اهمیت تلاش و اشتغال در روایات اهل‌بیت(ع)
گروه معارف ـ روایات رسیده از پیامبر بزرگوار اسلام(ص) و ائمه معصومین(ع) همواره افراد جامعه را به تلاش و کوشش مستمر در حوزه اشتغال و کسب مال حلال دعوت می‌کند.
به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، ائمه اطهار(ع) در سخنان گهربار خود همواره افراد جامعه را متوجه راه کسب درآمد حلال می‌کنند و برای اشتغال در زندگی مسلمانان اهمیت ویژه‌ای قائل هستند و حتی چارچوب اشتغال را برای انسان‌ها مشخص می‌کنند.
قسمتی از روایات ارزشمند اهل‌بیت(ع) که بر اهمیت اشتغال و راهنمایی‌هایی برای کسب روزی حلال مسلمانان تأکید دارد، در زیر ارائه می‌شود.
پیامبر اکرم(ص) فرمود:
إنَّ مِنَ الذُّنُوبِ ذُنُوباً لا یُكَفِّرُها صَلاهٌ وَ لا صَدَقَهٌ، قِیلَ یا رسولَ اللهِ فَما یُكَفِّرُها قالَ الهُمُومُ فی طَلَبِ المَعِیشَهِ؛ بعضی از گناهان به وسیله نماز و صدقه هم آمرزیده نمی شوند. سؤال شد یا رسول الله؛ پس چه چیز موجب آمرزش آن است؟ فرمود: جدیت و تلاش در طلب معیشت.
رسول خاتم(ص) فرمود:
اَلْعِبادَﺓُ عَشَرَﺓَ اَجْزاءٍ تِسْعَـﺔٌ مِنْها فی طَلَبِ الْحَلالِ؛ عبادت 10 جزء است که 9 جزء آن در کار و تلاش برای به دست آوردن روزی حلال است.
امام علی(ع) نیز در حدیثی فرمود:
العَمَل العَمل، ثُمَّ النَّهایة النَّهایة، والاستِقامة الاستِقامَة، ثُمَّ الصَّبر الصَّبر، والوَرَع، إِنَّ لَكُم نَهایَة فَانتهوا اِلی نَهایَتِكُم؛ كار كنید و آن را به پایانش رسانید و در آن پایداری كنید؛ آن گاه شكیبایی ورزید و پارسا باشید. همانا شما را پایانی است؛ پس، خود را به آن پایان (بهشت) رسانید.
امیرالمؤمنین(ع) در جای دیگری فرمود:
إذا هبت أمراً فقع فیه، فإنّ شدّة توقّیه أعظم ممّا تخاف منه؛ هرگاه از كاری ترسیدی، خود را بـه كام آن بینداز، زیرا ترس شدید از آن كار، دشوارتر و زیان‌بارتر از اقدام به آن كار است.
امام على(ع) فرمود:
طَاعَة الله سُبحانَه لا یَحُوزها إلاّ مَن بَذل الجِدّ واستَفرَغ الجَهد؛ به طاعت خدای سبحان دست نیابد مگر كسی كه تلاش كند و نهایت كوشش خود را به كار گیرد.
امام اول شیعیان(ع) فرمود:
مِنْ سَبَبِ الْحِرْمَانِ التَّوَانِی؛ یکی از عوامل محرومیت سستی (در کار) است.
امام حسن(ع) فرمود:
وَ اعْمَلْ لِدُنْیاكَ كَاَنَّكَ تَعیشُ اَبَدا وَ اعْمَلْ لآخِرَتِكَ كَاَنَّكَ تَمُوتُ غَداً؛ برای دنیایت چنان كار كن كه گویا برای همیشه [در این دنیا] خواهی بود. و برای آخرتت [نیز چنان] سعی و تلاش كن كه گویا فردا از دنیا خواهی رفت.
امام باقر(ع) فرمود:
إنِّى لأبغضُ الرَّجُل أن یَكُون كسلاناً عَن أمرِ دُنیَاه، و مَن كَسَل عَن أمرِ دُنیاه فَهُو عَن أمر آخِرتِه أكسلَ؛ من مردى را كه در كار دنیایش تنبل باشد مبغوض می‌دارم و كسى كه در كار دنیا تنبل باشد، در كار آخرتش تنبل تر است.
امام صادق(ع) فرمود:
تَرْکُ التِجارَﮤِ ینْقَصُ الْعَقْلَ؛ رها کردن کسب و کار، عقل را کم می‌کند.
امام ششم شیعیان(ع) فرمود:
مَن طَلَبَ الدُّنیا اِستِعْفافاً عَنِ النّاسِ وَ سَعْیاً عَلی اَهْلِهِ وَ تَعَطٌّفاً عَلی جارِهِ لَقَی اللهَ عَزَّوَجَلَّ یَوْمَ الْقِیامَـﺔِ وَ وَجْهُهُ مِثلُ القَمَرِ لَیْلَـﺔَ الْبَدْرِ؛ هرکس دنیا را طلب کند به قصد این که آبروی خود را از مردم حفظ، رفاه خانواده‌اش را تأمین و به همسایه‌اش کمک کند، وقتی با خدا دیدار کند، چهره‌اش همانند ماه شب بدر می‌درخشد.
صادق آل محمد در جای دیگری فرمود:
کُلُّ ذی‌صَناعَةٍ مُضطَرًّ اِلی ثَلاثِ خِصالٍ یَحْتلِبُ بِها الْکَسْبَ: و هُوَ اَن یَکُونَ حاذِقاً بِعِلْمٍ مُؤَدّیاً لِلْاَمانَةِ فیهِ، مُسْتَمیلاً لِمَنِ اسْتَعْمَلَهُ؛ هر اهل فنی برای موفقیت در کسب و کار خود (که کارش بگیرد) به سه مطلب نیازمند است.
1. تخصص و باهوشی در فن و حرفه مورد نظر.
2. امین باشد و در کار و مال مردم، امانت و درستی را حفظ کند.
3. با کارفرما و صاحب کار، خوش‌برخورد و خوش‌قلب باشد.
امام صادق(ع) می‌فرماید:
مَنْ طَلَبَ التَّجارَﺓَ اِستَغْنَی عَنِ النّاسِ؛ هرکس دنبال تجارت رود از مردم بی‌نیاز می‌شود.
ایشان می‌فرماید:
اِنْ رَأَیت الصِّفَّینِ قَدِ الْتَقَیا فَلا تَدَعْ طَلَبَ الرِّزقِ فی ذلکَ الْیوْمِ؛ اگر در خط مقدم جبهه، درگیری شروع شد، باز هم کار کردن و طلب روزی را در آن روز ترک نکن.
صادق آل محمد فرمودند:
لاتَكسل عَن مَعِیشَتك فَتَكون كَلّاً عَلى غَیرك؛ در معاش دنیوى خود تنبلى مكن كه سربار دیگران باشى.
امام موسی کاظم(ع) می‌فرماید:
اِنَّ اللهَ عَزَّوَجَلَّ لَیبْغِضُ الْعَبْدَ النَوّامَ، اِنَّ اللهَ یبْغِضُ الْعَبْدَ الفارِغَ؛ خداوند دشمن بنده ای است که زیاد می‌خوابد و بیکار است.
امام رضا(ع) می‌فرماید:
الَّذی یطْلُبُ مِنْ فَضْلٍ یکُفُّ بِهِ عِیالَهُ اَعْظُمُ اَجْراً مِنَ الْمُجاهِدِ فی سَبیلِ اللهِ؛ کسی که دنبال روزی می‌رود تا آبروی خود و خانواده‌اش را حفظ کند، اجر و پاداشش از رزمنده‌ای که در راه خدا جنگ می‌کند بیشتر است.
ابو عمرو الشیبانی: رأیت أبا عبدالله و بیده مسحاة وعلیه إزار غلیظ یعمل فی حائط له والعرق یتصابّ عن ظهره فقلت: جعلت فداك أعطنی أكفك فقال لی: إنّی احبّ أن یتأذّی الرجل بحرّ الشمس فی طلب المعیشة؛ ابو عمرو شیبانی نقل می کند: امام صادق(ع) را دیدم كه در دستش بیلی بود و ازاری ضخیم بر تن داشت و در بوستان خود كار می كرد و عرق از پشت او سرازیر بود. عرض كردم: فدایت شوم! اجازه بدهید من به جای شما كار كنم. فرمود: من دوست دارم كه مرد برای تأمین معیشت خود در گرمای آفتاب اذیّت شود.
انتهای پیام
