به گزارش ایکنا از قم، حجتالاسلام والمسلمین عماد، مدیر مرکز امور نخبگان و استعدادهای درخشان حوزه شب گذشته، 24 آذرماه در نشست سیاستهای پژوهش حوزه در مرکز مطالعات و تحقیقات زن و خانواده گفت: نهاد پژوهش در حوزههای علمیه، نسبت به گذشته و پیشینه خود از نظر گسترش و اهتمام و ایجاد فضای مناسب، بهبودهایی را شاهده بوده است ولی همیشه ارزیابی نباید به میزان دو نقطه زمانی یک یا دو دهه یا چند دهه باشد.
مدیر مرکز امور نخبگان و استعدادهای درخشان حوزه افزود: در طول دهه چهل و پنجاه، مجموعه آثاری که در عرصه اقتصاد اسلامی یا روانشناسی اسلامی و... تولید شده را به هیچوجه نمیتوان با وضعیت امروز پژوهش در این بخشها مقایسه کرد؛ اگر اینگونه نگاه کنیم، نگاهی امیدبخش خواهیم داشت ولی همه ارزیابی ها نباید بر اساس عمود زمان سنجیده شود زیرا گاهی نسبت به این مسئله نسبت به یک نظام نهاد علمی آن را مقایسه کنیم.
وی تصریح کرد: ارزیابی نسبت به بایستهها و انتظارات و مأموریتها و... نیز از دیگر ارزیابیهایی است که در این عرصه میتوان انجام داد؛ سنجش وضعیت فعلی و مطلوب نیز از بایسته این امر است؛ در مقایسه با گذشته دید امیدوارکنندهای داریم ولی در دو بخش یعنی وضعیت امروز با مأموریتها و تکالیف و بایستهها و ظرفیتهای حوزههای علمیه، تا حدی با مطلوب فاصله داریم.
سهم پژوهش از مأموریت حوزههای علمیه
عماد اظهار کرد: سهم پژوهش از مأموریت حوزههای علمیه را نیز باید در این تحلیل مورد بررسی قرار دهیم؛ عرصه آموزش و تبلیغ و تربیت دارای سهم کلانی است و نسبت به سهم پژوهش نیز سهم بالایی دارند؛ حتی سهم تبلیغ نیز دارای مهجوریت است.
وی گفت از دیگر سوی سهم برون دادی حوزههای علمیه در بخش پژوهش از اضلاع موفقیتآمیز پژوهش حوزههای علمیه بوده است؛ از دیگر سوی نظام علمی سازمان روحانیت و حوزههای علمیه نیز مناسب است؛ امیدواریم در سالهای آینده شرایطی داشته باشیم که بتوانیم بر اساس دادههای آماری، دقیق به ارائه بررسی بپردازیم.
وی اظهار کرد: وقایع ثبتی آموزشی بسیاری در حوزه وجود دارد و در این عرصه میتوانیم به یک سری دیتاهای آماری برسیم ولی دادههای علمی و آماری در خصوص بخش پژوهش محدود است؛ نظام حوزه، نظام چند بعدی است یعنی طلبه باید دارای یک کارنامه چند بخشی تبلغی، پژوهشی، تهذیبی و... باشد؛ به غیر از بخش تهذیبی، نظام حوزه باید کارنامههای دیگر طلاب را به آنها ارائه دهد.
مدیر مرکز امور نخبگان و استعدادهای درخشان حوزه بیان کرد: در دیگر سوی اینکه چه میزانی از این پژوهش با نیازهای امروز تطابق دارد از نیازهای دیگر این عرصه است؛ از دیگر مسایلی که باید به آن توجه کرد آن است که در سه یا چهار سال اخیر چه میزانی از موضوعاتی که کارشناسی اولیه شده است در مقالات علمی و پایان نامه ها و... تسری یافته است؛ در آینده با نیازهای شدیدتری مواجه خواهیم بود و جامعه نیز از ما مطالباتی دارد و باید به آنها نیز پاسخ دهیم.
ساختار و نهاد پژوهش
وی افزود: وقتی از ساختار و نهاد پژوهش سخن میگوییم، از ساختارهای راهبرانه علم سخن میگوییم که در عرصه کلان و ملی تصمیمگیری میکنند؛ ویژگی یک نهاد سیاستگذار و راهبر علمی را باید بررسی کنیم؛ این نهاد باید زیرساختهای حاکمیتی داشته باشد ولی در حوزه درونی باید نرمشهای لازم را در عرصههای پژوهشی داشته باشد.
وی گفت: سازمان حوزههای علمیه از چند خرده نظام تشکیل شده است؛ از جمله این خردهنظامها، نظام آموزش است؛ این نظام نیز دارای یک مأموریت است و کنار آن نظام پژوهش و تربیت و اخلاق و تهذیب قرار گیرد که نظام تربیت و اخلاق و تهذیب نیز اتمسفر کلان فضای حوزه است که در همه حوزهها دارای تأثیر است.
وی اظهار کرد: اگر این مجموعه نظامها را مأموریت محور بدانیم و تعریف آنها مشخص باشد، میتوانیم بگوییم که نظام آموزش باید طلابی برای انجام مأموریتهای حوزه تربیت کند؛ اگر مأموریت نظام پژوهش را تولید به هنگام، روشمند ومبتنی نیاز دانش و فناوری حوزه و نظام بدانیم و مأموریت نظام تربیت تهذیب را تعمیق ایمان و تثبیت هنجارهای اخلاقی از طریق تبیین معارف دینی و گزارههای اخلاقی بدانیم عرصه مدیریتی نیز باید این امور را سامان دهد.
عماد بیان کرد: بین چند مؤلفهای که در نظام پژوهش تعریف میشود سه مؤلفه کلیدی هستند که شامل پژوهشگر، مساله و فرایند پژوهش است و مابقی تمهیدی و تسهیلگر هستند؛ اگر بتوانیم این حوزهها را شناسایی کنیم میتوانیم پژوهش را کم هزینه، زودبازده و با حضور اکثریت مشارکان سیاستگذاری و اجرایی شود تا بهترین ثمرات را داشته باشد.
وی گفت: قدرت، مدیریت، پول و امکانات، قانون گذاری و مسیر باز کردن و مسیر بازکردن همیشه در اختیار ستادها است و اگر این ستادها به درستی چیده نشوند مؤلفه اصلی پژوهش که همان پژوهشگر است کار خود را نمیتواند به خوبی دنبال کند.
انتهای پیام