چرا در تدوین بودجه متوسل به نظریات نخ‌نمای غربی‌ها می‌شویم

مهدی گلدوزها، معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی قزوین، در باب کاهش بودجه قرآنی یادداشتی را در اختیار ایکنا قرار داده که در ادامه می‌خوانیم:
شنیده شده است که بودجه قرآنی کشور در سال 98 به بیش از 70 درصد کاهش پیدا کرده است و در لایحه سال ۱۳۹۸ بودجهٔ تحقق اهداف منشورِ توسعهٔ فرهنگ قرآنی با عنوان «صندوق مشارکت توسعه فرهنگ قرآنی» امسال با کاهش چشمگیر در لایحه مواجه شده؛ این بودجه برای سال ۱۳۹۸ مبلغ ۲۷ میلیارد تومان پیشنهاد داده شده است. بودجه‌ای که در سال گذشته مبلغ ۵۰ میلیارد تومان پیشنهاد داده شده بود که نمایندگان مجلس آن را به ۱۰۰ میلیارد تومان افزایش دادند، اما تا امروز که بیش از 10 ماه از سال می‌گذرد در بودجهٔ مصوب سال جاری تنها ۲۳ درصد آن اختصاص پیدا کرده و حدود ۲۰ میلیارد تومان پرداخت شده و بخش اعظم آن را دولت تاکنون تخصیص نداده است.
این در حالی است که بودجه فوق در سال ۱۳۹۰ به‌عنوان بودجه نیم درصدی به تصویب رسید و طی آن قرار شد با اختصاص نیم درصد از بودجهٔ کشور به فعالیت‌های قرآنی و گسترش فرهنگ ناب الهی آسیب‌های اجتماعی را کاهش دهد و بدین ترتیب هزینه‌های تحمیلی به جامعه کاهش یابد. اما این بودجه در سال‌های مختلف با فراز و نشیب‌های مختلفی روبه‌رو بود به‌گونه‌ای که در سال‌های اخیر کاهش از مبلغ ۲۰۰ به ۱۰۰ میلیارد تومان و از ۱۰۰ به ۵۰ میلیارد تومان را هم تجربه کرد و در نهایت امسال توسط دولت ۲۷ میلیارد تومان پیشنهاد داده شد.
این امر در خصوص برخی از مسائل مشابه هم اتفاق افتاده و این اتفاق با توجه به شرایط اقتصادی کشور در راستای اتخاذ سیاست انقباضی در بودجه امری بدیهی است؛ منتها نکاتی در این مقولهٔ خاص یعنی امر قرآن وجود دارد که در ادامه به آن اشاره می‌شود.
1. در تعریف علم اقتصاد، می‌گویند علمِ تخصیص منابع محدود برای نیازهای نامحدود است و لذا این مسئله امر پذیرفته شده‌ای است که برای تخصیص بودجهٔ محدود هر کشور ناگزیر از تخصیص آن به نحوی هستیم که همهٔ بخش‌های جامعه از آن منتفع شوند.
در شرایط حاد اقتصادی سیاست انقباضی که به آن اشاره شد باعث می‌شود تا ابتدا به بودجه موضوعات ضروری در راستای اموری چون امنیت غذایی پرداخته شود. براساس مدل‌های غربی اقتصاد، این موضوع چنانچه به‌ صورت متوازن در همه بخش‌ها اتفاق بیافتد، آن را ناشی از همان شرایط حاد تلقی می‌کنیم و چاره‌ای جز صبر برای برون‌رفت از این وضعیت نخواهیم داشت و امید به‌روزی که اقتصاددانانی با تکیه‌ بر مدل‌هایی همچون اقتصاد مقاومتی این امر را محقق سازند.
2. در خصوص وضعیت متصور در بخش یک یادداشت دو استثنا وجود دارد. یک استثنا زمانی ایجاد می‌شود که با بررسی بودجه به این نتیجه برسیم که سیاست انقباضی به‌صورت کاملاً سلیقه‌ای در بخشی اعمال شده باشد، اما در بخش مشابهی اعمال نشده باشد. استثنای دوم تکیه‌ای است که بر مدل‌های بومی و دینی خودمان داریم که در بخش چهارم توضیح داده خواهد شد.
3. در ارتباط با بودجهٔ سال 98 متأسفانه برخورد غیرمتوازن با بخش‌هایی که سال‌ها روند رشد مشخصی داشته‌اند باعث می‌شود تا این ذهنیت در مخاطب تقویت شود که اقدام برای کاهش بودجه قرآنی نه اقدامی سهوی که عمدی بوده و ناشی از سهل‌انگاری نیست؛ بلکه ناشی از تفکری است که در پشت سر تدوین بودجهٔ سال‌های اخیر قرار دارد.
به‌عنوان مثال افزایش بودجه نهاد ریاست جمهوری و یا افزایش دو برابری بودجه وزارت امور خارجه آن هم در شرایطی که نه تغییری در سیاست‌های کلی نظام اتفاق افتاده نه از جسم و روح توافقی به نام برجام باقی چیزی باقی مانده که نیاز به این‌همه بودجه باشد؛ البته اگر در جزئیات این وزارت‌خانهٔ مهم و حیاتی ارتباط‌گیری با بخش زیادی از دنیا در آفریقا و آمریکای جنوبی و غیره در دستور کار باشد شاید توجیه‌پذیر باشد اما ظاهراً این موضوع حتی در تصور هم نخواهد گنجید!
4. نکته دیگر اینکه چرا در تدوین بودجه در شرایط سخت باز هم متوسل به نظریات نخ‌نمای غربی‌ها می‌شویم. اگر فرهنگ قرآنی جامعهٔ ما رشد کند و بفهمیم که اگر در تنگنا هستیم این تنگناها جز از اعمال ما نیست که در قرآن شریف باری‌تعالی می‌فرمایید «وَ مَنْ أَعْرَضَ عَنْ ذِكْرِي فَإِنَّ لَهُ مَعِيشَةً ضَنْكًا» و یا در جای دیگر هشدار می‌دهد که اگر به شیطان تکیه کنیم شعله آتش او هم دامن‌گیرمان می‌شود و همین اشاره می‌کند که اگر با حق باشید و بر حق عمل کنید روزی شما از جایی که تصورش را نمی‌کنید به شما خواهد رسید.
آیا این قرآن فقط برای خواندن و ثواب بردن است یا بایستی مردم و مسئولان و همگان معتقد به آن تمام زندگی‌مان را براساس آن تنظیم کنیم و بشویم مصداق این آیهٔ شریفهٔ قرآنی که «وَ اَنتُمُ الاَعلَونَ اِن کُنتُم مُؤمِنین».
5. نکته آخر اینکه قطعاً مدیریت مسائل قرآنی در کشور ضعف‌هایی دارد و بایستی برطرف شود اما کاهش 70 درصدی بودجه آن‌که در برابر بودجه ثابت شرکت‌های دولتی و پتروشیمی‌ها - که اصلاً محل بحثی در مجلس و ... درباره آن پیدا نمی‌شود و جایگاهشان مطمئن و خدشه‌ناپذیر است - به صفر میل می‌کند چه دستاوردی برای دولت خواهد داشت.
امید است فراکسیون قرآن و عترت مجلس شورای اسلامی بتواند در راستای تبیین ضرورت بودجه قرآنی گام‌های بلندی برداشته و نمایندگان مجلس و دولت را برای تجدیدنظر در این خصوص متقاعد کند؛ چرا که ما هر چه داریم از قرآن است و لا غیر.

انتهای پیام