‌تأسی به آموزه‌‌های قرآنی در «یلدا»/ شبی به بلندای تاریخ ایران

به گزارش ایکنا از گیلان، از کودکی یادمان بود که آخرین شب پائیز به خانه مادربزرگ می‌رفتیم و شب یلدا را دور هم بودیم، کلی آجیل و شیرینی بود و خیلی هم خوش می‌گذشت. خاطره خوبی که هر سال منتظر آمدن این شب دلنشین و گرم در روزهای سرد سال هستیم.

در لغت‌نامه دهخدا درباره این سنت کهن چنین آمده است: «یلدا لغت سریانی است به معنی میلاد عربی» و چون شب یلدا را با میلاد مسیح تطبیق می‌کرده‌اند، از این‌رو، بدین نام، نامیده‌اند. باید توجه داشت که جشن میلاد مسیح که در 25 دسامبر تثبیت شده، طبق تحقیق، در اصل جشن ظهور میترا بوده که مسیحیان در قرن چهارم میلادی آن را روز تولد عیسی قرار دادند.

در ایران باستان «یلدا» را با برگزاری مراسم‌های خاص این شب جشن می‌‌گرفتند و آیین و جشن شب یلدا یا شب چله بزرگ تا به امروز در سراسر ایران و  بین همه خانواده‌ها برگزار می‌شود.

شب یلدا بهانه خوبی برای صله رحم و دید و بازدیدهای خانوادگی است و علاوه بر رسوم خاص امشب، حافظ‌خوانی و تفال به دیوان «لسان‌الغیب» نیز در بسیاری از خانواده‌ها انجام می‌شود.

ولی آیا قرآن هم در شب یلدا یاد می‌شود؟ کتاب انسان‌سازی که تأکید بر پیوندهای خانوادگی و خویشاوندی و تکریم پدر و مادر و بزرگترها دارد. چقدر شایسته است در شب یلدا، نگاهی نیز به آیات نورانی قرآن کریم در رابطه با آیاتی که درخصوص شب هستند، داشته باشیم و این سنت باستانی را با فرهنگ ناب اسلامی به گرمی، گره بزنیم.

در قرآن کریم ۹۱ بار واژه «لیل» و مشتقات آن به کار رفته که خدای تبارک و تعالی در بسیاری از آیات قرآن از شب، ویژگی‌ها، آثار، حالات و برکات آن سخن گفته است. همچنین «لیل» نام نود و دومین سوره قرآن کریم است‌.

خدای متعال شب را یکی از نشانه‌های خود معرفی کرده و می‌فرماید: «وَ جَعَلْنَا اللَّیلَ وَ النَّهارَ آیتَین»؛ «ما شب و روز را دو نشانه از نشانه‌های خود قرار دادیم».

آرامش یکی دیگر از ویژگی‌های مهم شب است که در قرآن به آن اشاره شده و خدای متعال فرموده است: «وُ هوَ الَّذِی جَعَلَ لَکُمُ اللَّیلَ لِباساً وَ النَّوْمَ سُباتا»؛ «و او کسی است که شب را برای شما لباس قرار داد و خواب را برای شما مایه راحت قرار داد».

همچنین در آیه ۴ از سوره مبارکه شمس می‌خوانیم: «وَاللَّیلِ إِذَا یغْشَاهَا»؛ «سوگند به شب زمانی که عالَم را فرامی گیرد». در اولین آیه سوره مبارکه لیل خدای متعال فرموده است: «وَاللَّیلِ إِذَا یغْشَی»؛ «سوگند به شب زمانی که فراگیر می‌شود» و یا در هفتمین آیه از سوره مبارکه انشقاق آمده است: «وَاللَّیلِ وَمَا وَسَقَ؛ سوگند به شب و آنچه گرد می‌آورد».

خدای متعال در چندین آیه دیگر نیز به شب سوگند یاد کرده، از جمله در آیه دوم از سوره مبارکه ضحی می‌فرماید: «وَاللَّیلِ إِذَا سَجَی»؛ «سوگند به شب، هنگامی که آرام گیرد»؛ در آیه ۱۷ از سوره مبارکه تکویر می‌خوانیم «وَاللَّیلِ إِذَا عَسْعَسَ»؛ «سوگند به شب، آن گاه که به نهایت [خود] رسد». «وَاللَّیلِ إِذْ أَدْبَرَ»؛ «سوگند به شب چون پشت کند» سوره مبارکه مدثر آیه 33. همچنین در آیه ۴ از سوره مبارکه فجر می‌خوانیم «وَاللَّیلِ إِذَا یسْرِ»؛ «سوگند به شب آن گاه که به روز می‌گراید».

قرآن کریم در بخشی از آیه ۹۶ سوره مبارکه انعام شب را مایه آرامش می‎داند و در این باره می‌فرماید: «وَجَعَلَ اللَّیلَ سَکنًا»؛ و [اوست که] شب را مایه آرامش قرار داد».

شب یلدا فرصتی است تا با تأسی به آموزه‌های قرآنی، علاوه بر شناخت هر چه بیشتر ذات احدیت، این شب نیز با رنگ و بوی اسلامی برگزار شود. چقدر خوب است که با حضور در جمع آنهایی که به صله‌رحم سفارش شده‌اند، با پرهیز از تجمل‌گرایی و اسراف شب یلدای اسلامی داشته باشیم.

انتهای پیام