روان‌شناسی را بدون رویکرد ایرانی‌ ـ اسلامی به رسمیت نمی‌شناسیم

در ادامه این نشست، محمدابراهیم مداحی، معاون آموزش سازمان نظام روان‌شناسی، مشاوره و رئیس کمیسیون نخبگان مجمع تشخیص مصلحت نظام، اظهار کرد: در حالی که امروزه بیماری‌های مربوط به افسردگی تلفات بیشتری از سرطان و تصادف‌های رانندگی می‌دهد، تنها سه دهم درصد از طرح تحول سلامت به روان‌شناسی اختصاص یافت. در حالی که با سیاست‌گذاری‌ها و وضع قانون‌های خوب می‌توانیم به توفیق‌های بزرگ‌تری در زمینه روان‌شناسی و مشاوره دست یابیم.

وی ادامه داد: پیش از انقلاب در مورد توسعه روان‌شناسی سه رویکرد وجود داشت؛ عده‌ای می‌کوشیدند برای هویت‌ پیدا کردن این رشته، خود را به زیر یوغ وزارت بهداشت ببرند. این افراد که عمدتاً در وزارت بهداشت فعالیت می‌کردند فکر می‌کردند اگر گوشه‌ای از این وزارتخانه به روان‌شناسی اختصاص پیدا کند، این رشته هویت پیدا می‌کند. گروه دوم افرادی بودند که با رویکرد انجمنی و انجمن‌سازی تلاش می‌کردند روان‌شناسی را توسعه دهند.

معاون آموزش سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره تصریح کرد: گروه سوم نیز ما بودیم که در دهه‌های اخیر، سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره را با هدف توانمندسازی و نظارت ایجاد کردیم. امروز به توفیق الهی در 30 استان کشور، خانه روان‌شناسان ایجاد شده است و تعداد بسیاری نیز انجمن علمی و مجله تخصصی در این زمینه فعالیت می‌کنند.

مداحی در پایان تأکید کرد: در این چهل سال اخیر سه اتفاق مهم در زمینه روان‌شناسی و مشاوره رخ داده است. نخستین اتفاق مهم، نهادسازی است که در قالب تأسیس سازمان روان‌شناسی و مشاوره به بهترین شکل انجام شد. دومین اتفاق، فرهنگ‌سازی و سومین اتفاق، جریان‌سازی است که به خوبی در زمینه روان‌شناسی انجام شده و امروزه شاهدیم که روان‌شناسی یکی از رشته‌های پرطرفدار و یکی از مسائل مهم در جامعه ما تلقی می‌شود.

فریبرز درتاج، معاون پژوهشی سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره دیگر سخنران این جلسه، اظهار کرد: در حوزه روان‌شناسی به جرئت می‌توانیم بگوییم شاگرد اول هستیم و تحولات آموزشی و روان‌شناسی در این حوزه و سایر حوزه‌های علمی قابل قیاس با سایر کشورهای منطقه نیست.

وی ادامه داد: در زمینه نهادسازی در تمام دنیا با حداقل از دست‌کاری آماده ارائه خدمات ناشناخته روان‌شناسی در منطقه و خارج از آن هستیم. امروز در دانشگاه علامه طباطبایی با ارائه طرح‌ها و پژوهش‌هایی آماری آمادگی این را داریم که در یک روز تمامی دانش‌آموزان کشور را در حوزه خدمات روان‌شناسی غربال‌گری کنیم.

معاون پژوهشی سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره با اشاره به طرح‌های انجام‌شده در دهه‌های اخیر گفت: امروز مراکز خدمات روان‌شناسی برای کل کارکنان و خانواده‌های ناجا در تمام شهرها به وجود آمده است. همچنین با همکاری کمیته امداد امام خمینی(ره) توانسته‌ایم سرویس‌های مختلف روان‌شناسی و مشاوره را به خانواده‌ها و اقشار آسیب‌پذیر ارائه کنیم.

در ادامه، یاسر مدنی، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران صحبت‌های خود را با طرح این مسئله که امروز در غرب بحث روان‌شناسی و مشاوره مذهبی در قیاس با ایران بیشتر مورد اقبال است، اظهار کرد: امروزه با بمبارانی از پیام‌های منفی و مأیوس‌کننده در جامعه روبرو هستیم که خیلی از این پیام‌ها به مبانی دینی و قرآنی نسبت داده می‌شود و متأسفانه بدون دفاع باقی می‌ماند.

وی افزود: در حال حاضر، کشور با روان‌شناسی مذهبی بیگانه نیست و به موضوعات آن می‌پردازد اما هنوز نتوانسته‌ایم در دانشگاه‌ها همسوبودن آموزش‌های دینی را با علم روان‌شناسی سنخیت دهیم. این در حالی است که در کشورهای غربی و اروپایی به این مسئله بیشتر پرداخته و توجه می‌شود. اعتقاد کشورهای غربی در خصوص آموزش و مشاوره‌ با رویکرد دینی و ارزشی مورد تأکید است، اما این موضوع در کشور به خوبی مورد توجه و تبیین قرار نمی‌گیرد.

مدنی با بیان اینکه سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره می‌تواند یکی از مهم‌ترین پایه‌های حوزه روان‌شناسی دینی و مذهبی در کشور باشد، گفت: ما باید با پرداختن به مسئله روان‌شناسی دینی و مذهبی بتوانیم این موضوع را در کشور نهادینه کنیم و بعد از آن بتوانیم مسئله روان‌شناسی مذهبی را به سایر کشورها نیز ارائه کنیم.

کامران شیوندی، عضو هیئت علمی دانشگاه علامه طباطبایی، دیگر سخنران این جلسه بود که سخنان خود را با ارائه آماری از امید به زندگی در قبل و بعد از انقلاب آغاز کرد و گفت: خدمات انقلاب به روان‌شناسی بیشتر از خدمات روان‌شناسی به انقلاب بوده است، چراکه در سال 1357 امید به زندگی تا سن 51 الی 54 سال بود و در سال 97، امید به زندگی بیش از 20 سال ارتقا پیدا کرده است.

وی با اشاره به اینکه بعد از انقلاب اسلامی، خدمات روان‌شناسی ارزنده‌ای در حوزه شناخت و باورها ارائه شد بر شناخت خدمات روان‌شناختی و انقلاب اسلامی تأکید کرد و گفت: تا زمانی که نتوانیم نسبت این دو موضوع را با یکدیگر درک کنیم، نمی‌توانیم به مسئله روان‌شناسی به خوبی بپردازیم. امروز باید به این سؤال پاسخ دهیم که نقش روان‌شناسی در تصمیم‌گیری‌های کلان کجاست و رابطه اراده و باور مسئولان درباره موضوع روان‌شناسی چقدر است.

شیوندی با بیان اینکه دو مانع بسیار بزرگ در حوزه روان‌شناسی موجود است، اظهار کرد: بخشی از موانع داخلی است و بخشی نیز خارجی؛ موانع خارجی مانند تحریم‌ها همیشه بوده است و سعی کرده‌ایم با راهکارهایی در مقابل آن‌ها ایستادگی کنیم، اما موانع داخلی به گونه‌ای است که برخی از مسئولان به آرمان‌های انقلاب و اسلام باور ندارند، در حالی که قرآن می‌فرماید: «إِنَّ اللَّهَ يُدَافِعُ عَنِ الَّذِينَ آمَنُوا»(حج، 22).

حسین مصباح، مدیر فنی مرکز آموزش، خدمات روان‌شناسی و مشاوره جهاددانشگاهی، نیز در این جلسه بر ضرورت پرداختن به نسبت روان‌شناسی و اخلاق با بهره‌گیری از معارف اسلامی تأکید کرد.

سید محمدجواد شوشتری، رئیس سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور، در ابتدای این نشست با تبریک چهلمین سالگرد پیروزی انقلاب اسلامی، اظهار کرد: برای محمد حاتمی و همکارانشان به دلیل مسئولیت خطیری که در سازمان نظام روان‌شناسی و مشاوره برعهده دارند آرزوی توفیق دارم. روان‌شناسی بسیار پرچالش و در عین حال به شدت مورد نیاز جامعه است. مردم باید بیش از پیش بپذیرند که نیاز به مشورت‌ گرفتن دارند و با مشاوره کارها بهتر پیش می‌رود.

وی ادامه داد: در جهاددانشگاهی بنا داریم کارها را با نوآوری و خلاقیت جلو ببریم. مسئله مشاوره و روان‌شناسی با موضوعات قرآنی ارتباط تنگاتنگی دارد. از این رو مرکز مشاوره را راه‌اندازی کردیم و به دنبال این هستیم تا فضایی امن و ایمن را ارائه دهیم که مخاطب در مورد آن اعتماد داشته باشد. یکی دیگر از فعالیت‌های سازمان، بحث استارتاپ‌ها و کسب‌وکارهای اسلامی است، چراکه به دنبال ارائه سبک زندگی صحیح هستیم که هم خودمان در آن چیزی بیاموزیم و هم به دیگران آموزش بدهیم.

رئیس سازمان قرآنی دانشگاهیان کشور تأکید کرد: از چنین نشست‌هایی استقبال می‌کنیم و خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) سعی می‌کند به موضوعات روز و دغدغه جامعه بپردازد و الگوهای جدید را به جامعه معرفی کند تا جامعه آرام‌تر و سالم‌تری داشته باشیم.

این نشست به همت مرکز آموزش، خدمات روان‌شناسی و مشاوره جهاددانشگاهی و سازمان نظام روانشناسی برپا شد.

گزارش از مجتبی اصغری

انتهای پیام