معرفی ابعاد سه‌گانه مثلث هویت شیعی در «تشیع دین کامل، کمال دین»
گروه ادب ــ کتاب «تشیع دین کامل، کمال دین» به شیوه‌ای تحلیلی ضمن معرفی ابعاد سه‌گانه مثلث هویت شیعی، به تبیین و اثبات منطقی هریک از این محور‌ها براساس نصوص قطعی مورد قبول همه مسلمانان، یعنی قرآن کریم، پرداخته است.
به گزارش خبرنگار ایکنا؛ کتاب «تشیع دین کامل، کمال دین» درصدد معرفی ماهوی مکتب تشیع به منزله نگرشی کاملاً متفاوت در بنیاد تفکر دینی است که جهان‌بینی و انسان‌شناسی کاملاً متمایز از قرائت رسمی اهل سنت از مکتب اسلام دارد که حاصل معرفی ارائه محور‌های سه‌گانه برای ماهیت تشیع به منزله اجزای ذاتی این مکتب است.
محوری‌ترین ابعاد آن انسان‌شناسی عرفانی شیعی است که مطابق با جهان‌بینی لایه‌لایه نظام هستی است. از عالم مجردات(عالم عقول و جبروت) گرفته تا عالم نیمه مجرد و ملکوتی هستی (عالم مثال) و سرانجام عالم طبیعت و محسوسات که براساس آن وظیفه یک دین کامل سامان‌بخشی به همه این عوالم است. بدین ترتیب که در وهله اول متناسب با ابعاد ظاهری و محسوس عالم طبیعت در مورد برقراری یک نظام اجتماعی اخلاقی عادلانه و عقلانی در سطح وظیفه اولیه رسالت انبیا هدف‌گذاری و جهت‌گیری کرده و سپس متناسب با مراحل میانی و بالاتر هستی، زمینه را برای سیر معنوی و باطنی انسان در مراحل میانی و عالی وجود، که عبور از عالم ملکوت و وصول به لقاء الله است، فراهم کند.
در این میان نقش انبیا و امامان معصوم(ع) به منزله انسان‌های کامل ضمن ایجاد نظام اخلاقی و اجتماعی عادلانه در سطح لایه اول که از طریق اندیشه و تفکر و انذار و تبشیر انجام می‌شود. دستگیری باطنی و معنوی و سلوک عینی در صراط مستقیم الهی است که از طریق هدایت باطنی انسان کامل در راستای نیل به لایه‌های بالاتر تحقق می‌یابد.
لازمه تحقق کمال انسانی در بالاترین درجه خود به فعلیت رسیدن تمامی ظرفیت عقلانی انسان در سطح انسان تراز انبیا و ائمه معصومین(ع) و سپس پیروان حقیقی آن‌هاست. از این رو محور دوم تشیع غلبه جنبه عقلانیت است که به مدد انسان کامل (امام) در همه ابعاد فکر دینی شیعی گسترش می‌یابد. محور سوم از مثلث فرهنگ شیعی توجه و حرکت در جهت برقراری حاکمیت نظام عادلانه سیاسی در جامعه اسلامی است.
در این کتاب به شیوه‌ای تحلیلی ضمن معرفی ابعاد سه‌گانه مثلث هویت شیعی، به تبیین و اثبات منطقی هریک از این محور‌ها براساس نصوص قطعی مورد قبول همه مسلمانان، یعنی قرآن کریم، پرداخته شده است و در ضمن آن موارد، تقابل آن با فکر حاکم رسمی بر جهان اهل سنت به روشنی ابراز شده است.
کتاب به چهار بخش عمده تقسیم می‌شود؛ بخش اول عهده‌دار تبیین اندیشه اصلی تبیین اندیشه اصلی و محوری تفکر شیعی، یعنی جهان‌بینی و انسان‌شناسی عرفانی آن است. بخش دوم ضمن ارائه ادله اثبات ولایت معنوی برای پیامبران و ائمه(ع)، به مبحث مهمی درباره کارکرد عینی ولایت معنوی و تمایز هدایت معنوی عینی از هدایت مفهومی و عقلانی می‌پردازد. بخش سوم عهده‌دار محور عقلانیت تفکر شیعی است و بخش چهارم که تقریباً غیرقابل انفکاک از بخش سوم است به فلسفه سیاسی شیعی و چگونگی و چرایی تحقق نظام امامت بعد از رسول اکرم(ص) و چالش‌های نظری و عملی آن با نظام خلافت در تاریخ و اندیشه سنی می‌پردازد.
نویسنده کوشیده تا تمامی جهات لازم برای یک معرفی جامع و مانع از اندیشه شیعی در همین مجلد ارائه شود، به گونه‌ای که خواننده علاقه‌مند و دقیق با مطالعه این متن از مراجعه به هر اثر دیگری برای احراز ماهیت تفکر شیعی و در مقابل فکر سنی غالب در تاریخ گذشته و معاصر بی‌نیاز خواهد بود.
رویکرد غالب و حاکم بر این اثر رویکرد عقلی است. به گونه‌ای که صرف نظر از مباحثی که ماهیتاً عقلانی محسوب می‌شود، مانند بحث حسن و قبح عقلی، در سایر مواردی که جنبه نقلی محض دارند نیز دربردارنده تحلیل‌های عقلی خاص است، چه در برداشت از روایات و رد برداشت متداول اهل سنت از آن و یا تحلیل روایت «تأبیر نخل» و رد برداشت عموم اهل سنت از آن و یا شرح روایات باب عقل اصول کافی و یا تفسیر کلمات نورانی امیرالمؤمنین(ع) در خطبه شقشقیه و موارد دیگر؛ به طوری که با وجود شباهت ظاهری میان مباحث نقلی این کتاب با سایر کتب پیشین نوع برداشت و نحوه استدلال به روایات مورد استناد متضمن نکات ویژه و جدید است. علاوه بر این، چینش مطالب نقلی نیز از یک نظم منطقی و استدلال خاص و منسجم و متناسب با اهداف این نوشته برخوردار است.
ویژگی دیگر این کتاب آن است که خواننده با مطالعه آن همزمان به قرائت چندین رسانه در موضوعات مستقل و البته یک وجه اشتراک خانوادگی دارد که با هدف محوری کتاب حاضر می‌پردازد.
نقطه ثقل کتاب حاضر در مباحث نقلی تمرکز بر قرآن کریم است تا از این راه از ورود به چالش‌های مباحث سندی در روایات مأثوره برکنار باشیم و بدون هیچ گونه دغدغه، استدلال مستقیمی با هر مسلمان منصف و محقق داشته باشیم. البته خواه ناخواه در مباحث نقلی امامت ناگزیر به استفاده از گنجینه روایات نبوی نیز شده‌ایم، اما برای زدودن شبهات فرقه‌ای تمام مستندات خود را از معتبرترین متون روایی اهل سنت قرار دادیم؛ به طوری که کوچکترین استنادی به روایات شیعه در اثبات مقصود خود نداشته باشیم و متون مورد استفاده نیز از حیث اعتبار و صحت برای یک مسلمان سنی غیرقابل مناقشه باشد.
در آخرین ویژگی باید از مخاطب این کتاب و شخصیت وی سخن گفت، زیرا تعیین هویت مخاطب در تشخیص مراد گوینده و نیز میزان موفقیت وی در تألیف تأثیر بسزایی دارد.
مخاطب این کتاب هر انسان حقیقت‌جویی است که از دو ویژگی عقلانیت و انصاف برخوردار باشد؛ از این رو در فرض مؤلف خواننده این اثر می‌تواند مسلمان سنی و یا شیعه باشد و یا اینکه حتی مسلمان نباشد و پژوهشگر مسیحی، یهودی یا حتی غیرملتزم به هیچ اندیشه دینی باشد، بلکه فقط به انگیزه حقیقت‌جویی درصدد احراز هویت مکتب تشیع در قیاس با جریان‌های فکری مخالف آن در عالم اسلام باشد.
یادآور می‌شود انتشارات حکمت کتاب «تشیع دین کامل، کمال دین» را به قلم حسین غفاری و با بهای ۸۵ هزار تومان به تازگی روانه بازار نشر کرده است.
انتهای پیام
