مسیر پیش روی جهاد دانشگاهی در عرصه فرهنگی/ شناسایی خلاءها و خلق ایده‌های نو

رحیم یعقوب‌زاده، رئیس مرکز فرهنگی گردشگری دانشجویان ایران در گفت‌وگو با ایکنا؛ درباره مسیر پیش روی جهاد دانشگاهی در عرصه فعالیت‌های فرهنگی در آستانه چهلمین سال پیروزی انقلاب اسلامی، گفت: رسالت جهاد دانشگاهی از اساس فرهنگی بوده و در کنار آن حوزه‌های دیگری همچون آموزش، پژوهش و اشتغال در این نهاد فعال شده است. در تمامی این حوزه‌ها به ویژه حوزه فرهنگ موفقیت‌هایی را هم به دست آورده، اما برای ترسیم مسیر پیش روی فعالیت‌های فرهنگی این نهاد باید این نکته را در نظر گرفت که امروز شرایط کشور به گونه‌ای است که کار کردن، فعالیت و عملیاتی کردن ایده‌ها سخت‌تر از گذشته شده و این امر با دشواری صورت می‌گیرد. این وابسته به این موضوع است که فرهنگ در کشور ما همچنان متکی بر منابع مالی و بودجه‌ای است که باید به آن تزریق شود و هنوز به مرحله درآمدزایی حوزه فرهنگ مطابق آنچه که در بسیاری از کشور‌ها مشاهده می‌شود، نرسیده‌ایم. مسیر پیش روی فعالیت‌های فرهنگی در جهاد دانشگاهی هم مطابق با این بحث، با چالش‌های کمبود منابع مالی مواجه است و عملیاتی کردن بسیاری از ایده‌ها، خلاقیت‌ها و اقدامات حوزه فرهنگی را که جهاد دانشگاهی می‌توانست متولی آن باشد را با مشکل مواجه کرده است.

وی ادامه داد: با این حال رسالت اصلی جهاد دانشگاهی فعالیت در عرصه فرهنگ است و بر همین اساس باید تاکید ما بر این باشد که چه مسائلی در کشور و در حوزه فرهنگ بر زمین مانده و یا کدام عرصه‌های فرهنگی هستند که سازمان‌ها و نهاد‌های دیگری در آن‌ها وارد شده‌اند، اما فعالیت آن‌ها با ضعف و ناکارآمدی همراه بوده و جهاد دانشگاهی باید در این عرصه‌ها فعال‌تر ظاهر شود.

یعقوب‌زاده افزود: حوزه اصلی فعالیت جهاد دانشگاهی در دانشگاه‌ها است. لازم است به طور ویژه در این حیطه بررسی کنیم چه خلا‌ءهای فرهنگی در دانشگاه‌ها وجود دارد و جهاد دانشگاهی برای رفع این خلا‌ءها ورود جدی‌تری داشته باشد. این میسر نمی‌شود مگر اینکه جهاد دانشگاهی مانند گذشته به طریقی عمل کند که انجام هر فعالیتی در عرصه فرهنگی متناسب با شرایط زمان، نو و جدید باشد، همان طور که راه‌اندازی خبرگزاری‌ها، مرکز افکارسنجی دانشجویان ایران، مرکز گردشگری و ... در زمان خودشان ایده نویی بودند. در شرایط فعلی با ارزیابی خلا‌ءهای موجود در عرصه فرهنگی می‌توانیم به ایده‌های جدید در این عرصه برای فعالیت و تعیین مسیر پیش رو دست یابیم.

وی گفت: عمده‌ترین خلا‌ءهای موجود در این عرصه هم کمبود منابع مالی است که این کمبود را می‌توان با به کارگیری افراد خلاق‌تر، متخصص‌تر و دانشجویان علاقه‌مند به فعالیت در حوزه فرهنگ جبران کرد. این خود می‌تواند به رفع خلا‌های پیش روی جهاد دانشگاهی در عرصه فرهنگی یاری‌رسان باشد. اگرچه همچنان در منابع مالی حوزه فرهنگ با مشکلاتی مواجهیم و این برمی‌گردد به رویکرد‌های فرهنگی که در سطح کلان وجود دارد و فرهنگ اولویت اصلی در تخصیص منابع نیست و این موضوع تاثیراتی بر بسیاری نهاد‌ها از جمله جهاد دانشگاهی گذاشته است. این کمبود‌ها کار را سخت کرده، اما این به معنای متوقف شدن ما نیست و جهاد دانشگاهی همواره در این شرایط کارآمدی خود را نشان داده است. ما باید بتوانیم با انجام فعالیت‌های گزین، نوین و موثر هم به حیات فرهنگی خود ادامه دهیم و هم در جامعه و به طور ویژه فضای دانشگاهی حضور موثرتری داشته باشیم.

رئیس مرکز فرهنگی گردشگری دانشجویان ایران ادامه داد: اگر چه در اسناد بالادستی همچون نقشه جامع علمی کشور و سند مهندسی فرهنگی در حیطه اجرایی وظایفی به جهاد دانشگاهی سپرده شده، اما به حدی با ساختار‌های پیچیده در اجرای این اسناد مواجهیم و قدرت نفوذ و اثرگذاری بیشتر دیگر سازمان‌ها و نهاد‌های متولی اجرای این اسناد، عملا باعث شده جهاد دانشگاهی قدرت نفوذ کمتری داشته باشد. اما قدرت و نفوذ بیشتر این نهاد‌ها به معنای این نیست که کارآمدی آن‌ها هم بیشتر است. اگر این اعتماد به جهاد دانشگاهی در اجرای برنامه‌ها، اهداف و چشم‌انداز این اسناد وجود داشته باشد جهاد دانشگاهی فرصت اثبات خود را پیدا می‌کند و هم از این طریق نقش موثرتری را ایفا خواهد کرد.

وی گفت: سابقه فعالیت جهاد دانشگاهی نشان می‌دهد این نهاد در عرصه‌های فرهنگی تاثیراتی بر جامعه دانشگاهی داشته که عمدتا مثبت و مطلوب بوده و بسیاری از فعالیت‌های فرهنگی این نهاد در دانشگاه‌ها توانسته جریان‌ساز باشد و منجر به تحرک، تشویق و تسهیل فعالیت‌های حوزه فرهنگ شده است. اگر چه به نظر می‌رسد روند فعالیت جهاد دانشگاهی در دو دهه اخیر در جامعه دانشگاهی با کندی همراه بوده و چاره کار در جهت مقابله با این حرکت کند، ارزیابی و ادامه فعالیت بر اساس توقعات و انتظارات نو و جدید دانشگاهیان در این صورت فعالیت فرهنگی جهاد کارآمدتر می‌شود. در این زمینه باید مراکز یا سازمان‌های نوآورانه‌ای در حوزه فرهنگی در جهاد دانشگاهی تاسیس شود و آن مراکزی هم که وجود دارد، خلاقانه‌تر عمل کنند تا نقش خود را در میان دانشگاهیان و در ابعاد کل جامعه به درستی ایفا کنند. البته این را باید در نظر داشت که جهاد دانشگاهی در رقابت با نهاد‌های مشابهی است که منابع مالی گسترده‌تری دارند و این کار را سخت می‌کند، اما جهاد دانشگاهی اگر بخواهد می‌تواند این چالش‌ها را کنار بگذارد و پیش‌رو باشد.

انتهای پیام