مدیر «سازمان اسلامی اهل‌البیت» لندن در گفت‌وگو با ایکنا:
بحران هویت؛ مهمترین چالش جوانان مسلمان در غرب
گروه بین‌الملل ــ سامر الحیدری مدیر، «سازمان اسلامی اهل‌البیت (ع)» لندن، شکل‌گیری هویت جوانان مسلمان در جوامع غربی را مهمترین مسئله پیش روی خانواده‌های مسلمان در این جوامع می‌داند. از دیدگاه وی، حل تعارض بین فرهنگ اسلامی در خانواده و زندگی در فضای فرهنگی متفاوت غربی نیازمند آموزش و شناخت ریشه‌های دینی و فرهنگی این جوانان است.
سامر الحیدری، مدیر «سازمان اسلامی اهل‌البیت (ع)» (Ahlulbayt Islamic Mission AIM) در لندن است و از دانشگاه لندن در مقطع کارشناسی ارشد رشته مطالعات اسلامی فارغ‌التحصیل شده است. وی در مصاحبه با ایکنا از فعالیت‌های سازمان تحت مدیریت خود و چالش‌های جوانان مسلمان در جوامع غربی سخن گفت.
به گفته الحیدری، AIM سازمانی غیر‌انتفاعی اسلامی است که از سال 2003 در زمینه آموزش، فعالیت‌های اجتماعی و فرهنگی در لندن فعالیت خود را آغاز کرده است. وی گفت: چهار اصل امت اسلامی، ولایت، شریعت و دعوت اصول زیربنایی این مؤسسه هستند. مخاطبان این مؤسسه عموم مردم هستند و این رویکرد باعث شده روابطی پایدار با جوامع مختلف داشته باشیم.
وی درباره اهداف سازمان اسلامی اهل‌البیت (ع) گفت: برگزاری دوره‌های زبان انگلیسی برای مسلمانان و دیگر دوره‌های آموزشی و فعالیت‌های تفریحی، تقویت مهارت‌ها و کمک به شکل‌گیری هویت اسلامی اعضا، تقویت رفاه اجتماعی با ایجاد فرصت ارتقای کیفیت زندگی برای عموم مردم، تقویت درک و شناخت عموم مردم از اسلام، حمایت از گفت‌وگو با پیروان ادیان و عقاید مختلف، کمک به تقویت حس مسئولیت‌پذیری جوانان و نقش‌آفرینی مثبت در جامعه، تقویت ارزش‌های انسانی و عدالت اجتماعی، حمایت از حقوق بشر برای همه انسان‌ها و کاهش فقر و انجام طرح‌های انسان‌دوستانه از مهمترین فعالیت‌های این مؤسسه است.
الحیدری افزود: متعهد هستیم که صلح، مدارا و همزیستی را گسترش دهیم. همچنین معتقدیم که عمل به تعالیم اسلام دنیایی بهتر را برای مسلمانان و همچنین غیرمسلمانان پدید می‌آورد.
وی در پاسخ به سؤالی درباره مهمترین چالش‌های مسلمانان در غرب گفت: مسلمانان در غرب با چالش‌های زیادی روبه‌رو هستند، که از جمله آنها مسئله اسلام‌هراسی است. اما بحث «هویت» مهمترین مسئله پیش روی جوانان مسلمان است، زیرا هویت و فرهنگ یک فرد مسلمان با آنچه در جوامع غربی غلبه دارد متفاوت است. جوانان مسلمان که در غرب پرورش یافته‌اند با مشکل «هویت جوانی» مواجه می‌شوند. آنها با جوامع اطراف خود تعامل و با روایت غربی‌ها از زندگی سر وکار دارند. اما وقتی به خانه می‌روند با فرهنگ دیگری مواجه می‌شوند. آنها در خانه باید به زبان مادری صحبت کنند و این امر مشکل زبان را به وجود می‌آورد. این جوانان در اینکه آیا متعلق به فرهنگ غربی هستند یا فرهنگ شرقی، سرگردان می‌شوند و از خود می‌پرسند که آیا می‌توانند با جامعه غربی هماهنگ شوند؟ آنها در حل این معضل با مشکلات زیادی روبه‌رو هستند. والدین نیز در پرورش کودکان و نوجوانان در کشورهای غربی با مشکل مواجه‌اند.
وی ادامه داد: نخستین چیزی که مسلمانان با آن سروکار دارند میراث اسلامی آنها و احکام و مسائل شرعی مربوط به موضوعات مختلف است. از سوی دیگر وقتی به مدرسه و دانشگاه می‌روند یا با دوستان خود ارتباط دارند با روایت غربی مواجه هستند. مثلاً در محیط‌های غیراسلامی مسئله اختلاط آزادانه زن و مرد امری عادی است که با فرهنگ اسلامی مغایرت دارد.
الحیدری درباره راه حل این تعارض گفت: اقدامات متعددی را می‌توان برای حل این بحران انجام داد که مهمترین آن آموزش است. جوانان باید فلسفه این امر را که چرا براساس تعالیم اسلامی باید در برخی مسائل به شیوه‌ای متفاوت با غربی‌ها عمل کنند بدانند. آنها نیاز دارند به هویت خود اعتماد پیدا کنند؛ نه تنها خودشان باید این هویت را بشناسند، بلکه باید آن را به دیگران هم معرفی کنند، زیرا اسلام دینی جهانی و برای همه بشریت است.
وی درباره اینکه این آموزش‌ها از چه طریقی باید در اختیار کودکان و جوانان مسلمان قرار گیرد، تصریح کرد: مسلمانان در غرب تازه‌وارد هستند و با فرهنگ ناشناخته‌ای مواجه می شوند. در دوران اولیه ورود مسلمانان به غرب، دو منبع آموزش داشتیم که یکی خانواده و دیگری مسجد بود. در حال حاضر نقش رسانه‌ها هم اهمیت یافته و این امید وجود دارد که رسانه‌های اسلامی این خلأها را پر کنند. همچنین به دانشمندان دینی نیاز داریم که ضمن آشنایی عمیق و درست با تعالیم اسلامی، زبان خارجی بدانند و با فرهنگ غربی هم آشنا باشند؛ هر چقدر که عالمانی با این ویژگی‌ها داشته باشیم، بهتر می‌توانیم در آموزش موفق شویم. نقش خانواده‌ها و مساجد نیز بسیار مهم است، زیرا فرهنگ اسلامی را در عمل نشان می‌دهند. حتی در مساجد نیز کشمکش بین هویت اسلامی و آنچه در جامعه غربی دیده می‌شود وجود دارد.
وی در پاسخ به این سؤال که جوانان مسلمان چگونه می‌توانند بین فرهنگ اسلامی با آنچه در مدرسه یا محیط اطراف می‌بینند سازگاری ایجاد کنند و چطور می‌توانند ارزش‌های اسلامی و ارزش‌های غربی را در عین حفظ هویت اسلامی خود با هم سازگار کنند، گفت: این سؤال دشواری است؛ کودکان و جوانان مسلمان نخست باید ریشه‌های خود را بشناسند و با پیشینه فرهنگی و دینی خود آشنا شوند. آنها بدون شناخت پیشینه خود، سازگار نمی‌شوند. باید محیط‌هایی را به وجود بیاوریم که آنها بتوانند با فرهنگ اسلامی زندگی و پرورش پیدا کنند تا به مسلمانی واقعی تبدیل شوند. اما باید توجه داشت که آموزش‌های اسلامی در غرب به معنای ضدیت با جامعه غربی نیست.
وی تأکید کرد: مساجد یکی از نهادهای مهم آموزشی برای مسلمانان در غرب است. باید توجه داشت که نمی‌توانیم تمام سنت‌های شرقی رایج در مساجد کشورهای اسلامی را بعینه در غرب اجرا کنیم، زیرا جوان مسلمان دچار بحران دوگانگی هویت می‌شود. شکل‌گیری هویت یک فرد و جامعه را نمی‌توان به طور دستوری انجام داد، بلکه این امر به صورت طبیعی رخ می‌‌دهد. شکل‌گیری هویت جوان مسلمان در جامعه غربی زمان‌بر است و باید به آرامی و به شیوه‌ای اصولی و غیر‌دستوری شکل بگیرد. مهمترین عامل در این زمینه شناخت پیشینه فرهنگی و دینی اجدادی است تا از این طریق بتوانند از بخشهای مطلوب آن برای شکل‌دهی هویت خود استفاده کنند.
مصاحبه و ترجمه محسن حدادی
انتهای پیام
انتهای پیام
