رکوردشکنی دولت؛ سقوط آزاد اعتبارات قرآنی

به گزارش ایکنا؛ حجت‌الاسلام‌والمسلمین حسن روحانی، رئیس‌جمهوری اسلامی ایران، صبح امروز، سه‌شنبه 4 دی‌ماه، با حضور در صحن علنی لایحه بودجه 98 کل کشور را لایحه را با سقف 17032332270 میلیون ریالت قدیم مجلس شورای اسلامی کرد. همواره بعد از ارائه لوایح بودجه در سال‌های گذشته، مباحث مختلفی در حوزه‌های مختلف اعم از نظامی، فرهنگی، اجتماعی و .. در فضای رسانه‌ای و کارشناسی مطرح شده و نقدهایی وارد می‌شود.

در میان مباحث مختلف مربوط به بودجه و اعتبارات بخش‌ها و حزوه‌های گوناگون، بحث اعتبارات قرآنی، داستان خاص خود را دارد و طی سال‌های اخیر همواره بعد از ارائه لوایح بودجه از سوی دولت، شاهد نقد‌ها و اعتراضات زیادی از سوی جامعه قرآنی بوده‌ایم؛ برای نخستین بار در سال 1388 و در لایحه بودجه سال 89، از سوی دولت پیشنهاد شد که ردیفی خاص برای اعتبارات قرآنی در نظر گرفته شود و در لایحه آمده بود: «در اجرای منشور توسعه فرهنگ قرآنی مصوب شورای عالی انقلاب فرهنگی اجازه داده می‌شود تا نیم‌درصد اعتبارات هزینه‌ای دستگاه‌های اجرایی شامل اعتبارات ملی و استانی برای فعالیت‌های قرآنی در دستگاه‌های ذی‌ربط در قالب مبادله موافقت‌نامه با معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس‌جمهور هزینه شود» که یک گام بزرگ از سوی دولت و سپس مجلس شورای اسلامی برای حمایت از فعالیت‌های آموزشی، پژوهشی، تبلیغی و ترویجی در حوزه قرآن بود و در سال‌های بعد نیز به اشکال مختلفی این موضوع تکرار شد. در سال ۹۰ روندی که برای سال ۸۹ پیش‌بینی شده بود ادامه یافت اما در سال ۹۱، موضوع حجاب در کنار اعتبارات توسعه فعالیت‌های قرآنی قرار گرفت.

اما به دلیل برخی نگرانی‌ها و البته اعتراضات مبنی بر اینکه این میزان نیم‌درصد ذکرشده در قانون بودجه شفافیت لازم را ندارد و از طرفی دستگاه‌های اجرایی مکلف به هزینه‌کردن آن نیستند، از سال ۹۲ نیم‌درصد تبدیل به عددی مشخص شد و براساس ماده مربوط به اعتبارات قرآنی سال ۹۲، شرکت‌ها، مؤسسات و بانک‌های دولتی مجازند جمعاً تا سقف سه هزار میلیارد (۳,۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰.۰۰۰) ریال از هزینه عملیاتی خود را در جهت اجرای منشور توسعه فرهنگ قرآنی و صرفاً برای تربیت ۱۰ میلیون حافظ قرآن کریم و براساس سیاست‌های کمیسیون آموزش عمومی شورای توسعه فرهنگ قرآنی هزینه نمایند. از سال ۹۳ تا ۹۵ نیز این موضوع با مبلغ ۲۰۰۰ میلیارد ریال پای ثابت جدول شماره ۹ بود که به اعتبارات ردیف‌های متفرقه مربوط می‌شد.

در حالی که شاهد گسترش و تنوع در حوزه فعالیت‌های قرآنی هستیم و ضرورت توسعه فرهنگ قرآنی برای مقابله با نفوذ روزافزون فرهنگ‌های بیگانه بیش از هر زمان دیگری مطرح بود، اعتبارات موضوع منشور توسعه فرهنگ قرآنی برای سال ۱۳۹۶ نه تنها افزایش نیافت، بلکه با کاهشی ۵۰ درصدی در مقایسه با سال‌های گذشته روبرو شد.

مجلس شورای اسلامی طی سال‌های گذشته تلاش کرد موضوعات قرآنی لایحه بودجه را حداقل به صورت پایداری حفظ کند اما سال 96 پس از اینکه مشخص شد اعتبارات صندوق توسعه فرهنگ قرآنی از ۲ هزار میلیارد ریال به هزار میلیارد ریال کاهش یافته، مجلس براساس وعده‌ای که رئیس سازمان برنامه و بودجه مبنی بر تخصیص واقعی اعتبارات قرآنی در سال ۹۶ داده بود، به این رقم قانع شد و آن را تصویب کرد و حال به نظر می‌رسید در لایحه بودجه ۹۷ نیز وعده صادق دیگری در راه است.

دولت برای نشان دادن روند ثابت خود در شیب تند کاهشی که در پیش گرفته بود، در لایحه بودجه سال 97 این بار ۶۰ درصد از اعتبارات صندوق توسعه فرهنگ قرآنی را حذف کرد و این رقم از 100 میلیارد تومان به 40 میلیارد تومان کاهش یافت. هرچند اعتبارات صندوق توسعه فرهنگ قرآنی برخلاف سال‌های گذشته که در جدول اعتبارات ردیف‌های موردی یا موقتی می‌آمد، برای اولین‌بار از سوی دولت در جدول اصلی آمد و پس از گذشت سال‌ها اسناد راهبردی توسعه فرهنگ قرآنی مورد توجه قرار گرفت.

این کاهش نگران‌کننده اعتبارت قرآنی در لایحه بودجه سال 97 نسبت به سال 96 منجر به رایزنی‌های فراوان فراکسیون قرآن مجلس و به ویژه حجت‌الاسلام‌والمسلمین پژمان‌فر با محمد باقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه شد که منجربه اخذ دستور رئیس سازمان برنامه و بودجه برای بازگشت اعتبارات قرآنی به همان رقم 100 میلیارد تومان شد (متن دستور رئیس سازمان برنامه و بودجه را اینجا ببینید). همچنین در رایزنی‌های بعدی با رئیس سازمان برنامه و بودجه دستور تخصیص حداکثری این رقم اخذ شد.   

اما اعتبارات قرآنی که با تلاش نمایندگان، به ویژه فراکسیون قرآن و رئیس آن، برای سال 97 به 100 میلیارد تومان رسیده بود در لایحه بودجه سال 98 تحت ردیف صندوق مشارکت توسعه فرهنگ قرآنی (شماره ردیف 113600) به 27 میلیارد تومان کاهش یافته که حکایت از کاهش 73 درصدی در قیاس با سال گذشته دارد.

درست است که به دلیل اعمال تحریم‌های ظالمانه از سوی آمریکا کشور در شرایط سختی قرار گرفته و دولتمردان باید در این وضعیت معیشت مردم، تولید، رونق کسب‌وکار و بیکاری را در اولویت برنامه‌های خود قرار دهند و حوزه فرهنگ و زیرمجموعه‌های فراوان آن را در اولویت‌ بعدی بگذارند، اما این میزان عجیب کاهش از اعتبارات قرآنی، آن هم با افزایش هزینه‌ها، نتیجه‌ای جز رخوت و رکود در فعالیت‌های قرآنی و بی‌انگیزگی در میان فعالان این حوزه نخواهد داشت و قطعاً این شایسته کشوری که ادعای پرچمداری فعالیت‌های دینی و قرآنی را در جهان اسلام دارد، نیست.

انتظار می‌رود فراکسیون قرآن، عترت و نماز و کمیسیون فرهنگی با در نظر گرفتن مجموعه جوانب، دولت و سایر نمایندگان را به داشتن نگاه ویژه به مسئله اعتبارات قرآنی برسانند تا با وجود محدودیت‌های مالی این میزان اعتبار حداقل در حد مقدور و نه مطلوب افزایش یابد.  

انتهای پیام