دوفصلنامه آموزه‌های قرآنی به ایستگاه 28 رسید

به گزارش ایکنا؛ بیست‌و‌هشتمین شماره دوفصلنامه علمی ـ پژوهشی آموزه‌های قرآنی، ویژه پاییز و زمستان 97 به صاحب‌امتیازی دانشگاه علوم اسلامی رضوی و مدیرمسئولی حجت‌الاسلام محمدباقر فرزانه منتشر شد.
عناوین مقالاتی که در این شماره انتشار یافته بدین قرار است: «نگرش قرآنی بر اصول سیاسی پیامبر اکرم(ص) در مواجهه با اهل كتاب»، «روش تحلیل محتوای كیفی تطبیق یافته به منظور تحقیق در متن قرآن كریم؛ ارائه یك مطالعه موردی در علوم رفتاری»، «خودگروی اخلاقی؛ نگاهی قرآنی»، «بررسی گرایش فلسفی ابن سینا در تفسیر سوره اخلاص(توحید)»، «نوشتاری بودن زبان قرآن در مقایسه با شاخصه‌های دیسكورس‌های گفتاری و نوشتاری»، «جنس حروف قرآن و ارتباط آن با معنا»، «گونه‌شناسی هنر تعلیق در داستان‌های قرآن كریم»، «گونه‌شناسی توجیه قرائات شاذ در المحتسب ابن جنی»، «‌بررسی شبكه معنایی حرف جر علی در قرآن با رویكرد شناختی»، «بررسی تأثیر بلاغت بر انتقال پیام در داستان بنی‌اسرائیل در قرآن».
در چکیده مقاله «نگرش قرآنی بر اصول سیاسی پیامبر اسلام در مواجهه با اهل كتاب» چنین می‌خوانیم: «رفتار سیاسی رسول خدا با اهل كتاب دارای اصول و ضوابط بوده كه علی‌رغم اهمیت زیادی كه داشته است، با نگاه تدوین نظام سیاسی به آن توجه شایسته‌ای نشده است. این تحقیق كه با عنوان «نگرش قرآنی بر اصول سیاسی پیامبر اسلام در مواجهه با اهل كتاب» نگاشته شده است، به دنبال آن است كه از رفتار پیامبر اسلام اصول سیاسی را استخراج كند تا در جامعه امروزی دستمایه‌ای باشد برای كسانی كه به نوعی با اهل كتاب در عرصه سیاسی و اجتماعی مواجه هستند. به این منظور تمامی آیات و سوره‌هایی كه درباره اهل كتاب آمده است، به طور ویژه و در كنار روایات و تفاسیر مورد بررسی قرار گرفته و اصول سیاسی پیامبر‌ از آن استنباط شده است.
حاصل این پژوهش استخراج اصولی است مانند همزیستی مسالمت‌آمیز در كنار اهل كتاب، دعوت به حق و یكتاپرستی، پرهیز از تحریك و ایجاد تنش در بین آن‌ها، مقابله با نفوذ اهل كتاب در بین مو‌منان، هشدار به انحرافات آن‌ها و جهاد با منحرفان اهل كتاب. در این پژوهش اصول مذكور با تأكید بر آیات شریفه قرآن كریم و با كاركرد دیپلماتیك استخراج و جدول‌بندی شده است.
در طلیعه مقاله «جنس حروف قرآن و ارتباط آن با معنا» اثر ابوالفضل خوش‌منش چنین آمده است: «در بررسی‌های ادبی زبان‌ها، پژوهش‌هایی درباره هماهنگی لفظ و معنا به ویژه در شعر و نظم انجام شده است. پژوهش‌های مشابهی در زمینه زبان قرآن نیز انجام پذیرفته، اما آنچه كمتر بدان توجه شده است، نقش فیزیك حروف در معنادهی عام و بررسی اشتراكات موجود در این زمینه در میان برخی زبان‌ها و نیز تنبه به نقش فطرت انسانی به عنوان پایه مشترك ادراك در این زمینه است.
مقاله حاضر از قرآن كریم به مثابه كتاب فطرت انسانی سخن می‌گوید و معنادهی آوایی آن را برای مستمعان زبان‌های مختلف مورد توجه قرار می‌دهد. در تحقیق حاضر، ارتباط فیزیك صوت و معنای آن مورد بررسی قرار می‌گیرد و با نمونه‌هایی از آیات و عبارات قرآن و زبان‌های دیگر تطبیق داده می‌شود. مقاله در پایان، انجام تجزیه و تحلیل علمی صوت قرآن و سنجش داده‌های به دست آمده در معنادهی قرآن را پیشنهاد می‌كند.
در مقاله «گونه‌شناسی هنر تعلیق در داستان‌های قرآن كریم» آمده است: تعلیق تكنیكی در داستان‌سرایی است كه موجب ایجاد حالت انتظار و هول و ولا در مخاطب نسبت به ادامه داستان می‌شود. هدف از ایجاد تعلیق در داستان، بالا بردن جذابیت و كشش داستان و همراهی بیشتر مخاطبان با داستان است. برخی دانشمندان به صورت كلی استفاده از این تكنیك در داستان‌های قرآنی را بررسی کرده‌اند، اما پژوهشی دقیق و جزئی و با رویكرد روایت‌شناختی درباره گونه‌های تعلیق در قرآن، امری است كه تاكنون مورد توجه محققان قرار نگرفته است. گونه‌شناسی انواع تعلیق در داستان‌های قرآنی می‌تواند گامی مؤثر در راستای شناسایی وجوه زیبایی‌شناختی و جذابیت داستان‌های قرآنی باشد. این مقاله درصدد است با روش توصیفی تحلیلی و با رویكرد روایت‌شناختی، انواع مختلف تعلیق در قرآن كریم را دسته‌بندی نماید. در پایان نیز این نتیجه حاصل شده كه در داستان‌های قرآنی از دو گونه تعلیق ذاتی و تعلیق عرضی با تقسیم‌بندی‌های جزئی‌تر استفاده شده و همچنین از این تكنیك در سوره‌های غیر داستانی نیز بهره برده شده است.
در چکیده مقاله «بررسی تاثیر بلاغت بر انتقال پیام در داستان بنی اسرائیل در قرآن» می‌خوانیم: یكی از جنبه‌های اعجاز قرآن، جنبه فصاحت و بلاغت آن است. در همین حال داستان بنی اسرائیل یكی از داستان‌های مهم قرآنی و سرشار از نكات اخلاقی و تربیتی است كه در بسیاری از سوره‌های قرآن مطرح شده است. سؤال این است كه استفاده از فنون و صنایع بلاغی و به طور خاص در داستان بنی‌اسرائیل در قرآن، چه تأثیری بر انتقال پیام یا محتوا دارد. این مقاله با روش توصیفی تحلیلی، تاثیر این فنون و صنایع را در برخی آیات مرتبط با داستان بنی اسرائیل در قرآن بررسی كرده است. با بررسی این آیات مشخص می‌شود كه قرآن فنون و صنایع بلاغی را به صورتی اعجازآمیز به خدمت گرفته است تا پیام و محتوا را به موؤثرترین شكل ممكن به مخاطبان منتقل كند. استفاده از این فنون، زیبایی، لطافت و تاثیر پیام‌های قرآنی را چند برابر كرده است. از اسلوب به كاررفته در قرآن می‌توان دریافت كه استفاده از فنون و صنایع ادبی به ویژه برای بیان امور اخلاقی، تاثیر سخن را بر مخاطبان بسیار افزایش می‌دهد و پذیرش پیام آن را برای آنان آسان می‌كند.
انتهای پیام