ارومیه؛ نخستین شهر آغازگر جنگ مسلحانه علیه رژیم پهلوی

به گزارش ایکنا از آذربایجان غربی، به نقل از مرکز اسناد و عکس بنیاد ایران‌شناسی شعبه آذربایجان غربی، روزهای پایانی زمستان 1357 کابوس دهشتناکی بر خاندان پهلوی و بخصوص شخص شاه بود، او که سالیان درازی بر کشور حکومت کرده و مردم را در خفقان نگه داشته بود، ناگهان با خروش عظیم مردم روبه‌رو شد که خواستار برکناری و حتی محاکمه او بودند.
شاه، در حوادث اخیر مجبور شد در روز 26 دی‌ماه 1357 ایران را ترک کند، در شهرهای مختلف از جمله ارومیه نیز شاهد تظاهرات مردمی از هر قشر و تیپ بود و حوادث آذر و دی 1357، مقامات رژیم را در ارومیه به تنگ آورده بود.
در چهارم آبان همان سال، رژیم برای ترساندن مردم ارومیه، با کشاندن پای برخی از روستائیان هوادار شاه به همراه اداوات کشاورزی‌شان از جمله تراکتور و داس در شهر مانور دادند.
در دوم بهمن نیز خبر تکرار چنین رخدادی به گوش مردم رسیده بود و مردم انقلابی نیز برای مقابله با آنها با همراه روحانیت در مقابل مسجد اعظم جمع شده بودند و علیه رژیم شعار می‌دادند.
وقتی این خبر در شهر پیچید، هواداران و موافقان شاه در این سوی شهر یعنی مقابل میدان ایالت(انقلاب فعلی) با شعارهای خود و همچنین جسارت به عکس آیات اعظام در جلوی ستاد، نظامیان را تحریک بر حمله می‌کردند.

در یک روز ابری، نظامیان ارومیه به رهبری سرهنگ دوم هوشنگی که معاونت لشکر 64 ارومیه را بر عهده داشت(در این زمان تیمسار همام فرمانده لشکر 64 بود) با بیرون آوردن سه تانک و به همراهی پیاده‌نظام‌ها به سمت مسجد حرکت کردند، قبل از این ماجرا مردم، درختان خیابان امام را تا مسجد سردار از بیخ کنده و در خیابان انداخته بودند تا سد معبری در جلوی تانک‌ها باشد.
بعد از حرکت، تانکها برای ترساندن و متفرق کردن مردم پر شور با شکلیک رگباری کالیبر 50 ابتدا به صورت هوایی و سپس به شلک مستقیم روی آورند، تانکها به مقابل مسجد اعظم رسیده و در درگیری با مسلحین مستقر در پشت بام مسجد اعظم چند گلوله تانک به مسجد شلیک کردند که به گنبد آن اصابت کرد.

حجت‌الاسلام والمسلمین حسنی و تعدادی از مبارزین که در پشت‌بام مسجد اعظم بودند، به سمت تانکها تیراندازی کرده و موجب رعب و وحشت سربازان و فرار آنها شدند، در این روز، چندین گروه مسلحانه برای حفاظت از جان مردم در جاهای مختلف مستقر بودند که عبارت بودند از پشت‌بام مسجد آقا علی‌اشرف، پشت‌بام مغازه آقای احمدیان در تقاطع عسگرآبادی باکری، گروهی در پشت بام بانک شهریار واقع در چهارراه خیابان امام و عسگرآبادی و حجت‌الاسلام والمسلمین حسنی به همراه چهار نفر بر فراز مسجد اعظم بودند.
لازم به ذکر است که ارومیه، در ایران برای اولین بار بصورت مسلحانه وارد جنگ با رژیم شاه شد، بطوری که تا بدان روز در هیچ یک از شهرهای کشور با این شیوه و به این شدت صورت نگرفته بود.

عکس فوق پشت‌بام بازار قدیمی ارومیه در روز 2 بهمن، در جلوی مسجد اعظم بوده و نفرات از سمت راست آقایان ولی نادربر، علی شاه نادربر(به احتمال زیاد) و سومی نیز شناخته نشد.
انتهای پیام