تساوی دیه زن و مرد با تغییر کارکردهای اجتماعی آنها قابل طرح است

حجت‌الاسلام والمسلمین احمد عابدینی، مدرس حوزه و دانشگاه در گفت‌وگو با ایکنا از اصفهان، درباره فلسفه دیه، اظهار کرد: این موضوع در آیه 92 سوره نساء در قرآن اشاره شده و برای قتل خطا آمده است، اما در روایات برای قتل، ستم و حصر نیز مترتب می‌باشد و اگر قتل عمدی نیز ایجاد شود، می‌توانند بر دیه توافق کنند.

دیه جبران خسارت در قتل خطایی است
وی افزود: دیه جبران خسارت در قتل خطایی است، اما در قتل شبه عمد علاوه بر جبران خسارت، مجازات را نیز شامل می‌شود. در قتل عمد نیز شبه مجازات وجود دارد، زیرا قاتل را نمی‌کشند و هر دیه‌ای که توافق کرده باشند، پرداخت می‌شود. دیه ماهیت جبران خسارت بر قتل خطایی دارد و همچنین ماهیت مجازات بر بخش شبه عمد و قتل عمد دارد.
این مدرس حوزه و دانشگاه بیان کرد: دیه در دین‌ها و آداب‌های دیگر مناطق نیز وجود دارد تا مشکلی که برای خانواده مقتول به وجود آمده، جبران ‌شود. مثلاً زمانی در اعراب، دیه 100 نفر شتر بوده، اما اینکه تا ابد باید این حکم اجرا شود یا نه، بحثی است که امروزه مطرح و افراد مختلف نظرات متفاوتی در این زمینه دارند.

تفاوت دیه زن و مرد مربوط به گذشته است
عابدینی گفت: دیه در قرآن مبلغ مشخصی ندارد و تفاوتی درباره دیه زن و مرد در قرآن نیست. این تفاوتی که وجود دارد در روایات نقل شده است. این تفاوت نیز می‌تواند ناشی از این ‌باشد که درآن زمان مردها امنیت را حفظ و معیشت خانواده را تأمین می‌کردند، ولی زن‌ها کارهای اساسی انجام نمی‌دادند.
این استاد حوزه و دانشگاه افزود: زمانی که تفاوت‌های سابق بین زن و مرد از بین برود و شخصیت زن و مرد واحد شود، قطعاً بحث از بین رفتن تفاوت دیه زن و مرد نیز مطرح می‌شود و می‌توان گفت این تفاوت ناشی از زمانی است که زن‌ها کارهای اساسی کمتری انجام می‌دادند. برای بیان نظر قطعی در این موضوع، ابتدا باید روایات را بررسی و این مسئله را توجیه کرد که با دین منافاتی نداشته باشد و عقلاً نیز آن را بپذیرند.
وی با بیان اینکه در قرآن تفاوتی در دیه مرد و زن وجود ندارد، اظهار کرد: در قرآن به تساوی دیه مرد و زن اشاره نشده، بلکه در قرآن بیان شده که اگر مؤمنی به خطا کشته شد، باید دیه او پرداخته شود؛ یعنی به مقدار دیه و به جنسیت افراد اشاره‌ای نشده؛ در واقع این تفاوت‌ها براساس روایات ایجاده شده و براساس آیات قرآن نبوده است.
این مدرس حوزه و دانشگاه با بیان اینکه دیه امری عقلایی و قابل پذیرش است، گفت: امروزه باید جوامع دیگر را در این زمینه‌ها بررسی کنیم، یعنی ببینیم جوامعی که دیه ندارند، چه اقداماتی در این زمینه انجام می‌دهند و جوامعی که دیه در آن‌ها وجود دارد، بحث دیه در آنجا چگونه اجرا می‌شود، ولی در مجموع باید بحث‌ها به‌روز شود، مثلاً در پرداخت دیه بر حسب محاسبه قیمت شتر، تجدید نظر کرد و جایگزینی برای آن پیدا کنیم.
انتهای پیام