نگاه شاعرانه و تلخ به مقوله جنگ

به گزارش ایکنا به نقل از روابط عمومی و امور بین الملل موزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس؛ انتهای خیابان سرو فیلم «بیا و ببین» روز یکشنبه ۲۳ دی‌ماه، به نمایش درآورد. این فیلم با حضور رامتین شهبازی منتقد سینما و تلویزیون در سالن هویزه انقلاب اسلامی و دفاع مقدس نقد و بررسی شد.
کارگردان این فیلم «الم کلیموف» است. داستان این فیلم مربوط به اواخر جنگ جهانی دوم می‌شود که در یکی از روستا‌های بلاروس یک سپاه محلی برای دفاع از منطقه در برابر حمله نظامیان رایش سوم تشکیل می‌شود. پسر نوجوانی اسلحه‌ای را که متعلق به جنگ جهانی اول است، در حوالی روستا از زیر خاک بیرون می‌کشد و برای وارد شدن به این سپاه محلی، نزد رهبر سپاه می‌رود. رهبر سپاه با حضور این پسرک به دلیل کم سن و سال بودن مخالفت می‌کند. سپاه به بیرون از روستا می‌رود. ارتش رایش سوم به روستا حمله و تمام اهالی را اسیر می‌کنند و به سیلویی می‌برند تا آن‌ها را به آتش بکشند. پسرک با هزار سختی از دریچه سیلو فرار می‌کند، اما مأموران نظامی او را برای اذیت کردن و تحقیر وی نزد خودشان می‌برند.
بعد از این کشتار، ارتش رایش سوم صحنه را ترک و پسرک را همان جا رها می‌کنند. سپاه محلی به منطقه‌ای که سیلو در آنجا واقع شده ضد حمله می‌زند و نیمی از نظامیان را به قتل می‌رساند و نیمی دیگر را به همراه فرماندهان عملیات دستگیر کرده و به محله روستا می‌برند. پسرک هم با اسلحه‌اش در بین سپاه محلی است و خود را آماده انتقام‌گیری می‌یابد. اما هرچه سعی می‌کند نمی‌تواند دست به این کار بزند. سپاه محلی تک تک نظامیان اسیر را با گلوله می‌کشند.
رامتین شهبازی منتقد سینما و تلویزیون در این جلسه نقد و بررسی گفت: این فیلم نگاه شاعرانه به مقوله جنگ دارد و با توجه به سکانس‌های آغازین فیلم ادای دینی به تئاتر شده است.
وی در ادامه افزود: پیرمرد وقتی با بچه‌ها شروع به حرف زدن می‌کند، یادآور نمایش‌نامه‌های بکت است و می‌توان گفت؛ بسیاری از میزانسن‌ها و جنس بازی‌ها تئاتری هستند و این تئاتری بودن به نظرم عمدی است.
شهبازی با اشاره به اینکه شروع فیلم با نوع لحن عروسک‌وار و غیر رئالیستی نشان‌دهنده این است که وامدار تئاتر است، گفت: این فیلم نگاه تلخی به جنگ دارد و بعد از اینکه پیرمرد از کادر بیرون می‌رود، دو بچه وارد می‌شوند و آن‌ها با یک نمایش بازی را آغاز کردند.
منتقد سینما و تلویزین ادامه داد: وقتی دو بچه شروع به بازی کردن می‌کنند و با صدای اگزجره در واقع، جهان بزرگسال را برای خودشان بازنمایی می‌کنند تا وارد جنگ شوند.
وی با بیان اینکه فیلم از ابتدا تا انتها همین بازی است، منتها بازی کم کم لحن و کارکردش تغییر می‌کند، تصریح کرد: وقتی پسر بزرگ اسلحه را پیدا می‌کند و بعد از آن این اسلحه دوست او می‌شود؛ در واقع به یک عاملی برای بروز احساسات می‌شود و نمایش بلوغ خودش را در فیلم نشان می‌دهد.
شهبازی اظهار کرد: در این فیلم قاب‌بندی‌ها خیلی شبیه به نقاشی هستند و رگه نوری فضا را می‌شکند؛ فضای سرد و زشت که کشور‌های اروپایی در زمان جنگ دارند را این رگه نور می‌شکند.
منتقد سینما و تلویزیون با اشاره به اینکه در این فیلم نشان می‌دهد که جنگ زخم می‌زند و این جنگ تمثیل خودش را نشان می‌دهد، گفت: این فیلم خیلی خوب شروع می‌شود، اما متأسفانه بد تمام می‌شود، به طوری که یک سوم آخر فیلم نسبت به آلمانی‌ها موضع می‌گیرد.
وی با تأکید بر اینکه فیلم در ادامه نگاه ایدئولوژیک پیدا می‌کند، افزود: پسر قبل از اینکه وارد جنگ شود، گم می‌شود و از آن‌ها عقب می‌افتد و شاهد ماجرا‌های دیگری می‌شود.
شهبازی بیان کرد: در این فیلم اصلاً بحث پدیداری مطرح نیست و اینگونه نیست که این پسر به صورت پدیداری این جنگ را ببیند بلکه قرار است او با فاصله‌ای جنگ را ببیند. به نظرم با گم شدن حتی او چند مرحله جلوتر می‌افتد و مراحلی را طی می‌کند تا به بلوغ برسد.
وی ادامه داد: در این فیلم بحث مهاجرت نه به معنی گذر از یک جغرافیا به یک جغرافیای دیگر مطرح باشد، بلکه مهاجرتی در درون انسان رخ می‌دهد که در اینجا نمادین نشان داده می‌شود. پلان‌های آخر فیلم جذابیت بسیاری داشت، به طوری که وضعیت کنده شدن از جهان و کودکی که در حال جدا شدن از کودکی خود است و در تجربه مهاجرت به بلوغ می‌رسد را نشان می‌دهد.
منتقد سینما و تلویزیون با بیان اینکه در این فیلم کارگردان به مثابه یک اندیشمند و آرتیست است و تمام تحول را در نوع قاب‌بندی‌ها و در انواع میزانسن‌ها نشان می‌دهد، گفت: در این فیلم مهاجرت انسان خیلی جذاب است و کارگردان در بخشی از فیلم گذار انسان و رسیدن به بلوغ را خیلی آرتیستیک نشان می‌دهد.
وی با اشاره به اینکه در این فیلم خشونت عیان نشان داده می‌شود، اما پرده‌ای از نمایشگری روی آن می‌اندازد، گفت: در این فیلم جهان نمایشی را می‌سازد و بر این جهان نمایشی تأکید دارد.
شهبازی در پایان گفت: در این فیلم سکانس‌های آرامی را می‌بینید که یکدفعه به یک سکانس پرتلاطم تبدیل می‌شود که تضاد پیدا می‌کند و می‌تواند برای درک فیلم مهم باشد.
انتهای پیام