حوزه برای پاسخگویی به نیازهای حال و آینده آماده باشد

به گزارش ایکنا از قم، حجت‎الاسلام والمسلمین عماد، مدیر مرکز امور نخبگان و استعدادهای درخشان حوزه شب گذشته، 24 آذرماه در نشست سیاست‎های پژوهش حوزه در مرکز مطالعات و تحقیقات زن و خانواده گفت: نهاد پژوهش در حوزه‌های علمیه، نسبت به گذشته و پیشینه خود از نظر گسترش و اهتمام و ایجاد فضای مناسب، بهبودهایی را شاهده بوده است ولی همیشه ارزیابی نباید به میزان دو نقطه زمانی یک یا دو دهه یا چند دهه باشد.

مدیر مرکز امور نخبگان و استعدادهای درخشان حوزه افزود: در طول دهه چهل و پنجاه، مجموعه آثاری که در عرصه اقتصاد اسلامی یا روانشناسی اسلامی و... تولید شده را به هیچ‌وجه نمی‎توان با وضعیت امروز پژوهش در این بخش‎ها مقایسه کرد؛ اگر اینگونه نگاه کنیم، نگاهی امیدبخش خواهیم داشت ولی همه ارزیابی ها نباید بر اساس عمود زمان سنجیده شود زیرا گاهی نسبت به این مسئله نسبت به یک نظام نهاد علمی آن را مقایسه کنیم.

وی تصریح کرد: ارزیابی نسبت به بایسته‎ها و انتظارات و مأموریت‎ها و... نیز از دیگر ارزیابی‎هایی است که در این عرصه می‎توان انجام داد؛ سنجش وضعیت فعلی و مطلوب نیز از بایسته‎ این امر است؛ در مقایسه با گذشته دید امیدوارکننده‌ای داریم ولی در دو بخش یعنی وضعیت امروز با مأموریت‌ها و تکالیف و بایسته‎ها و ظرفیت‎های حوزه‎های علمیه، تا حدی با مطلوب فاصله داریم.

سهم پژوهش از مأموریت حوزه‌های علمیه
عماد اظهار کرد: سهم پژوهش از مأموریت حوزه‌های علمیه را نیز باید در این تحلیل مورد بررسی قرار دهیم؛ عرصه آموزش و تبلیغ و تربیت دارای سهم کلانی است و نسبت به سهم پژوهش نیز سهم بالایی دارند؛ حتی سهم تبلیغ نیز دارای مهجوریت است.

وی گفت از دیگر سوی سهم برون دادی حوزه‌های علمیه در بخش پژوهش از اضلاع موفقیت‌آمیز پژوهش حوزه‎های علمیه بوده است؛ از دیگر سوی نظام علمی سازمان روحانیت و حوزه‎های علمیه نیز مناسب است؛ امیدواریم در سالهای آینده شرایطی داشته باشیم که بتوانیم بر اساس داده‌های آماری، دقیق به ارائه بررسی بپردازیم.

وی اظهار کرد: وقایع ثبتی آموزشی بسیاری در حوزه وجود دارد و در این عرصه می‎توانیم به یک سری دیتاهای آماری برسیم ولی داده‌های علمی و آماری در خصوص بخش پژوهش محدود است؛ نظام حوزه، نظام چند بعدی است یعنی طلبه باید دارای یک کارنامه چند بخشی تبلغی، پژوهشی، تهذیبی و... باشد؛ به غیر از بخش تهذیبی، نظام حوزه باید کارنامه‌های دیگر طلاب را به آنها ارائه دهد.

مدیر مرکز امور نخبگان و استعدادهای درخشان حوزه بیان کرد: در دیگر سوی اینکه چه میزانی از این پژوهش با نیازهای امروز تطابق دارد از نیازهای دیگر این عرصه است؛ از دیگر مسایلی که باید به آن توجه کرد آن است که در سه یا چهار سال اخیر چه میزانی از موضوعاتی که کارشناسی اولیه شده است در مقالات علمی و پایان نامه ها و... تسری یافته است؛ در آینده با نیازهای شدیدتری مواجه خواهیم بود و جامعه نیز از ما مطالباتی دارد و باید به آنها نیز پاسخ دهیم.

ساختار و نهاد پژوهش
وی افزود: وقتی از ساختار و نهاد پژوهش سخن می‌گوییم، از ساختارهای راهبرانه علم سخن می‎گوییم که در عرصه کلان و ملی تصمیم‌گیری می‎کنند؛ ویژگی یک نهاد سیاست‎گذار و راهبر علمی را باید بررسی کنیم؛ این نهاد باید زیرساخت‌های حاکمیتی داشته باشد ولی در حوزه درونی باید نرمش‎‌های لازم را در عرصه‎های پژوهشی داشته باشد.

وی گفت: سازمان حوزه‎های علمیه از چند خرده نظام تشکیل شده است؛ از جمله این خرده‌نظام‏‌ها، نظام آموزش است؛ این نظام نیز دارای یک مأموریت است و کنار آن نظام پژوهش و تربیت و اخلاق و تهذیب قرار گیرد که نظام تربیت و اخلاق و تهذیب نیز اتمسفر کلان فضای حوزه است که در همه حوزه‌ها دارای تأثیر است.

وی اظهار کرد: اگر این مجموعه نظام‎ها را مأموریت محور بدانیم و تعریف آنها مشخص باشد، می‎توانیم بگوییم که نظام آموزش باید طلابی برای انجام مأموریت‌های حوزه تربیت کند؛ اگر مأموریت نظام پژوهش را تولید به هنگام، روش‌مند ومبتنی نیاز دانش و فناوری حوزه و نظام بدانیم و مأموریت نظام تربیت تهذیب را تعمیق ایمان و تثبیت هنجارهای اخلاقی از طریق تبیین معارف دینی و گزاره‌های اخلاقی بدانیم عرصه مدیریتی نیز باید این امور را سامان دهد.

عماد بیان کرد: بین چند مؤلفه‎ای که در نظام پژوهش تعریف می‌شود سه مؤلفه کلیدی هستند که شامل پژوهشگر، مساله و فرایند پژوهش است و مابقی تمهیدی و تسهیل‎گر هستند؛ اگر بتوانیم این حوزه‌ها را شناسایی کنیم می‌توانیم پژوهش را کم هزینه، زودبازده و با حضور اکثریت مشارکان سیاستگذاری و اجرایی شود تا بهترین ثمرات را داشته باشد.

وی گفت: قدرت، مدیریت، پول و امکانات، قانون گذاری و مسیر باز کردن و مسیر بازکردن همیشه در اختیار ستادها است و اگر این ستادها به درستی چیده نشوند مؤلفه اصلی پژوهش که همان پژوهشگر است کار خود را نمی‎تواند به خوبی دنبال کند.

انتهای پیام