دولت مداخله‌گر بتواند اهداف خود را تأمین کند. فراتر از این اقدامات ضد انسانی دولت زورگوی ترامپ دیگر کشورها را نیز منع کرده که از رعایت ضوابط بین‌المللی از جمله قطعنامه شورای امنیت سازمان ملل در رفع تحریم‌های سابق علیه ایران خودداری کنند.
این رویداد که پیامدهای ضد انسانی متنوعی طی ماه‌های اخیر بر جامعه ما از جمله در عرصه‌های معیشت و زندگی روزمره مردم داشته، به علاوه سوء مدیریت‌های داخلی برخی متولیان امور موجب شده که این روزها بسیاری از مردم ابراز نارضایتی کنند و بیشتر از جنبه‌های منفی و گلایه‌ها سخن به میان آورند. قطعاً این فضا را باید تغییر داد و در بستر امید و اراده مصمم ملت قدم‌های مستحکمی برای رفع چالش‌ها و تأمین آینده بهتر برداشت.
ایرانیان همانگونه که از گذشته تاریخی خود مروج ارزش‌های انسانی و توحیدی بوده‌اند و مبانی دینی، فرهنگ ملی، ادبیات و هنر ایرانی سرشار از توجه به نوع بشر، حق‌طلبی، عدالت‌خواهی، گذشت و ایثار، معرفت و مداراجویی است، حق دارند در گفتمان جهانی حقوق بشر چه امروز و چه آینده مشارکت مؤثری از خود نشان دهند و اجازه انحصارطلبی و سوء استفاده ابزاری از حقوق بشر را ندهند، حق دارند از مظلومان و ستمدیدگان دفاع کنند و مدافع تحکیم صلح و انسانیت در سراسر جهان باشند، حق دارند در سطح ملی گفتمان حقوق شهروندی را که مبتنی بر ارزش‌های انسانی و با رعایت موازین قانونی داخلی است، به‌طور جدی گسترش داده و برای تحقق آن تلاش کنند، حق دارند از صاحبان قدرت پاسخگویی و شفافیت مستمر در اداره کشور و رعایت حقوق مردم را مطالبه کرده و اجرای عدالت در مورد ناقضان حقوق ملت را ببینند.
گلایه‌های مردم در کوچه و خیابان و در فضای واقعی و مجازی به‌راحتی قابل دستیابی است. تأخیر مسئولان در شنیدن گلایه‌ها و رفع مجدانه آن‌ها قطعاً به ضرر کشور و انقلاب است و متقابلاً هر چه شاخص‌های رعایت حقوق مردم در عرصه‌های مختلف رشد یابد و گفتمان تقید به حقوق شهروندان برای همه صاحبان قدرت گفتمان و رویه عملی غالب شود، همبستگی و امنیت ملی، اخلاق و معنویت، آرمان‌های انقلاب و روند پیشرفت و تعالی علمی و فناوری کشور در همه زمینه‌ها ارتقاء خواهد یافت چرا که با رضایتمندی ملت است که می‌توان همه موانع را از سر راه برداشت و به قله‌های شرافت و سربلندی نائل شد.
امسال روز جهانی حقوق بشر در کشور ما همزمان با سالی شده که تا دو ماه دیگر چهلمین سالروز پیروزی انقلاب اسلامی و دستاوردهای آن گرامی داشته خواهد شد. چه خوب است در مناسبت یاد شده نیز مروری بر دستاوردها و ناکامی‌های ملی در حصول آرمان‌های آزادی‌خواهانه انقلاب اسلامی و تحقق حقوق شهروندان صورت پذیرد تا مبتنی بر ارزیابی ملی مراجع رسمی و همچنین داوری نهادهای غیر حکومتی و مستقل قدم‌های بعدی با دقت و شتاب بیشتر به سمت تعالی و رفع ضعف‌ها و کاستی‌ها برداشته شود.
تاکید خداوند متعال در قرآن کریم را همواره باید به همدیگر یادآوری شویم که به اذن الهی هیچ قومی تحول و پیشرفت نمی‌کند مگر اینکه خود آن‌ها برای رسیدن به این مطلوب‌ها دچار تغییر مثبت شده و این موفقیت‌ها را بخواهند و برای آن تلاش کنند. همچنین ضرورت قیام به قسط، عدل، نفی ظلم و ستم دستورالعملی است که باز در قرآن کریم خطاب به همه ما انسان‌ها مورد تأکید قرار گرفته است.
امید آنکه روز به روز شاهد گسترش رعایت حقوق انسانی در سطوح ملی و جهانی باشیم.
روز جهانی حقوق بشر بر یکایک تلاشگران این حوزه اعم از نشان دارها و بی‌نشان‌ها گرامی باد».
محمدجواد صفری
انتهای پیام
